Er gaan in Wallonië steeds meer stemmen op om de lockdown te versoepelen. Vorige week nog liet Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) verstaan dat het tijd wordt om de restaurants te openen. Ook Waals minister van Gezondheid Christie Morreale (PS) vindt dat er vanaf eind februari een graduele versoepeling moet komen. Volgens politicoloog Vincent Laborderie (UCL) moet er in een federaal land als België zelfs ruimte zijn voor een eigen Waals coronabeleid tegenover de ‘dominante Vlaamse experts’.

Wallonië roert zich, en begint de lockdown meer dan beu te geraken. Anders dan in Vlaanderen houden wetenschappers zich er niet in om kritiek te formuleren. Politici durven openlijk tegen het beleid van de federale regering in te gaan, en de rol van experten als Marc Van Ranst, Erika Vlieghe en Geert Molenberghs in vraag te stellen.

Politicoloog Vincent Laborderie van de Université Catholique de Louvain vraagt zich in een opiniestuk in kwaliteitskrant L’Echo zelfs af of het geen tijd wordt voor een eigen Waals gezondheidsbeleid. ‘De lockdownmaatregelen hakken er zwaarder in bij gewone mensen en mensen in armoede. In Brussel en Wallonië zijn er nu eenmaal meer personen die gevaar lopen op economische, sociale en psychologische schade door de lockdowns. Als de schade door de lockdown ongelijk verdeeld is in België, is er ook niets onlogisch aan om de gewesten te laten beslissen om het einde van de lockdown te versnellen. Het risico dat een deel van de Waalse en Brusselse samenlevingen ten onder zullen gaan, is een legitieme bezorgdheid. Zo niet dreigen we aan de gezondheidscrisis een communautaire crisis toe te voegen.’

‘Democratie in lockdown’

Laborderie stelt dus voor dat België zich ook als een waarlijk federaal land zou gedragen, en dat een beleid op maat van de deelstaten geen heiligschennis is. Voor hem kan alleen zo de politiek aan legitimiteit terugwinnen. Legitimiteit die ze vrijwillig heeft afgestaan aan de dominante Vlaamse experts. Die experts hebben voor Laborderie te veel macht verkregen.

Voortbordurend op de these van Bart De Wever dat België bestaat uit twee democratieën, zegt Laborderie: er zijn twee virocratieën, want van democratie is eigenlijk geen sprake meer. Men heeft nooit de bevolking om haar mening gevraagd. ‘Hoe meer de crisis voortschrijdt, hoe meer de democratie in lockdown gaat.’

Bernard Rentier

Eerder was er was het openlijke conflict van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez met Marc Van Ranst. Anders dan in de Vlaamse media kreeg Bouchez met zijn kritiek op Van Ranst echter een breed forum in Franstalige media. Daar werd hij soms ook bijgestaan door kritische medestemmen van wetenschappers. Daarnaast interviewde de VRT de voormalige rector van de Université de Liège, Bernard Rentier, tevens viroloog. Rentier is al lang een criticus van het strenge lockdownbeleid in België, en houdt er al de hele crisis een blog over bij.

De VRT zocht Rentier op in zijn plattelandswoning voor een lang interview. Vervolgens zond men maar enkele fragmenten uit dat gesprek uit, met uiterst scherpe commentaar van Steven Van Gucht. Het deed Rentier een zeer kritisch blogbericht schrijven over de oneerlijkheid van het ‘debat’ in Vlaanderen, waar alle alternatieve stemmen eenzijdig worden wegzet als ‘onverantwoordelijk’. Rentier is nochtans niet voor een ondoordachte versoepeling te vinden, blijkt uit zijn blog. Om een versoepeling mogelijk te maken, wil hij een brede sneltesting onder de bevolking organiseren. Een testing die ‘niet op zoek gaat naar het kleinste spoortje virus dat er is, maar die gewoonweg toelaat om de meest besmettelijke individuen te isoleren.’ Volgens Rentier geraken we alleen zo uit een lockdown zonder einde.

Kritische media

Bernard Rentier figureert ook in de documentaire Ceci n’est pas un complot van de Waalse filmmaker Bernard Crutzen. Crutzens documentaire werd veel bekeken in Franstalig België, en door de klassieke media zeer kritisch bejegend. Maar sinds het verschijnen ervan blijven er wel enkele dingen hangen. Franstalige media zoals La Dernière Heure  en Sudinfo stellen nu openlijk de vraag of Marc Van Ranst niet zijn boekje te buiten gegaan is in zijn mediaoptredens.

En vorige week schreef de anders zo neutrale krant La Libre Belgique in een bericht over de aankondiging van Frank Vandenbroucke dat gegevens van mensen die in quarantaine moeten, rechtstreeks naar de politie gaan: ‘L’annonce a été formulée d’un ton presque martial par Frank Vandenbroucke.’ [‘De mededeling werd op haast martiale toon geformuleerd door Frank Vandenbroucke.’]