Verhofstadt gelooft in doorbraak*

‘Ik blijf optimistisch: ik verwacht en hoop deze week op een doorbraak.’ Vergis u niet, Guy Verhofstadt rekent op een doorbraak in de brexitsaga. Dat klinkt nochtans tegenstrijdig. Afgelopen vrijdag zagen we vooral hoe vast het Britse politieke bestel zit. De deal van Theresa May werd nog maar eens weggestemd. Op straat stonden duizenden ontgoochelde mensen te betogen voor het parlementsgebouw. Brexit leek vooral dood en begraven. Maar… Verhofstadt kan wel eens gelijk krijgen. Schrijft u dat even op: bij Doorbraak las u dat Guy Verhofstadt gelijk heeft — misschien.

Zenuwachtige peilingen

In het weekend verschenen in verschillende media peilingen die de Britse politieke klasse deed daveren. Ja, dat kan nog. Labour sprong plots overtuigend over de regerende Tory’s.

Een andere peiling baarde Londen nog extra kopzorgen. De hele brexitsoap duwt Schotland opnieuw richting de onafhankelijkheid. En het vooruitzicht op een ‘no-deal’ speelt in de onafhankelijkheidsintentie een doorslaggevende rol voor vele Schotten.

Partijbelangen

En dan is er nog het partijbelang. De Britse Conservatives schijnen in ’total meltdown’. Het plan van David Cameron om ‘for once and for all’ de discussie over de EU in zijn partij te beslechten is volledig mislukt. De brexitdiscussie heeft de partij verscheurd. Zelf het ultieme zoenoffer van premier Theresa May baat niet. Zij probeerde haar backbenchers van haar deal te overtuigen door haar ontslag aan te kondigen. Maar, zoals menige commentator opmerkte, ze slaagt er zelfs in zich op het zwaard te storten en ernaast te vallen. Nog altijd stemden er een grote groep van haar eigen partijleden tegen het akkoord. Ondanks de plotse steun van heren als Jacob Rees-Mogg, Dominic Raab en zelfs ‘big beast’ Boris Johnson.

Recent bekritiseerden deelnemers aan de grote antibrexitbetoging in London Jeremy Corbyn voor zijn afwezigheid op de massamanifestatie. De partijleider van Labour koos ervoor ergens te velde campagne te voeren voor zijn partij in de aankomende lokale verkiezingen (zie boven). Achteraf bekeken niet zo slecht gezien van de man.

Corbyn is op dit ogenblik zowat de enige die vertrouwen uitstraalt. Zijn greep op Labour is heel sterk en dus kan hij ongestraft de eigen partijlijn ombuigen. Officieel beloofde Labour campagne te voeren voor een tweede referendum als er niet snel verkiezingen kwamen. In januari mislukte Corbyns motie van wantrouwen tegen de regering en dus verwachtten veel partijgenoten dat hij de referendumcampagne een duw in de rug zou geven. Maar euroscepticus Corbyn speelde niet mee. Hij bleef pleiten voor nieuwe verkiezingen en gelooft in brexitoplossingen aangeboden door Labour. Hoe die er uitzien, dat is niet zo heel duidelijk, maar het omvat wel een tolunie.

De uiteindelijk doorbraak in zicht?

De verkiezingen waar Corbyn van droomt, komen nu heel dichtbij. En Labour is goed voorbereid. Er is sprake dat de regering deze week nog verkiezingen uitschrijft. Alleen, daar is een tweederde meerderheid voor nodig. Een andere erfenis van premier David Cameron is de ‘Fixed Term’, waarbij de regering sowieso vijf jaar aan de macht blijft. Tenzij er tweederde er anders over denkt. Het diende destijds de coalitieregering van Tory’s en Liberal Democrats in het zadel te houden. Nu zitten de Britten ermee. Het vooruitzicht van een succesvolle Jeremy Corbyn doet zoveel Tory’s verstijven van angst, dat ze aan de premier meldden dat ze haar niet de nodige meerderheid zullen geven. Dus rest de regering enkele nog een motie van wantrouwen te laten indienen tegen zichzelf, wat ook vreemd is. Of anders kan het ook een motie van wantrouwen steunen van de oppositie. Wat minstens even vreemd is. Maar in brexittijden kan alles.

En dan is er de hoop van Guy Verhofstadt. Maandagnacht stemt het Lagerhuis over een motie, naast verschillend andere, die voorstelt om het VK in een tolunie met de EU te houden. Robert Peston, een immer welingelichte politieke journalist van ITV, weet dat de regering parlementsleden aanvuurt hiervoor te stemmen. Vreemd, want het druist volledig tegen het officiële standpunt van de Tory’s. Als deze vorm van een ‘softe’ brexit ruime steun haalt, dan kan Theresa May haar deal een vierde keer ter stemming brengen op dinsdag. Daarbij formuleert ze enkele extra voorstellen — die slim gezien uit de Labourhoek komen — waarbij het parlement medezeggenschap krijgt in de verdere onderhandelingen.

Aangevuurd door hun angst voor een premier Corbyn en uit schrik voor een softe brexit kan er een krappe meerderheid bijeen geschraapt worden voor de deal van Theresa May. Dat betekent dat het VK op 22 mei met een akkoord de EU verlaat. Het zou de doorbraak betekenen waar Guy Verhofstadt over sprak.