Angela Merkel toch niet zo een ‘heilige’?

De selfie van de Duitse bondskanselier Angela Merkel met Syrische vluchtelingen ging de wereld rond. Zoals het een barmhartige Mutti betaamt, had Merkel haar hart laten spreken en op 4 september 2015 de grenzen geopend voor duizenden noodlijdende mensen die op de vlucht waren voor de oorlogsellende in Syrië. Oorspronkelijk was dat gedacht als een uitzonderlijke maatregel, maar in de daaropvolgende maanden werd de uitzondering regel. Merkel hield de deur verder open en niets kon haar van haar stuk brengen. Critici die een strenger vluchtelingenbeleid voor Duitsland eisten poeierde ze af met de woorden ‘Dann ist dies nicht mein Land!’.

Kink in de kabel

Angela Merkel als de Mother Theresa die Duitsland als een ‘open en menselijk’ land aan de wereld wilde presenteren? Niets van aan, zegt onderzoeksjournalist Robin Alexander in zijn boek „Die Getriebenen – Merkels Flüchtlingspolitik. Report aus dem Inneren der Macht” dat op 13 maart bij de uitgeverij Siedler Verlag verschijnt. De stelling van Alexander luidt dat Merkel de Duits-Oostenrijkse grens vanaf 13 september 2015 weer wilde laten sluiten. De dag voordien, zaterdag 12 september, vond er om 17.30 uur een telefonische conferentie plaats met als deelnemers de christendemocratische bondskanselier Merkel (CDU), minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière (CDU), de voorzitter van de Beierse christendemocraten Horst Seehofer (CSU), de toenmalige sociaaldemocratische minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD) en de toenmalige SPD-voorzitter Sigmar Gabriel. Het hooggeplaatste gezelschap besloot om op 13 september vanaf 18.00 uur niet alleen grenscontroles in te voeren, maar ook de vluchtelingen terug te sturen. De Bundespolizei stelde daarop het bevel op aan de politiediensten om migranten zonder papieren, – ook wanneer ze een asielaanvraag indienden -, de deur te wijzen. In de nacht van zaterdag op zondag werden uit heel Duitsland politieagenten met bussen en zelfs helikopters naar de Duits-Oostenrijkse grens gebracht. Dat bevel zou dus twee dagen na de beroemde (of beruchte?) selfie van Merkel moeten ingegaan zijn. ‘Zou’ want er kwam die zondag, 13 september 2015, een kink in de kabel. Bij de bespreking van de kwestie in het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken vroegen ambtenaren zich af of dit alles juridisch wel waterdicht was. Merkel verlangde daarop van minister Thomas de Maizière de garantie dat de beslissing van de coalitiepartners (CDU/CSU en SPD) niet zou sneuvelen in de rechtbank. Ze wilde er bovendien zeker van zijn dat de inzet van de politie tegen de vluchtelingen geen pijnlijke beelden zou opleveren die de wereld zouden rondgaan. Er werd nog heel wat rond getelefoneerd tussen ministers en hoge ambtenaren, maar zonder tastbaar resultaat. En zonder sluitende garanties wilde noch Merkel noch de Maizière de sluiting van de grens bevelen. Het politiebevel werd herschreven in die zin dat – in juridisch Duits – „Drittstaatsangehörigen ohne aufenthaltslegitimierende Dokumente und mit Vorbringen eines Asylbegehrens die Einreise zu gestatten ist” . In mensentaal: het binnenreizen kon niet geweigerd worden aan mensen uit een derde staat die geen verblijfsdocumenten hadden, maar wel asiel verlangden.

Verbeten

Volgens Robin Alexander bestond er dus wel degelijk een politieke wil om vluchtelingen terug te sturen, maar waren de leidende politici – Merkel op kop – uiteindelijk niet bereid om de verantwoordelijkheid voor zo een beleid op zich te nemen. Als het klopt wat Alexander zegt, werpt dit een heel ander licht op Merkel. Misschien verklaren haar ommezwaai en haar slecht geweten waarom Merkel daarna zo verbeten vasthield aan haar ‘vluchtelingenbeleid’ en Oost-Indisch doof bleef voor de smeekbeden van een Seehofer om toch een bovengrens, een jaarlijkse limiet op het aantal vluchtelingen, in te stellen. Het verhaal dat Alexander brengt, is brisant. De publicatie van zijn boek zal Merkel alvast ongelegen komen in de aanloop naar de Bondsdagverkiezingen van september.

(Dirk Rochtus publiceerde in oktober 2016 het boek ‘Van Reich tot Republik. Denken over Duitsland vroeger en nu’)

Foto: (c) Reporters