In tegenstelling tot wat de premier vorige donderdag in de Kamer zei, zit België wel degelijk met bevoorradingsproblemen voor stroom in de komende winters. Dat blijkt uit de risicoanalyse van transmissienetwerkbeheerder Elia en werd bevestigd. Het gat aan het begin van 2025 is 900 tot 1.200 MegaWatt (MW). De daaropvolgende winter is het stroomtekort zelfs nog groter.

Uit de uitleg van transmissienetbeheerder Elia blijkt dat er in de winter van 2025-2026 een enorm bevoorradingsprobleem dreigt. Elia rekende voor de winter 25-26 op de verlenging van de kernreactoren Tihange 3 en Doel 4. Het bedrijf telt die mee voor 1,6 GigaWatt (GW), terwijl de capaciteit twee GW is. Dat verschil zit in de ‘derating factor’, omdat men een veiligheidsmarge meerekende. Die derating factor hangt af van de technologie: bij gas bijvoorbeeld, is die negentig procent.

Elkaar tegenspreken

Uit de ‘NOTE Analyse de risque qualitative relative à la sécurité d’approvisionnement en électricité et en gaz naturel sur le territoire belge d’ici 2030’ die de directie-generaal Energie van de FOD Economie maakte op basis van gegevens en teksten van Elia, Fluxys, de eigen diensten en het kabinet van minister Tinne Van der Straeten (Groen) blijkt dat de gegevens van het kabinet en Elia in risicoanalyse mekaar tegenspreken. Chris Peeters, de CEO van Elia, briefte de regering woensdagavond op basis van de cijfers en gegevens van Elia. Omdat Elia uitging van de verlenging van de kerncentrales, kloppen die prognoses niet.

Minister Van der Straeten sloot in de nota een niet-verlenging niet uit. Dat was immers altijd al haar politiek doel. Nochtans was binnen de regering afgesproken dat Van der Straeten zou onderhandelen met Engie over een verlenging van de jongste kernreactoren. Uit de tekst van het kabinet in de nota bleek al dat het kabinet-Van der Straeten de kans klein achtte dat die verlenging er komt. Bij de Franstalige liberalen klampte voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) zich voorlopig vast aan een getekend document binnen de regering, dat de verlenging voor 31 december 2022 rond moet zijn. Daarom vroeg Bouchez zelfs de zeer kritische dossierkenners, zoals voormalig energieminister Marie-Christine Marghem (MR), zich gedeisd te houden. De vraag is of de regering in de kern, met de uitleg van Elia door het kabinet Van der Straeten, bewust fout werd geïnformeerd.

Onbeschikbare kerncentrales

Na een nieuwe melding van de Franse collega transmissienetbeheerder RTE dat in 2025 vier Franse kerncentrales onbeschikbaar zullen zijn, kwam Elia maandag tot de conclusie dat de winters van 2025 in gevaar komen. Elia heeft zelf de nota niet, waarin haar eigen gegevens worden verwerkt. Op maandag hadden de Kamerleden van de commissie energie nog steeds geen exemplaar van die nota ontvangen. Van der Straeten had dat beloofd tijdens de vergadering van donderdag om elf uur.

Opvallend is dat het tekort precies even groot is als de capaciteit van Doel 4 en Tihange 3. Dat betekent dat men zonder sluiting van de jongste kernreactoren de te verwachten tekorten in 2025 en 2026 nipt kon vermijden. Zonder de sluiting van Doel 3 (oktober 2022) en Tihange 2 (februari 2023) zou België zelfs een marge gehad hebben. De sluiting van die twee laatstgenoemde reactoren was voor Groen en Open Vld een kwestie van geloofwaardigheid, omdat beide partijen die steeds onterecht als ‘scheurtjescentrales’ wegzetten. Verlenging zou te veel gezichtsverlies opleveren.

Nochtans leverde Doel 3 in zijn laatste jaargang volle capaciteit zonder één onderbreking (één GW). Momenteel zou Engie de turbine om stroom op te wekken verkopen en weldra demonteren. In de nota sloeg het kabinet-Van der Straeten zich op de borst: ‘De sluiting van de resterende nucleaire eenheden (met een totale nominale capaciteit van ongeveer vier GW) verloopt volgens schema.’