Brusselse politiezones communautaire tijdbom

In de nasleep van de gruwelijke aanslagen te Brussel en Zaventem staken sommige, reeds lang ondergesneeuwde dossiers, de kop op. Een van deze “spookdossiers” is de gigantische bestuurlijke en politionele versnippering die Brussel vandaag kenmerkt. Maar zo snel het bewuste thema weer uit zijn winterslaap ontwaakte, zo snel het afwijzende reacties regende uit Franstalige politieke hoek. De illusie van Belgische eenheid na de terreur werd daarbij prompt naar de prullenbak verwezen. 

Uniek in Europa

Het debat over de fusie van de Brusselse politiezones is zo oud als de straat. De aanslagen legden de problematiek echter nog eens pijnlijk bloot. Brussel is dan ook een unicum in Europa. Het kleine hoofdstedelijke gewest van 161 vierkante kilometer (met een eigen regering en 89 parlementsleden) telt maar liefst 19 gemeenten en 6 volwaardige politiezones. Een kluwen dat een efficiënt en krachtdadig veiligheidsbeleid  in de weg staat. Wat Londen en New York met één politiezone kunnen, is in Brussel blijkbaar onmogelijk. Want bij de fusie van de politiezones (met 152 politieraadsleden) hoort ook een ander debat, de mogelijke fusie van de 19 gemeenten met hun 685 gemeenteraadsleden. En daar wringt het schoentje. De huidige Franstalige politieke cultuur in Brussel wordt immers ernstig bedreigd door deze hervormingen. Politieke belangen blijken dus te primeren boven de veiligheid en het welzijn van de burgers. Een triest dieptepunt.

Vlaamse en Franstalige stellingname

Alle Vlaamse partijen, zonder uitzondering, lieten weten voorstander te zijn om de Brusselse politiezones te fuseren. Deze Vlaamse eenheid bleek ook tijdens een geanimeerd debat in het Brussels Parlement, kort na de aanslagen. Maar aan Franstalige kant reageert men furieus en afwijzend. Alain Gerlache van de RTBf merkte op dat dit een ‘verboden debat’ is in Wallonië. De burgemeester van Etterbeek (MR) doet de discussie dan weer af als een Vlaams ‘fantasme’. In Terzake gaf Véronique Lamquin, journaliste bij Le Soir, dan weer uitgebreid tekst en uitleg bij de Waalse houding rond de fusie. Die is immers ‘onbespreekbaar omdat het van Vlaanderen komt’, klonk het meermaals. De Vlamingen hebben zich immers niet te bemoeien met de Brusselse interne keuken, Brussel is namelijk een volwaardig gewest dat heus wel zijn eigen keuzes kan maken. Dat de Brusselse constructie enkel kan rechtgehouden worden door de Vlaamse transfers, wordt daarbij wel even vergeten. Net zoals men de aanwezigheid van een Vlaamse gemeenschap in Brussel toevallig uit het oog verliest. Als kers op de taart liet ook de PS aan haar Vlaamse tegenhanger sp.a verstaan geen gemeenschappelijke lijst te willen vormen in Brussel, indien die laatste zou blijven vasthouden aan de fusie.  Daarop liet partijvoorzitter John Crombez weten niet toe te zullen geven aan deze dreigementen, wat hem siert.

Over BHV, grendels en koelkasten

Fijntjes maakte Lamquin in Terzake de vergelijking met de BHV-crisis.  Achteraf beschouwd is die vergelijking zo gek nog niet. Ook toen was er een ruime en eenduidige consensus in Vlaanderen die op algemeen verzet stuitte aan de andere kant van de taalgrens. Ook toen kwam het voorbestaan van een aantal Franstalige politieke mandaten in het gedrang. Maar uit de hele BHV-saga kunnen we wel iets belangrijks leren. Binnen het Belgische kader, waar grendels in de Grondwet de Vlaamse numerieke meerderheid onschadelijk hebben gemaakt, valt zelfs door een verenigd Vlaams politiek front niets te behalen. Klaarblijkelijk heeft zelfs een federale oppositiekuur bij de grondstroom van de Franstalige politiek geen mentaliteitswijziging op gang kunnen brengen. Meer nog, de gesloten communautaire koelkast wordt uitgerekend door de weigerachtige houding van de Franstaligen open gerukt. Hoog tijd dat ook de niet-V-partijen de juiste conclusies trekken en gaan voor een meer assertieve, Vlaamse staatsvormende strategie. 

De auteur is bestuurslid bij Jong-N-VA Aalst en schrijft op persoonlijke titel.