Verkiezingen: ‘geworteld’ Frankrijk neemt wraak

Op weg naar de parlementsverkiezingen van 30 juni en 7 juli lijken Franse en internationale media geobsedeerd door het gevaar van ‘extreemrechts’: het Rassemblement National van Marine Le Pen en Jordan Bardella. Hoe minder extreem de partij zich opstelt, hoe heftiger ze wordt gedemoniseerd, zo lijkt het.

Communistische vakbonden en andere radicale organisaties blijven met honderdduizenden leden de straat opgaan om tegen de ‘fachos’ te demonstreren. Acteurs en schrijvers kwamen met petities om vooral niet op het Rassemblement te stemmen, gevolgd door magistraten, topambtenaren, diplomaten en zelfs vrijmetselaars. Met zulke vrienden heeft links geen vijanden meer nodig, zou je bijna denken. Docenten lieten via hun bond weten richtlijnen van een eventuele RN regering te zullen negeren.

Links Volksfront

Vergeefs: bij kiezers en bedrijfsleven begint te dagen dat het gevaar van links wel eens veel groter kan zijn. Vooral vanwege de 72-jarige Jean-Luc Mélenchon, topman van het Nieuwe Volksfront, de linkse coalitie van socialisten, groenen, communisten en zijn eigen extreemlinkse LFI, La France Insoumise. Ik zou bijna de antisemitische Trotskisten van de splintergroep Nouveau Parti anticapitaliste vergeten, ook wel het Franse filiaal van Hamas genoemd. Zij werden met hun anderhalf procent kiezers in kennelijke wanhoop nog in de coalitie gefrommeld.

Uit peilingen blijkt dat het gebruikelijke cordon sanitaire rond het Rassemblement National afbrokkelt. Terwijl er stilzwijgend een cordon sanitaire lijkt te groeien rond extreemlinks, vooral vanwege Gaza-hysterie en antisemitisme.

Vroeger wilden zelfs de centrumrechtse Republikeinen niks te maken hebben met het RN. Nu is voorzitter Eric Ciotti een lijstverbinding aangegaan met Jordan Bardella, zij het onder protest van de helft van zijn partij. Er zijn zeker twistpuntjes, zoals de pensioenleeftijd – 60 voor Bardella en 65 voor Ciotti – maar veel meer overeenkomsten. Bijvoorbeeld in immigratie- en veiligheidsbeleid.

Luilekkerland

Voorlopig staat rechts flink voor in de peilingen, al maakt het kiessysteem van twee rondes voorspellen moeilijk. Het kan bijvoorbeeld de kiezers van Macron’s centrumcoalitie in de tweede ronde een beslissende stem geven, als de eigen kandidaat afvalt in de eerste ronde.

Het Nieuwe Volksfront zit met het probleem dat veel socialisten, communisten en groenen niet blij zijn met het gezamenlijke verkiezingsprogramma, bijna letterlijk overgenomen van LFI. Ze zullen daarom mogelijk een extreemlinkse kandidaat in de tweede ronde niet steunen.

In LFI-luilekkerland zal het begrotingstekort naar schatting 300 à 400 miljard per jaar hoger zijn. Dat geld moet bij bedrijfsleven en ‘de rijken’ worden gehaald. De vraag is of die blijven stilzitten om te worden geschoren. Terwijl ook nog eens de EU Frankrijk op de vingers tikte omdat het begrotingstekort nu al ruimschoots de normen overschrijdt.

Mélenchon ziet zich ondanks de peilingen al winnen en claimde vast het premierschap. Wat meteen tot onvrede leidde in het toch al labiele Volksfront. Lijsttrekker Glucksmann van de socialisten bijvoorbeeld, reageerde verontwaardigd. Bij de Europese verkiezingen werd de PS bijna de helft groter dan LFI, hoezo ziet Mélenchon zich nu al als premier?

De Franse aandelen- en obligatiebeurzen maakten bij het idee alleen al een duikvlucht, waarvan het einde nog niet in zicht is.

Gewortelden

Bijna de helft van de kiezers zal rechts stemmen. Een groot deel daarvan heeft geen boodschap aan het verbale en soms zelfs fysieke geweld van extreemlinks, en stemt gewoon op het Rassemblement. Of juist. Dat zijn de ‘somewheres’, de ‘gewortelden’, zoals de Britse journalist David Goodhart ze noemde in zijn spraakmakende boek ‘The Road to Somewhere’.

Gewortelden voelen zich verbonden aan een specifieke streek en gemeenschap. Ze wonen meestal buiten de grote steden, zijn behoudend en gemiddeld minder hoog opgeleid. In Engeland kozen ze voor Brexit, in Amerika voor Trump. In Frankrijk worden ze ‘Français de souche’ genoemd, en gingen ze in Macron’s eerste termijn met gele vesten aan de straat op, demonstrerend tegen onder meer hoge brandstofprijzen.

Mélenchon en links willen deze ‘gewortelden’ hoger belasten voor nog meer immigratie en diversiteit. Om ze te omringen met vreemdelingen waarmee ze geen enkele affiniteit voelen. De leider van het Nieuwe Volksfront zegt letterlijk degenen die zich Français de souche noemen als een hindernis te zien voor zijn gedroomde maatschappij: een ‘gemengd’ Frankrijk waarin iedereenuiteindelijk dezelfde cappuccinokleur zal hebben. Hij vindt dat Fransen zich moeten aanpassen aan nieuwkomers, in plaats van andersom.

Ontwortelden

Mélenchon wordt daarin gesteund door de anywheres, de ‘ontwortelden’: een progressieve, hoog opgeleide elite die ongebonden en globalistisch is, zich overal thuis voelt en diversiteit omarmt. De lakmoesproef om de somewheres en anywheres van Goodhart te onderscheiden, is wie zich wel of niet kan vinden in de tekst: ‘ik herken mijn eigen land niet meer, het is hier net het buitenland’. Dat werd in 2011 aan Engelsen gevraagd: 62% antwoordde bevestigend, 30% was het ermee oneens.

Extreemlinks en -rechts hebben stuivertje gewisseld, zeker wat betreft antisemitisme, maar ook wat betreft kiezers. Jean-Luc Mélenchon heeft de rol van Jean-Marie Le Pen overgenomen. Die is weg en zijn herdoopte partij leeft op. Pas als ook Mélenchon opkrast en nieuw talent toelaat, kunnen de politieke kaarten definitief worden geschud.

Eén man die met succes Mélenchon zou kunnen opvolgen, Francois Ruffin, ervaren Assembléelid en LFI-kandidaat in het noordelijke departement de Somme, is net door hem de partij uitgezet. Hij had het gewaagd voor de camera de ‘stupiditeit’ en het ‘sektarisme’ van LFI te betreuren. Mélenchon kon maar beter uit zijn district weg blijven: ‘Hij schrikt de mensen af’. En als genadeslag: ‘Zonder hem (Mélenchon) zou het Volksfront winnen’.

Geheel in karakter reageerde Mélenchon per omgaande: ‘François Ruffin hoort niet meer bij LFI’.

Onthoud die naam: Francois Ruffin, niet bezig met Gaza en Palestijnen, wel met koopkracht.