Boeren, en zekere Vlaamse boeren, hebben doorheen de eeuwen vaak te lijden gehad onder onderdrukking en uitbuiting. Dit leidde zo nu en dan tot gewelddadig verzet. Denk maar aan de Boerenkrijg van eind 1798 tegen het nieuwerwetse beleid van de Franse bezetter en zijn Vonckistische collaborateurs.

Het huidige boerenverzet tegen de door de EU geïnspireerde stikstofplannen van de Vlaamse regering wordt weleens vergeleken met die Boerenkrijg. Niet onterecht: we krijgen opnieuw te maken met een vreemde mogendheid (de EU) waarover we zo goed als niks te zeggen hebben, die ons met behulp van lokale medewerkers een radicaal en nieuwerwets, donkergroen beleid door de strot ramt.

Zure regen

Daarbij schuwen die laatsten de leugens of misinformatie niet. Toeval of niet maar na mijn laatste stukje (waarin ik stikstof de nieuwe zure regen noemde) stelde een Nederlandse stikstofexpert in Radio 1 dat de (droge) depositie van stikstofoxides en ammoniak in de jaren ’80 ‘zure regen’ genoemd werd. Dat is op zijn minst misleidend. In de jaren ’80 lag de (droge) depositie van stikstofoxiden en ammoniak hoger dan nu, maar daar was toen op zich niets om te doen. Alle aandacht ging uit naar de regen die zuurder werd door de uitstoot van zwavel en grote hoeveelheden stikstofoxiden en ammoniak.

Dat probleem van zure regen is zo goed als helemaal verdwenen dankzij een drastische reductie van de uitstoot van zwavel, stikstofoxiden en ammoniak. Droge depositie kan natuurlijk ook tot verzuring leiden, maar mede doordat ze sterk gereduceerd is, is dit nu veel minder een probleem.

Maar nu maakt men dus plots een levensgroot probleem van (de inmiddels veel lagere) droge depositie van stikstofoxiden en ammoniak, los van die verzuring. Bovendien wordt daarbij ook nog eens bijna exclusief de landbouw geviseerd.

De stikstofexpert beweerde ook dat de uitstoot van ammoniak maar heel beperkt gedaald is, waardoor België en Nederland nu plots in de problemen zouden zitten. Ook dat is echter onzin, om niet te zeggen een grove leugen: de uitstoot van ammoniak is in Nederland op dertig jaar tijd gedaald met maar liefst 60%.

Nog meer onzin?

Heeft u daar overigens veel van gemerkt? En gaan we er veel van merken indien die uitstoot de komende vijf jaar nog eens met pakweg 60% daalt wegens de decimering, van overheidswege, van een bedrijfstak (de veeteelt)?

Komen we dan plots in een biodiverse hemel terecht? Of is ook dat je reinste, baarlijke onzin? Het is een zeer complexe kwestie, maar mijn indruk is dat de stikstofactivisten en biodiversiteitsfanatici, inclusief journalisten en academici, in deze meegesleurd worden door hun eigen apocalyptisch narratief over de door de mens ‘verstoorde’ stikstofcyclus. En wat de volksgezondheid betreft: de mens gaat nog heel lang zijn omgeving vervuilen en zodoende ook zijn eigen gezondheid enigszins benadelen. Waarom zou de landbouw daar nu plots stante pede een uitzondering op moeten vormen?

Nog meer leugens

Ook minister Demir schuwt in dit dossier trouwens de bizarre (of zijn het brutale?) leugens niet. Neen, het is geen onbekwaamheid, zoals sommigen lijken te denken: mevrouw de minister heeft op dit vlak al een zekere reputatie.

Zo zou de stikstofuitstoot van een door haar pas vergunde Ineosfabriek in de Antwerpse haven lager liggen dan die van een groot landbouwbedrijf (onzin). In een ander interview heette het doodleuk dat het gemiddelde landbouwbedrijf tussen de 20 en 28 ton ammoniak uitstoot (waarheid: nauwelijks 3 ton).

In datzelfde tv-interview verklaarde ze tot verbijstering van velen ook dat nogal wat varkens ‘onaangeroerd vernietigd’ worden op kosten van de belastingbetaler omdat ze niet verkocht kunnen worden (baarlijke onzin) en dat de veestapel sedert 1980 verdubbeld is (idem).

Kwaad daglicht

Zoals Wouter Wytynck, specialist varkenssector bij Boerenbond, al zei: ‘Dit is bewust de sector in een slecht daglicht stellen’. Het doet een beetje denken aan de abdij van Averbode die zogezegd een ‘illegale slachtvloer’ zou hebben. Het betrof een valse aanklacht vanwege Demirs departement Omgeving die ook nog eens gelekt werd naar de pers vooraleer de abdij er zelf van op de hoogte was (Demir heeft nu echter hoogst persoonlijk verordend dat thuisslachten voortaan verboden is via de toepassing op die activiteit van regelgeving, bedoeld voor slachthuizen).

Het is allemaal misschien een kwestie van overdreven voluntarisme maar het laat wel een behoorlijk sinistere indruk na.

Een brutale overheid

Dit brengt me tot het diepere probleem. De versnelde en drastische verdere afbouw van de emissie van stikstof en ammoniak in de Lage Landen, vooral via een al veel langer beoogde verplichte decimering van de veestapel, is inderdaad maar een symptoom.

Hier is een bijzonder drieste overheid aan het werk, een die letterlijk over lijken gaat. En dit is nog maar het begin: de even idealistische als weinig democratische EU heeft nog véél meer radicale (groen-utopische) plannen met de Europese landbouw en de Europese burger.*

* In een recent interview gaf Jonathan Holslag te kennen dat hij, als adviseur van EU-commissaris Frans Timmermans, de European Green Deal initieel steunde, maar dat hij opstapte omdat hij inzag dat je die niet kunt uitrollen als je ‘landen van buiten de Europese Unie hun vervuilende rotzooi over de markt laat uitkieperen’ en dat de deal nefast is voor de Europese economie. Het doet denken aan de recente kritiek van de SALV (strategische adviesraad voor landbouw en visserij) op het PAS (programmatische aanpak stikstof): ze onderschrijft de doelstellingen van het PAS maar vindt het onbegrijpelijk dat er ‘een totaal gebrek is aan inzicht in de socio-economische impact op land- en tuinbouwbedrijven en op de brede agrovoedingsketen’. De geschiedenis leert ten overvloede dat dit soort inhumane driestheid eigen is aan rabiate (groene) idealisten.

zure regen

Stikstof: de bizarre leugens van Demir & co

De milieufilosofische ogen van Vermeersch