Voor wie de aprilgrap toch niet doorhad: neen, ik was niet op het kerstfeestje van Hot Marijke, en ben niet in de pornoval van Kirac getrapt. Het artikel in kwestie was een eigen bedenksel waarin ik de uitzonderlijke toestemming kreeg om onze hoofdredacteur valselijk te citeren rond een ‘ethisch charter’ en mentale coaches die aan de redactie worden toegevoegd. Dat van Lukkassen en Houellebecq was natuurlijk niét verzonnen, je moet zo’n grap aankleden met een beetje waarheid, iets waar vele mainstream journalisten overigens in uitblinken.

Ondertussen is mijn Twitter-account gehakt door een Chinese pornoboer (géén grap), idem voor mijn Microsoft365-cloudruimte waar ik 99 euro per jaar voor betaal en waar nu een of andere bende spleetogen zich mee amuseert. Leve het internet en de globalisering. Ik heb er een advocaat op gezet want ook Bill Gates moet zijn verplichtingen nakomen. Zelfs tegen Sanctorum, de foute columnist die zich blijft afvragen waar dat comité P-rapport blijft over de executie van ene Yannick Verdyck.

Zedenpolitie

DS

Zelfportret van Karel Verhoeven, DS-hoofdredacteur.

Deze dienstmededelingen brengen ons naadloos bij het onderwerp van de dag: vrijheid, en hoe deze te veroveren/heroveren. Ooit was links de eigenaar van het thema, met mei ’68 als culminatiepunt, maar die tijd is al lang voorbij. Het betuttelende linksgroene gemoraliseer, het pamperen van de islam, en tenslotte de woke-beweging, hebben links helemaal doen afdrijven naar een bijna totalitaire pensée unique. Kranten als De Standaard zijn daar de vaandeldragers van. Ze vertegenwoordigen een minderheid, maar dan een die zich als verlicht en ontwaakt beschouwt, en de lezer aanmaant om zich bij deze morele elite aan te sluiten. Mensen mogen wat vrijheid hebben, bijvoorbeeld om te kiezen naar welke tv-soap ze gaan kijken, maar nu ook weer niet zoveel dat ze voor het Belang zouden stemmen, zich ongemakkelijk zouden voelen bij het stedelijk-kosmopolitische geronk, twijfels koesteren rond de opmars van de elektrische wagens die ver boven hun budget zitten, enzovoort.

De kunst van de politiek én het consumentisme bestaat erin, vrijheidsillusies te creëren. De media zijn de boosters ervan. We leven in een democratie en een vrije markt, er staan 200 zenders op de kabel, waar klaagt u over? Dat klopt, het is hier beter dan in Rusland of China, wees dus content en hou uw mond. Waar zou u ten andere naar toe lopen? Thuis hadden we een hond die zo goed was afgericht dat hij perplex bleef staan als de deur van zijn perk per ongeluk niet dicht was. Wat zou dat beest moeten aanvangen in een vrije wereld? Mensen die lang genoeg in de gevangenis blijven, willen er op de duur niet meer uit: ze hebben schrik van het leven daarbuiten.

Een overdosis vrijheid voor wie het niet meer gewoon is, loopt fataal af. In Miami gaan ze nu een orka, die onder de naam Lolita (!) al een halve eeuw circusnummertjes uitvoert in een zeewaterbassin, vrijlaten dankzij een actie van dierenrechtenorganisaties. Dat is mooi, maar tegelijk wreed, want zo’n beest overleeft dat nooit meer in de vrije natuur, zelfs niet met aangepaste ‘leerprogramma’s’. Dit soort acties is dan ook leerrijk voor wie denkt dat vrijheid een reële optie is. Als die orka sterft, wordt bevestigd wat moest bevestigd worden: misschien blijven we maar beter in die veilige kooi.

Twee reptilians te Beringen

gf

Rik Torfs en Johan Sanctorum.

Afgelopen zaterdag was ik uitgenodigd voor een panelgesprek in Beringen, uitgezonden door Radio Benelux. Onderwerp: verbinding. Motto: ‘Iedereen is van de wereld, de wereld is van iedereen’. Ondanks het 1 april was en ik het risico liep van voor de boer zijn kluiten naar Beringen te rijden, wilde ik toch graag voor stier-in-de-porseleinenwinkel spelen. Ik daarheen, en kom ik daar toch wel Rik Torfs tegen zeker, met dezelfde vertwijfeling afgereisd naar Beringen/Paal. De rest van de affiche bestond dan ook uitsluitend uit zweverige wereldverbeteraars, niet gespeend van enig complotdenken, die met de kosmos geconnecteerd waren en de hen omringende reptilians als beklagenswaardige untermenschen beschouwden.

Voor wie niet vertrouwd is met deze New Age-achtige ballonvaarders: het is wennen aan het jargon. Narcistische oefeningen in zelfverheffing, verslagen van bedevaarten naar Compostella om ‘jezelf tegen te komen’, je diepste binnenste te ontdekken’, werden afgewisseld met sekte-achtige groepsverhalen, altijd rond een of andere goeroe die ook boeken verkocht. Ook voor deze lieden was vrijheid zonder twijfel een nobele doelstelling. Maar ik zag bijna nooit iemand van de panelleden lachen – ook niet met de grapjes van Rik -, want zelfbevrijding is een serieuze zaak en… er moet verbonden worden.

In het zaaltje gebeurde er echter iets raars én interessants: het publiek viel uiteen in twee kanten, zij die het allemaal serieus namen en al mee in de ballon zaten richting Utopia, en anderzijds zij die vooral konden lachen met de kwinkslagen van de twee foutgesignaleerde reptilians. Als spreker moet men ten alle tijde tussendoor de temperatuur van de zaal meten. En ik verzeker u: er ging een zucht van verlichting door dat zaaltje, omdat de twee vreemde eenden voor een niet-verbindende noot hadden gezorgd, wat toch weer een soort verbinding opleverde, maar dan een van de lach, de ironie, de (zelf)relativering.

Moraal van het verhaal: vrijheid bestaat in de onenigheid, en de lach is de lakmoesproef. Hang dat op in uw toilet, naast het afscheurbare boekje ‘Kakistocratie’. Als je ergens voor kiest, kies je ook altijd tegen iets. Ondanks Philippe Geubels en de comedy-lachbands dient humor niét om te verbinden, maar integendeel om de zaal in twee te splijten. Er is geen verplichting om iets grappigs te vinden, maar het is ook niet verboden om met om het even wat te lachen.

Rik Torfs onderstreepte nog dat het begrijpen van ironie enige intelligentie vereist, een schoentje dat iedereen kon passen. Dat is, om met het begin van deze column te eindigen, de zin van een aprilgrap: een test in ongelovigheid, waardoor de bedenkers ook elk jaar slimmer moeten worden. ‘Ongelovigheid’, wat zeg ik nu weer, in volle Ramadan! Af en toe rollen er koppen, en beseffen we weer dat de wereld niét van iedereen is. Al lachend zegt de zot de waarheid, en de waarheid kwetst. Dat is in een notendop waar het om gaat.