Belgische ruis in Duitsland

Vele mensen hier te lande zullen bij het horen van de uitslag – een absolute meerderheid voor de Christlich-Soziale Union (CSU), de Beierse zusterpartij van de Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU) – gedacht hebben: het zit wel snor voor kanselier Angela Merkel (CDU) bij de Bondsdagverkiezingen van 22 september. Dat de CSU verder aan de macht blijft, prima nieuws voor Merkel. Dat de CSU de absolute meerderheid behaalt, is dat echter niet. Want dat brengt twee minder aangename dingen aan het licht: 1) De liberale FDP haalt de kiesdrempel van 5% niet in Beieren en dat doet twijfel rijzen of Merkel haar liberale coalitiepartner op federaal niveau aan boord zal kunnen houden; 2) De CSU als ‘kartelpartner’ van de CDU – samen vormen ze de Union in het federale parlement – voelt zich met haar Beierse droomresultaat zodanig gesterkt dat ze in een federale regering stevig op tafel zal kloppen en ook regionaal geïnspireerde verzuchtingen erdoor zal willen drukken.

Horst Seehofer (CSU), de minister-president van Beieren, gaat in Berlijn bijvoorbeeld zeker de PKW-Maut für Ausländer  te berde brengen, de tol die buitenlandse chauffeurs volgens hem zouden moeten betalen voor het gebruik van de Duitse snelwegen. Merkel had tijdens een tv-duel met haar sociaaldemocratische uitdager Peer Steinbrück (SPD) op 1 september duidelijk gesteld dat zo’n tol er met haar als kanselier niet doorkomt. Nu maar afwachten of ze bestand zal blijken te zijn tegen de druk van een zelfverzekerde CSU.

Uitzondering

Hier komt de Belgische aap uit de Duitse mouw. De FDP vraagt zich af waarom een partij als de CSU, die alleen in Beieren wordt gekozen, zo zwaar doorweegt op het federale niveau. De Duitse partijen zijn in de federale staat die Duitsland is, ‘nationaal’ georganiseerd, m.a.w. ze komen overal onder dezelfde noemer en met hetzelfde programma op, in alle deelstaten. Ze presenteren zich aan alle stemgerechtigde burgers van de hele Bondsrepubliek Duitsland. De CSU vormt hierop de uitzondering. De CDU laat het terrein in Beieren over aan de CSU. Die bestaat alleen in Beieren en komt alleen daar op maar bepaalt via de Union met de CDUmee het ‘nationale’ beleid (in het Duits: het beleid van de ‘Bund’, de federale overheid). Sylvia Canel, voorzitster van de Hamburgse FDP en lid van het partijbestuur van de FDP, vraagt zich af, ‘ob eine CSU in Bayern, die nur von Bayern gewählt werden kann, also eine Minderheit in Deutschland repräsentiert, so viel Einfluss auf die Bundespolitik nehmen dürfe’ (of een CSU in Beieren die slechts door Beieren kan gekozen worden, dus een minderheid in Duitsland vertegenwoordigt, zo veel invloed op het federale beleid zou mogen uitoefenen). Inderdaad, het ruikt erg naar België, waar de inwoners van het ene gewest niet kunnen stemmen voor (regionaal georganiseerde) partijen omdat die geen lijsten willen indienen in het andere gewest.

Fantoom

In Duitsland beginnen sommigen zoals Canel die Sonderrolle, dat aparte statuut van de CSU, nu ook aan te voelen als een probleem. Maar de Duitse politici vluchten niet in fantoomoplossingen als een federale kieskring. Merkel wordt ook absoluut niet federaal gekozen maar slechts in haar eigen kieskring, één van de 299 Wahlkreise. De Duitsers begrijpen dat zulke aberraties alleen opgelost kunnen worden met partijen die zich, ook in een federale staat, bundesweit, over het hele grondgebied van de federatie, aan de kiezer presenteren.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>