1999 Overlijden in Harpenden, in het Engelse graafschap Hertfordshire, van de Amerikaanse regisseur en fotograaf Stanley Kubrick (70). Hartaanval in zijn slaap. Hij wordt gezien als een van de meest vernieuwende en invloedrijkste filmregisseurs aller tijden. Bekende films van hem zijn onder meer A Clockwork Orange, 2001: A space odyssey, Spartacus, Paths of glory, Lolita, Barry Lyndon, Dr. Strangelove, The shining, Full metal jacket, Eyes wide shut. Hij stamde uit een familie van Pools-Joodse migranten en begon als fotograaf bij het blad Look.

1995 De Amerikaanse staat New York herintroduceert de doodstraf. Die was daar in 1963 afgeschaft.

Marjorie Wallace (°1954)

1974 De eerste Amerikaanse Miss World, Marjorie Wallace (°1954), moet vanwege ‘onbehoorlijk privégedrag’ haar titel inleveren, na geruchtmakende affaires met onder andere voetballer George Best en zanger Tom Jones. Het is de eerste Miss World die dit overkomt.

1972 De Nederlandse Cultuurraad kiest Brussel als zijn vestigingsplaats. Dat betekent concreet dat alle plenaire vergaderingen van de Cultuurraad plaatsvinden in het halfrond van de Kamer van Volksvertegenwoordigers en dat de Cultuurraad voor zijn commissievergaderingen de commissiezalen en de infrastructuur van de Kamer kan gebruiken.

1968 De BBC vertoont voor het eerst het nieuws in kleur.

1955 Overlijden in Borgerhout (Antwerpen) van Jan Laureys, een Vlaamse, nationaal-revolutionaire arts. Zie Vandaag van 7 maart 2022.

1942 De Nederlandse mijnenveger Eland Dubois wordt door de eigen bemanning tot zinken gebracht nadat het schip was gespot door een Japans verkenningsvliegtuig.

1937 Afgevaardigden der 17 Vlaamse arrondissementen keuren de stichting van de Katholieke Vlaamse Volkspartij definitief goed. Hetzelfde gebeurt iets later aan Franstalige zijde: de Parti catholique social (PCS). De Vlaamse en de Franstalige vleugel vormen samen het Blok der Katholieken, maar beschikken over een ruime autonomie. De coördinatie wordt verzekerd door de samenvoeging van het Vlaams en Franstalig directorium in een Nationaal Directorium, zonder dat nochtans sprake was van een algemene voorzitter. Anders dan in de voormalige, unitaire Katholieke Unie worden thans individuele leden erkend en wordt de rol van de standsorganisaties beperkt. De rol van de Fransgezinde Federatie van Kringen is hiermee uitgespeeld.

De voorheen losstaande Vlaamse parlementsgroepen worden nu de fracties van de KVV, die ook meer greep probeerde te krijgen op de katholieke pers. Maar het dagblad van de KVV, De Courant, dat in september 1937 tegen De Standaard van de met de partij overhoopliggende Gustaaf Sap wordt opgericht, haalt het niet en wordt na de parlementsverkiezingen van april 1939 opgedoekt.

Aristide Briand (1862-1932)

1932 Overlijden in Parijs van Aristide Briand (69), Frans socialistisch staatsman. Hij krijgt de Nobelprijs voor de Vrede 1926 voor het tot stand brengen van het Verdrag van Locarno. Dat is, zonder dat het wordt toegegeven, een lichte correctie op het omstreden Verdrag van Versailles (1919). In tegenstelling tot dat van Versailles wordt het Verdrag van Locarno wél na onderhandelingen met Duitsland getekend.

1923 Een overstroming in de mijn Nord-Charleroi bij Courcelles veroorzaakt 10 doden.

vandaag

1902 Geboorte in Essen (Noordrijn-Westfalen) van de filmacteur, regisseur en producent Heinz Rühmann. Hij was één van de bekendste Duitse filmacteurs en toneelspelers van zijn tijd. Bekende film van en met hem zijn onder meer Die drei von der Tankstelle, Bomben auf Monte Carlo, Charley’s Tante, Der Hauptmann von Köpenick, Der brave Soldat Schwejk, Maigret und sein größter Fall, In weiter Ferne, so nah! Autobiografie: Das war’s. Erinnerungen. Hij overleed in 1994 op de leeftijd van 92.

1894 In België worden de eerste parlementsverkiezingen met algemeen meervoudig stemrecht, voor mannen, gehouden. De grondwetsherziening van 1893-1894 deed het aantal kiezers van 136 755 tot 1 370 678 toenemen. Voortaan heeft iedere mannelijke burger vanaf 25 jaar stemrecht. Het meervoudig stemrecht impliceerde dat bepaalde categorieën twee of meer stemmen kregen.

Een extra stem was mogelijk voor gehuwde gezinshoofden van 35 jaar of ouder die minstens 5 frank belasting betaalden, eigenaars van een gebouw ter waarde van minstens 2000 frank of eigenaars van een spaarboekje of staatsschuldbewijzen ten belope van minstens 100 frank. Een tweede extra stem werd toegekend aan houders van een diploma van hoger secundair onderwijs of hoger.

1774 Geboorte in Luik van Guillaume de Borchgrave d’Altena, een orangistische graaf uit Belgisch Limburg. Hij wordt in 1806 burgemeester van Mechelen-Bovelingen en bekleedt dit ambt tot aan zijn dood. Dat wil zeggen: ten tijde van de Franse bezetting, het koninkrijk der verenigde Nederlanden (1815-1830) en nadien in de Belgische context. Onder Willem I zit hij acht jaar (1822-1830) namens de provincie Limburg in de Nederlandse Tweede Kamer en valt daar op als uitgesproken ‘regeringsgezind’. Hij is ook kamerheer van de koning in diens paleis te Brussel en jagermeester van Limburg.

Na de afscheiding van België in 1830 hoeft de politiek niet meer voor hem. Hij blijft opvallend trouw aan koning Willem I en hoopt op een herstel van de Nederlandse eenheid. Pas als duidelijk is dat een herstel van de Verenigde Nederlanden er niet meer inzit, laat hij zich overhalen opnieuw een politiek mandaat te aanvaarden op nationaal vlak. In 1843 werd hij verkozen tot katholiek senator voor het arrondissement Tongeren-Maaseik. Hij vervult dit mandaat tot in 1845, het jaar van zijn overlijden op de leeftijd van 71.

Jan Frederik Helmers (1767-1813)

1767 Geboorte te Amsterdam van Jan Frederik Helmers, Nederlands dichter in de Franse bezettingstijd. Deze zoon van een zeer welgestelde Amsterdamse metselaar en vastgoedmakelaar houdt zich behalve met het familiebedrijf ook intens met literatuur bezig. Hij is lid van het Amsterdams letterkundig genootschap Concordia et Libertate, gevestigd in de Kalverstraat.

Helmers was een man van de Verlichting en voorstander van verdraagzaamheid en vooruitgang. Hij vereerde Voltaire. In een groot dichtwerk over Socrates, vergelijkt hij de twee. Maar nog meer bewondert hij Joost van de Vondel, ‘zijn meester’. Helmers had een grote nationalistische visie, die hij ten toon spreidde in zijn grootste dichtwerk De Hollandsche natie. Helmers bejubelt daarin het verleden van de Nederlanden. Toen dit boek in 1812 verscheen, was Nederland ingelijfd bij Frankrijk. Helmers hamert erop dat de Nederlanders zich nooit hebben laten knechten. Hij hoopte op de terugkeer van de tijd waarin de Republiek onder leiding van een krachtige stadhouder een machtige en welvarende wereldmacht was. De Bataafse Revolutie onder Franse bezetting vond hij het absolute dieptepunt van de Nederlandse geschiedenis.

Hij overlijdt in 1813 op de leeftijd van 45. De hereniging der Nederlanden onder koning Willem I heeft hij niet meer mogen meemaken.

PCS

18 augustus. Net binnen: Frederik van den Bergh geboren, neef en verrader van Willem van Oranje

7 maart. Historische dag: Katholieke Partij begraaft unitarisme, KVV opgericht