JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Brave New Flanders

Wat de Vlaamse administratie doet, doet ze beter

ColumnHendrik Vuye3/4/2024Leestijd 4 minuten

foto © Pixabay/PG

In Vlaanderen regeert de Vlaamse Administratie de deelstaat, beter dan ooit tevoren. Nooit tierde de controledrift zo welig.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

In 1932 publiceert Aldous Huxley zijn Brave New World. Hij beschrijft een toekomstige wereld gedomineerd door rationalisme, efficiëntie en technologie. Mensen hebben alles om gelukkig te zijn in de Nieuwe Wereld. Ze zijn gezond, leven comfortabel, armoede is onbestaande. Toch is de ‘New World’ een nachtmerrie. Er is geen plaats meer voor een individueel bestaan. De overheid verplettert elke individualiteit.

De deelstaat Vlaanderen is één grote administratie. Eentje dat administreert zoals geen ander. Rationalisme, efficiëntie en technologie zijn de ordewoorden. Voor elke Vlaamse bevoegdheid bestaat er minstens een Agentschap, een Beleidsraad, een Strategische Adviesraad en een Managementcomité. Ontsnapt er toch iets aan de fijnmazige administratie, dan wordt prompt een Task Force opgericht.

Het VEKA heerst en regeert

De Vlaamse administratie administreert niet alleen, ze regeert ook. Soms zelfs los van de ministers. Neem bijvoorbeeld het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). De woordvoerster van VEKA orakelt eind vorig jaar dat al wie zijn gas- of mazoutketel niet tijdig onderhoudt voortaan beboet wordt. Hij of zij pleegt een milieumisdrijf. Vroeger mochten burgers even glimlachen bij soortgelijk bericht. Ze gaan toch niet al die papieren keuringsbewijzen opvragen? Dat lukt ze nooit!

Dat is buiten de administratie gerekend van deelstaat Brave New Flanders. Een deelstaat die technologie hoog in het vaandel voert: van Gaston Geens tot Jan Jambon, van Flanders Technology tot Flanders Technology & Innovation. Er zijn namelijk ‘erkende installateurs’. Erkend door wie? Door de administratie natuurlijk. Die ‘erkenden’ moeten het onderhoud ingeven op een platform van het VEKA. Als blijkt dat een ketel op een adres niet tijdig een Vlaamse smeerbeurt kreeg, kan een handhavingsprocedure worden opgestart want er is sprake van een milieumisdrijf.

Maar daar blijft het niet bij, toch niet volgens de woordvoerster van het VEKA. Het edele agentschap gaat de burgers contacteren en hen het leven makkelijker maken. Leggen we ons oor te luisteren bij de woordvoerster: ‘Het is de bedoeling dat elke onderhoudsbeurt digitaal gekoppeld wordt aan de Woningpas, wat het digitale paspoort is van je huis. Van daaruit kan een melding gestuurd worden naar de eigenaar, bijvoorbeeld via Mijn Burgerprofiel, dat het volgende onderhoud best ingepland wordt. Volgens de huidige vooruitzichten worden deze koppelingen inderdaad voorzien in de loop van 2024’.

Zalig toch dat Mijn Burgerprofiel. Het zal je leven vergemakkelijken. Toch dat van de brave burgers die dat technologisch snufje geactiveerd hebben. De overheid zorgt voor U en voor uw ketels. Alles keurig volgens de talrijke Vlaamse decreten en besluiten.

Toch zat er een haartje in de Vlaamse boter. Op 9 juni zijn er verkiezingen. Dat mag eens om de vijf jaar. De burger is dan één dag aan zet. Vanaf 10 juni mag de burger opnieuw gedurende 5 jaar toekijken hoe goed de administratie administreert. Dat de kiezer al dat Vlaamse geadministreer niet echt ziet zitten, is zelfs geen deelstaatsgeheim in Flanders: het blijkt gewoon uit de peilingen. De bevoegde minister fluit haar administratie terug: ‘De aankondiging van actieve handhaving met bijhorende boetes is in geen geval politiek gedekt en zal er wat mij betreft niet komen’. Vrij vertaald: wacht tot na 9 juni. Dan komt er misschien een groot Ketelakkoord. Zoals het Stikstofakkoord. Daarover hebben we toch ook niet gesproken vóór de verkiezingen van 2019?

Houtkachels, haardvuren en nog een vurige administratie

Wanneer een Vlaamse administratie de pers haalt, wekt dit jaloezie op bij de andere talrijke administreerders. Waarom komen zij in het nieuws en wij niet? Dat dachten ze alvast bij de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Ook deze Maatschappij heeft een woordvoerster. Ze voeren graag het woord de Vlaamse Agentschappen, Beleidsraden, Strategische Adviesraden, Managementcomités, Maatschappijen en Task Forces. Dat laat je toch niet over aan de ministers zeker?

De VMM opent de jacht op houtkachels en haardvuren. Leggen we ons oor te luisteren bij deze woordvoerster: ‘Het is niet zo dat er helemaal geen regels bestaan. Afvalhout verbranden, mag niet. We raden aan om droog en onbehandeld hout te gebruiken’. Aanraden… dat is natuurlijk on-Vlaams. Controleren, administreren, handhaven, verplichten en beboeten, dat is Vlaams !

De woordvoerster maakt dan ook haar beklag. Je moet de installatie van een kachel of open haard nergens registreren. Wat erg ! Blijkt zelfs dat er in Brave New Flanders nog geen algemene regels bestaan over de plaatsing en de locatie van de kachel of over de hoogte van je schoorsteen. Wat een lacune in de Vlaamse decreetgeving! Wat een smet op het blazoen van de Vlaamse Administratie! Kers op de woordvoerderstaart: ‘Dat is heel moeilijk te handhaven, want dan moet je bij de mensen thuis gaan kijken’.

Ah neen! Het zijn watjes de ambtenaren van het VMM vergeleken met hun innovatieve collega’s van het VEKA. Leg een jaarlijkse onderhoudsplicht op voor houtkachels en open haarden door een erkende Vlaamse installateur die dat vervolgens ingeeft op een Vlaams platform gekoppeld aan de Vlaamse Woningpas. Vanzelfsprekend zal de Vlaamse Administratie burgers tijdig waarschuwen dat een milieumisdrijf dreigt via Mijn Burgerprofiel. Klaar is Kees !

Is dit wat de Vlaamse burger wil?

Dit zijn maar twee recente voorbeelden. Wel twee treffende voorbeelden van Brave New Flanders. Er zijn er vele andere. Denk maar aan de renovatieplicht die op termijn ook wel zal gekoppeld worden aan de Woningpas, voor zover het nog niet is gebeurd. Ook hier zal men je wel tijdig waarschuwen via Mijn Burgerprofiel. Je zou voor minder verlangen naar de ambtenaren uit de tijd van De collega’s. Je had er ten minste geen last van.

Laat men de Vlaamse Administratie haar gang gaan, dan is Flanders tegen 2050 een modelstaat van Technology and Innovation. Elke morgen wordt de Vlaming gewekt door het Vlaams Agentschap Opstaan (VAOP). Hij krijgt een berichtje via Mijn Burgerprofiel. Kort nadien waarschuwt het Agentschap Opgroeien (OPGROEIEN) dat de kinderen naar school moeten. Het Agentschap Brooddoos (VAB) geeft dwingende richtlijnen over gezonde voeding. Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) geeft een seintje wanneer je de kinderen naar school brengt en langs welke weg. Het Agentschap Hoge Lat (VAHL) meldt wat de Vlaamse spruiten vandaag op school leren zodat ze opgroeien tot volwaardige Vlaamse bloemkolen. En… hou je onderweg naar school vooral aan de snelheidsbeperkingen. Anders ontvang je een bericht op het scherm van je wagen van het Vlaamse Agentschap Handhaven (VAH): ‘U rijdt te snel. Dit is 500 euro. Om U te helpen werd het bedrag reeds van uw rekening gehaald via Mijn Burgerprofiel. Goede reis verder. Alles begint bij luisteren’.

Wanneer ik nog eens in Vlaanderen kom, is er altijd wel iemand die mij vraagt waarom ik in Wallonië woon. Zo nu en dan wordt de vraag gesteld met een ondertoontje van: ‘wie wil er nu in een ontwikkelingsland wonen?’. Wel, ik woon er graag omdat het er gezellig is, omdat onze administratie inefficiënt is, omdat er geen geld is voor administraties die verregaand ingrijpen in het gezinsleven, omdat de controledrift er nog enigszins onder controle is… 

Verhuis nu niet allemaal naar hier aub. Het moet hier gezellig blijven. 

Hendrik Vuye is doctor in de rechten, master in de criminologie en master in de filosofie. Hij is gewoon hoogleraar Staatsrecht en Mensenrechten aan Universiteit Namen

Meer van Hendrik Vuye
Commentaren en reacties