De renovatieplicht blijft

De verkiezingsbelofte om de renovatieplicht te versoepelen lijkt van de baan. De Vlaamse onderhandelaars gaan de Vlaamse verbouwregels niet minder strikt en streng maken. Dat  blijkt uit de laatste onderhandelingsnota’s.

Er is één ‘uitzondering’. Een veelzeggende. Wie een warmtepomp of zonneboiler plaatst, zal niet beboet worden als hij of zij daarmee geen twee energielabels beter scoort. Wie fossielvrij verwarmt mag het houden bij energielabel C. Het peperdure en volgens veel waarnemers  onrealistische label A wordt dus als einddoel losgelaten, maar daar hangt een prijskaartje aan vast.

Belofte van Demir

Eigenlijk was het al langer duidelijk dat een warmtepomp geen wondermiddel is om de energiescore significant te verbeteren. Maar de verkoop van warmtepompen, die in de hele Europese Unie al maanden slabakt, moet blijkbaar ondersteund worden.

Ter herinnering… Een woning met Vlaams energielabel E of F moet binnen de vijf jaar energielabel D hebben. Anders volgen er boetes. Fikse boetes. Het Vlaams Energie en Klimaatagentschap (VEKA) volgt dit op via een databank met gegevens van netbeheerder Fluvius over de aansluitingen van aardgas en elektriciteit, met kadastrale gegevens, met gegevens uit het hypotheekregister en vooral via de meldingsplicht van loodgieters, verwarmingstechnici en banken.

De verkiezingsbelofte van Vlaams minister Demir dat die boetes niet gehandhaafd zouden worden, is vergeten.

Niet enkel wie huis koopt

Ondertussen werd ook duidelijk dat het hier niet alleen gaat over wie een woning koopt. Wie erft (ook als langstlevende), een partner uitkoopt na echtscheiding of op één of andere manier mede-eigenaar wordt, zal binnen de vijf jaar moeten renoveren. Vanaf 2028 tot energielabel C. En tegen 2035 moet het voor huizen naar label B, en tegen 2040 tot label A. Bij appartementen mogen die twee laatste stappen 5 jaar later.

Zowel N-VA, Vooruit als CD&V blijven dus voorstander van de renovatieplicht, maar beweerden tijdens de campagne menselijker te willen zijn. Die rekkelijkheid beperkt zich nu tot de doelstellingen in de verre toekomst (2040 en 2045).

In ruil voor die ene uitzondering voor warmtepompklanten introduceren diezelfde partijen nieuwe ‘oplossingen’. Dwz nieuwe verplichtingen, qua isolatie, ramen, deuren en daken. (Nog) meer renovatiekosten met andere woorden. De politici beloven via premies of ‘goedkopere’ leningen via de Vlaamse overheid de kosten bij de burgers te zullen drukken.

BTW-verhoging

Maar alvast één (niet eens klein) probleem qua extra kosten heeft de Vlaamse overheid niet in de hand: de btw-tarieven. Momenteel bestaat een tijdelijk verlaagd tarief van 6% op verbouwingen van bescheiden woningen die minstens 10 jaar oud zijn en uitsluitend als privéwoning dienen.

De federale onderhandelaars willen de twee btw-tarieven voor verbouwen van 6% en 21% terugbrengen tot één tarief van 9%. Een cadeau qua voorfinanciering voor vastgoedontwikkelaars of vastgoedspeculanten (banken financieren immers geen btw), maar een btw-verhoging van 50% voor gezinnen die hun enige woning verbouwen.

Wat baat een lagere rente als de btw stijgt van 6 naar 9%? Zowel formateur Bart De Wever (N-VA) als uittredend minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) zijn nochtans voorstander. Een btw-verhoging voor wie de btw niet kan aftrekken en een btw-verlaging voor wie de btw wel kan aftrekken. 1,7 miljard euro extra voor de staatskas.

Europese btw-richtlijn

Tenminste als de Europese Commissie instemt. De Europese btw-richtlijn gaat immers uit van twee tarieven: een laag en een hoog. Elk ander tarief is afhankelijk van goedkeuring door de Commissie en is per definitie tijdelijk. Bovendien mag dat btw-tarief geen verborgen staatssteun blijken voor een bepaalde sector.

Eigenlijk valt vooral op hoezeer de voorstellen op zowel Vlaams als federaal niveau de lobbygroepen achter de renovatieplicht op zijn zachtst gezegd goed uitkomen. De bouwsector, de leveranciers van bouwmaterialen, de vastgoedontwikkelaars en de zogeheten warmtepomplobby zelf natuurlijk (een conglomeraat van producenten, installateurs, enz…)

Eerder is uit een studie van energieregulator CREG gebleken dat met de huidige gas- en elektriciteitsprijs, een warmtepomp installeren niet echt rendabel is.