Netbeheerder Elia investeert in windmolenparken op de Noordzee. Omdat Elia een Belgische publiek-private monopolist is, zal een flink deel van die elektriciteit bij Belgische consumenten aankomen. Hiervoor betaalt de consument een transportbijdrage, verwerkt in de elektriciteitsfactuur. De grootste afzonderlijke eigenaars van Elia zijn de gemeenteholding Publi-T (44,82 procent), Katoen Natie (9,31 procent) en vele private investeerders (38,04 procent).

Momenteel ontbreekt echter de verbinding om de energie van op de Noordzee naar het binnenland te transporteren. Dat deel heet ‘Ventilus’ in West-Vlaanderen en ‘Boucle de Hainaut’ in Wallonië. Die verbinding is ook nodig om, wanneer de nieuwe energie in België afgenomen wordt, stabiliteit in het hoogspanningsnetwerk te bouwen.

Wissel- en gelijkstroom

Omdat het hoogspanningsnetwerk in België via wisselstroom verloopt, wil Elia de energie van op zee die in Zeebrugge aan land komt, omzetten van gelijkstroom naar wisselstroom. Wisselstroom is nodig om het netwerk flexibiliteit te geven: bij over-of onderbelasting kunnen operatoren er snel mee schakelen.

Wisselstroom wordt doorgaans getransporteerd door hoogspanningslijnen boven de grond. Op die manier heeft Elia zes mogelijke tracés uitgetekend in de provincie West-Vlaanderen. Een groot deel van die bovengrondse tracés loopt langs de snelweg E403 Brugge-Kortrijk. Ergens ter hoogte van Roeselare moet deze leiding echter naar het zuidoosten afbuigen, richting Wallonië.

Blootstelling

Voor enkele West-Vlaamse burgerplatformen, betrokken burgemeesters en getroffen bedrijven moet Ventilus echter maar beter volledig ondergronds worden gebracht, op gelijkstroom. Dat is op papier een makkelijke manier om veel elektriciteit te transporteren van punt A naar punt B. Omdat Ventilus echter afgetakt moet worden naar lokale bestaande hoogspanningslijnen op wisselstroom, zullen daarvoor enkele nieuwe en dure omvormers moeten worden gebouwd. De elektromagnetische straling is bij het ondergrondse tracé niet minder, maar de blootstellingscorridor wel kleiner. Langdurige blootstelling aan elektromagnetische straling van hoogspanningslijnen kan een gezondheidsrisico inhouden. Al staat dat niet volledig wetenschappelijk vast.

Hoewel de Vlaamse regering de ondergrondse optie heeft laten onderzoeken, spreekt zowel het door de Vlaamse regering gevraagde rapport van ‘intendant’ (bemiddelaar) Guy Vloebergh als het rapport van de Duitse topingenieur Dirk Westermann zich niet expliciet uit tegen de ondergrondse optie. Zij wijzen echter wel op de toegenomen complexiteit en kostprijs die de ondergrondse optie met zich meebrengt. De technologie voor de ondergrondse optie zou ook nog niet voldragen zijn. Het rapport van de intendant roept de Vlaamse regering op om de elektromagnetische blootstellingsdichtheid te beperken tot een aanvaardbaar niveau.

Doorbraak trok op reportage naar de regio. U leest er alles over in Doorbraak Magazine nr. 4. Nu in de krantenwinkel.