Er komt een vriendschapsakkoord tussen Israël en Saoedi-Arabië. Dat bevestigen verschillende bronnen. De enige vraag die rest is hoe en waar.

Even terug in de tijd : lange tijd weigerden de Arabische staten om de in 1948 opgerichte Joodse staat genaamd Israël te erkennen. Egypte doorbrak als eerste de Arabische consensus en erkende Israël eind jaren 70, wat er voor zorgde dat Egypte de door Israël bezette Sinaï-woestijn kon recupereren. In 1994 volgde een tweede buurland van Israël, namelijk Jordanië, dat de Joodse staat erkende.

Samen tegen Iran

En ongeveer een vijftal jaren geleden kwam de verrassing : ook Bahrein, Marokko, Soedan en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) ondertekenden akkoorden met Israël. De reden dat die vriendschapsbanden er zijn gekomen is dat een aantal Arabische landen samen met Israël een front willen vormen tegen Iran, dat via haar ‘proxies’ Hezbollah (Libanon), de Houthi’s (Jemen), Syrië, en milities in Irak tegen soennitische schenen schopt (ongeveer 90% van de moslims wereldwijd zijn soennitisch, 10% sjiitisch).

Marokko wil goede relaties met Israël omdat daar veel joden van Marokkaanse origine wonen, maar vooral omdat dankzij de vriendschapsbanden met Israël, Donald Trump een paar jaar geleden de Marokkaanse controle over de Westelijke Sahara had goedgekeurd, tot grote ergernis van ‘frère ennemi’ Algerije.

Kers op de taart

De vraag van één miljoen was dan : wat wordt het volgende Arabische land om ja te zeggen tegen Israël ? Zeker niet Algerije, Irak, Jemen, Libanon, Syrië en Tunesië, die anno 2024 kunnen worden beschouwd als het Arabische afwijzingsfront tegen Israël, maar wel Saoedi-Arabië. Israël beschouwt Saoedi-Arabië als de kers op de taart (in het land bevinden zich de twee belangrijkste moskeeën ter wereld, en er vindt jaarlijks de islamitische bedevaart plaats). Saoedi-Arabië is minder wahabistisch (reactionair islamitisch) geworden onder de de facto autoritaire leider Mohammed bin Salman (MBS), en MBS lust de Iraanse religieuze leider Ali Khamenei, rauw.

Eén van de redenen voor de terreuractie van Hamas op 7 oktober was om te verhinderen dat Saoedi-Arabië goede banden zou aanknopen met Israël.

Er wordt al een paar jaar gewerkt aan een vriendschapsakkoord tussen Saoedi-Arabië en Israël. Sinds 7 oktober, toen Hamas zijn verrassingsaanval uitvoerde op Israël, werden de besprekingen stopgezet, omdat Saoedi-Arabië uiteraard ook besefte dat het bij Arabieren en moslims heel slecht overkomt om besprekingen te voeren met Israël terwijl Israël de Gazastrook compleet plat bombardeert. Meer nog, één van de redenen voor de terreuractie van Hamas op 7 oktober was precies om te verhinderen dat Saoedi-Arabië goede banden zou aanknopen met Israël.

Joe Biden

De Amerikaanse president Joe Biden is bang dat de Israëlische premier Netanyahu nog verder zou gaan met de vernietiging van Gaza, wat de Democraten stemmen kan kosten bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Daarom doet Biden er alles aan om Netanyahu een vriendschapsakkoord met Saoedi-Arabië voor te schotelen. Maar daar zijn wel voorwaarden aan verbonden. Saoedi-Arabië wil dat er garanties zijn voor de oprichting van een Palestijnse staat bestaande uit de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem (de zogenaamde tweestatenoplossing dus), terwijl de huidige Israëlische regering radicaal gekant is tegen een Palestijnse staat. Saoedi-Arabië heeft ook al gezegd dat het veiligheidsgaranties wil van de Verenigde Staten (tegen Iran en zijn proxies), en de Saoedi’s willen ook (civiel) nucleair actief worden.

Bidens buitenlandminister Anthony Blinken was deze week voor de zevende keer in het Midden Oosten om een uitweg te vinden uit de Gaza-Israël crisis. Anders uitgedrukt, de Verenigde Staten slagen er niet in om de oorlog tussen Israël en Hamas te stoppen (ook al spelen ze daar al decennialang de eerste viool), laat staan dat ze voor vrede en stabiliteit zorgen in het Midden Oosten. Wat China niet nalaat te benadrukken.

Nadat Trump verkozen wordt?

En wanneer komt de deal er nu ? Dat is koffiedik kijken. Ook al is een deal “very, very close” (The New Arab van 30 april), van Netanyahu en MBS is geweten dat ze veel meer van voormalig Amerikaans president Donald Trump (Republikein) houden dan van Joe Biden. De kans bestaat dat Netanyahu en MBS wachten tot na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van november voor ze de deal wereldkundig maken. In de hoop dat Trump dan terug aan de knoppen zit.

Maar aan een eventueel vriendschapsakkoord tussen Saoedi-Arabië en Israël zijn ook nadelen verbonden. Het zou Iran en zijn proxies toelaten om zich te profileren als enige echte verdediger van de Palestijnse zaak (niet echt een westers objectief), en vredesakkoorden met Israël leiden niet noodzakelijk tot meer vrede en rust in het Midden Oosten. Want bij de eerste Israëlische verkiezingen na de vriendschapsakkoorden met Bahrein, Marokko, Soedan en de Verenigde Arabische Emiraten hebben de meest harde, religieuze, nationalistische en onverzoenlijke partijen die verkiezingen gewonnen.

Mohammed bin Salman

Vriendschapsakkoord tussen Saoedi-Arabië en Israël

Beste Yannick Carrasco

Zijn de Saoedi’s onze vrienden?