Hoe politici ‘wetenschappelijke’ modellen misbruiken
Een boerenprotest tijdens de stikstofcrisis.
foto © Belga Image
Politici gebruiken steeds vaker ‘wetenschappelijke’ modellen om niet-populaire beslissingen te onderbouwen. In ‘Van Aardbeving tot Zoönose’ lees je er alles over.
Politici gebruiken steeds vaker zelf tot ‘wetenschappelijk’ gekroonde modellen om niet-populaire beslissingen te onderbouwen. Dat schrijven Marc Jacobs en Ronald Meester in hun boek Van Aardbeving tot Zoönose. Een échte must read, voor wie in de toekomst uitstekend kritisch tegenwerk wil bieden.
De Nederlandse datawetenschappers en modellenbouwers Marc Jacobs en Ronald Meester brachten het boek Van Aardbeving tot Zoönose uit. Daarin leggen de heren uit wat modellen zijn, waarvoor ze dienen en hoe ze door politici (mis)bruikt worden als onderbouwing voor niet-populaire beslissingen. Van de corona- en stikstofcrisis, tot de toeslagenaffaire in Nederland: altijd duikt een of ander ‘wetenschappelijk’ model op dat een avondklok of strenge klimaatregels voor de boeren rechtvaardigt. Onterecht en gevaarlijk, vinden Jacobs en Meester.
In de steek
We zouden modellen in de steek hebben gelaten door ze te gebruiken voor zaken waar ze niet voor dienen en er verwachtingen aan te stellen die ze onmogelijk kunnen inlossen.
‘Van de modellering voor het toewijzen van schade aan huizen die in Groningen veroorzaakt wordt door door gaswinning opgewekte aardbevingen tot de modellen die het Nederlandse Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu en het Outbreak Management Team gebruikten om de coronacrisis te beheersen: allen worden aan een diepgaande analyse onderworpen’, schrijft onze recensent Winny Matheeussen elders op Doorbraak.
Belangrijk
Aardbeving tot Zoönose is een boek dat eigenlijk iedereen zou moeten lezen, al is het met een half oog. Het leert je politieke valkuilen herkennen, zodat je kritisch tegenwerk kan bieden tegen ondoordacht beleid waarvan de impact groot is.
Trouwens, niet alleen brave burgers, ook politici verdiepen zich best in de behapbare hoeveelheid pagina’s. ‘Want Jacobs en Meester zijn er van overtuigd dat die weinig kaas hebben gegeten van hoe correct met modellen om te gaan. Dat ze ze graag gebruiken als machtsinstrument, maakt die kennis des te meer noodzakelijk’, oordeelt Matheeussen.
Aardbeving tot Zoönose is ons boek van de week, verkrijgbaar in het Doorbraak Boekencafé.
Wannes is eindredacteur en journalist. Hij werkt sinds 2021 mee aan Doorbraak.
De tijd om de klimaatcrisis aan te pakken slinkt snel. De economie moet worden verbouwd om in de toekomst levensvatbaar te kunnen blijven, schrijft Europarlementariër Bas Eickout in ‘Groen realisme’.
