Toen de Gaulle over Wallonië zei: ‘Probeer jonge leiders te vinden die het volk de waarheid vertellen’

De Waalse minister-president Elio Di Rupo betreurt dat Vlaanderen een karikatuur maakt van Wallonië en dat veel Walen aan zelfkastijding doen. Volgens hem zijn het zeker moeilijke tijden, maar er is reden voor optimisme. PS-voorzitter Paul Magnette ziet geen heil in een 7de staatshervorming, hoewel aangekondigd in het akkoord van de Vivaldi-coalitie waartoe zijn partij behoort. Volgens hem beschikt Wallonië over voldoende gewestelijke instrumenten om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan.

We mogen niet vergeten dat het de Walen waren die regionalisering wilden in ruil voor de culturele autonomie die Vlaanderen wenste. De regionalisering is officieel ingevoerd in 1980 (behalve voor Brussel, dat moest wachten tot 1989) en in de loop van de decennia zijn de gewestelijke bevoegdheden blijven groeien.

Al in 1980 koos Vlaanderen voor integratie van het Gewest in de Gemeenschap om te kunnen functioneren met één regering en één parlement, allemaal gevestigd in Brussel, gekozen als hoofdstad van Vlaanderen: een besparing van middelen en een gewiekste strategie, gezien de wens van Vlaanderen om Brussel terug te veroveren.

Failliet

Terwijl de Franstalige liberalen voorstander waren van een dergelijke fusie, verzette de PS zich ertegen. De Franse Gemeenschap van België, die over eigen middelen beschikte, had voortdurend financiële problemen. Bij de onderhandelingen over de financieringswet beschikte de slimme Jean-Luc Dehaene over de machtigste technische middelen (zijn Toshiba-jongens). Hij wist de Franstalige gemeenschap zand in de ogen te strooien en zorgde ervoor dat hun onderwijssysteem op korte termijn verstikt raakte.

Herfinanciering werd noodzakelijk in 2001 (de fameuze Lambermont-, Lombard- en Sint-Polycarpeakkoorden), waardoor de “demandeur de rien” gedwongen werd om nog meer toegevingen te doen aan Vlaanderen. Vandaag is de Franse Gemeenschap opnieuw failliet… Ondertussen werd ze ongrondwettelijk omgedoopt tot de Federatie Wallonië-Brussel.

Wijlen Jan Verroken, het vurige CVP-parlementslid dat in 1968 de regering-Vanden Boeynants ten val bracht omwille van het ‘Walen buiten’ aan de universiteit van Leuven, was verbaasd dat Vlaanderen niet ook de naam ‘Fédération Flandre-Bruxelles’ gebruikte. Brussel zou zich dan in beide vergelijkingen hebben bevonden, wat in lijn zou zijn geweest met het medebestuur dat nu wordt geëist door de Vlamingen, die een confederaal systeem willen.

Lof van Wallonië

Maar laten we terugkeren naar Wallonië. Als Waal zou ik niets liever willen dan de lof zingen van een welvarend Wallonië, dat op eigen benen kan staan zonder de solidariteit van het Noorden. Maar de feiten, zegt men, zijn sterker dan een burgemeester en kunnen niet genegeerd worden.

Paul Magnette beweert dat Wallonië alle middelen heeft om het beleid te voeren dat het wil. Behalve dan dat er al meer dan twintig jaar tal van herstelplannen worden aangenomen om tot de conclusie te komen van Philippe Destatte, de directeur van het Destrée Institute, dat ‘Wallonië nog steeds niet van de grond is gekomen’.

Vlaanderen kan dit enkel verklaren door verkeerde economische keuzes en wijst er verder op dat het Waalse minister-presidentschap sinds 1980 bijna uitsluitend in handen is van de PS. Vlaanderen is het beu om elk jaar grote sommen geld over te maken naar een Wallonië dat geen overtuigende tekenen van herstel vertoont. Vlaanderen redeneert: ‘Iedereen is vrij om het beleid te voeren dat hij wil, op voorwaarde dat hij er zelf de financiële verantwoordelijkheid voor neemt.’

Solidariteit

Vlaanderen stelt daarmee één van de essentiële principes van elk federaal systeem ter discussie, namelijk het mechanisme van interregionale solidariteit. Bovendien ziet Vlaanderen zichzelf niet langer als een gefedereerde entiteit, maar als een natie die enkel een soevereine staat wil worden. Dat is de realiteit die de Franstalige leiders niet willen zien.

In de jaren 1960 ging Robert Liénard, professor aan de Universiteit van Leuven, naar het Elysée voor een ontmoeting met president Charles de Gaulle. Toen Wallonië ter sprake kwam, flapte de Gaulle eruit: ‘Probeer jonge leiders te vinden die het volk de waarheid vertellen en mobiliseer wat er van hen over is. Ik ben er echter van overtuigd dat alleen een land als Frankrijk jullie drie tot vier miljoen Walen een toekomst kan garanderen.’

De waarheid vertellen betekent erkennen dat Vlaanderen een natie is die de dag na de verkiezingen van 9 juni 2024, als de koning geen volwaardige Belgische regering zou kunnen vormen, via een absolute meerderheid in zijn eigen parlement de mogelijkheid zou hebben om eenzijdig zijn onafhankelijkheid uit te roepen.

De waarheid vertellen betekent uitleggen dat een Wallonië dat aan zijn lot wordt overgelaten, met een erbarmelijke begrotingssituatie, gedwongen zou zijn tot een discipline waarvan het niet eens benul heeft. De sociale uitkeringen zouden drastisch dalen en zouden, in de woorden van wijlen Jules Gazon, professor economie aan de universiteit van Luik, aanleiding kunnen geven tot ‘een klimaat van opstand’.