Burgerprotest tegen open grenzen

Open grenzen verontrusten politici in het ene land en vooral gewone burgers in het andere. De Britse premier David Cameron wil de toestroom van werknemers uit andere lidstaten van de Europese Unie (EU) afremmen. Hij weet dat heel wat gewone Britten vinden dat er teveel mensen vanuit Centraal- en Zuidoost-Europa naar Groot-Brittannië komen om zogezegd te profiteren van de sociale zekerheid. Ook in andere landen van de EU neemt het aantal werknemers van buitenaf toe. Daar komen nog eens vluchtelingen en immigranten van buiten de EU bovenop. Maar terwijl de Britse politiek het thema ‘migratie’ ter sprake brengt, zou de Duitse bijvoorbeeld er het zwijgen toe doen.

Protestmars

Volgens de Duitse politicoloog Hajo Funke zouden die ‘gebreken in de politieke communicatie’ ertoe hebben geleid dat er nu in Duitsland een protestbeweging ontstaat tegen zowel immigratie als daarmee – in de perceptie – gepaard gaande islamisering van de maatschappij. In 33 Duitse steden worden stille protestmarsen gepland tegen de manier waarop het beleid omgaat met de migratieproblematiek. In Dresden vond vorige week maandag al een zesde protestmars plaats van een beweging die zich Pegida noemt ofte Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes (Patriottische Europeanen tegen de Islamisering van het Avondland). De eerste keer kwamen er maar 200 mensen opdagen, op 24 november al 5500. De vraag is hoeveel er vanavond 1 december de straat opgaan. Volgens Lutz Bachmann, een van de initiatiefnemers van Pegida, richt de beweging zich niet alleen tegen islamisering, maar ook tegen migratie ‘op de kap’ van het sociale zekerheidssysteem, of in zijn woorden: ‘Wir sind für Aufnahme von Kriegsflüchtlingen, aber gegen Aufnahme von Wirtschaftsflüchtlingen’ (We zijn ervoor om mensen op te nemen die vluchten voor oorlogsgeweld, maar we zijn tegen de opname van economische vluchtelingen). Aangezien vele vluchtelingen uit het Midden-Oosten komen, is de link naar de islam en de islamisering vlug gemaakt.

Lappenmand

Vele steden en gemeenten in Duitsland moeten het maar klaar zien te spelen om meer en meer vluchtelingen een onderkomen te verschaffen en dat leidt tot onbegrip en woede bij vele gewone burgers, of zoals Werner Patzelt, een andere Duitse politicoloog, stelt: ‚Der wortlose Protest der Pegida-Demonstrationen ist die Antwort der Bürger auf die Sprachlosigkeit der Politik.’ (‘Het woordenloze protest van de Pegida-demonstraties is het antwoord van de burgers op de sprakeloosheid van het beleid.’). Patzelt meent dat het publieke discours in het migratiebeleid naar links is verschoven, waardoor er rechts een leemte gaapt omdat de christendemocratische CDU die niet wil opvullen en de als rechtspopulistisch bestempelde Alternative für Deutschland (AfD) er alles aan doet om zich te distantiëren van haar rechtse rand. Zowel Funke als Patzelt gelooft dat de extreemrechtse Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD) in de nieuwe protestbeweging wel eens haar kansen zou kunnen ruiken. De NPD lag de laatste maanden in de lappenmand. Ze zit slecht bij kas, had de laatste deelstaatverkiezingen in Sachsen, Thüringen en Brandenburg verloren en zetelt alleen nog maar in het deelstaatparlement van Mecklenburg-Vorpommern. Er hangt haar een verbodsprocedure vanwege de overheid boven het hoofd, terwijl ze tegelijkertijd met lede ogen moet toezien hoe de AfD als nieuwkomer in het rechtse spectrum aan een spectaculaire opmars bezig is.

Vaart

De NPD zou nu wel eens garen kunnen spinnen van de angst die bij vele gewone burgers leeft voor de uitdagingen van de ‘multiculturele’ maatschappij en voor het salafisme als radicale verschijningsvorm van de islam. Protestbewegingen zoals Pegida komen voort uit de ‘bürgerliche Mitte’ zoals het centrumrechtse milieu in Duitsland wordt genoemd, maar het klimaat dat ze weerspiegelen zou volgens de genaamde politicologen de gefrustreerde aanhangers van de NPD weer kunnen mobiliseren. Funke laat er geen twijfel over bestaan: ‘Mit diesen Demonstrationen gewinnt die NPD wieder Aufwind’ (‘Met deze demonstraties komt er weer vaart achter de NPD’). De schuld ligt volgens Funke en Patzelt bij de grote politiek die er niet in slaagt een verstandig debat over de problematiek van asiel en immigratie te voeren. De gewone burgers blijven achter met vele vragen en sommigen onder hen zouden volgens de analisten wel eens bij de NPD te rade kunnen gaan.