CO2 maakt onze planeet groener

Onlangs verschenen er in De Standaard twee artikels kort na elkaar om ons te wijzen op het verdwijnen van bossen. De stoute mensch toch altijd! ‘Vorig jaar verdween wereldwijd 12 miljoen hectare bos,’ zo titelde een artikel. Nog geen dag later verscheen er weer een artikel over de 3,6 miljoen hectare verdwenen en gekapt regenwoud. Dit artikel werd opgepikt door professor Manuel Sintubin van de KU Leuven, en hij tweette zijn ongenoegen en alarm over die in zijn ogen zware en reële problematiek. Maar is er wel een zwaar probleem met ontbossing en verdwijnen van onze bossen en regenwouden? En vooral, wat is de oplossing indien de professor zijn zorgen terecht zouden zijn. 

Ontbossing

In september van 2015 verscheen er daaromtrent een studie in Nature. Daarin lezen we dat er 3000 miljard bomen zijn op onze planeet. Vorige schattingen kwamen op slechts 400 miljard bomen uit. Het was dus veel minder dramatisch dan eerst gedacht. Geschat wordt dat dit tegenover 12.000 jaar geleden een vermindering is met 46%. 

Door de CO2-toename in onze atmosfeer (ja, ook sceptici erkennen dat) is er de voorbije 33 jaar een continent aan groen bijgekomen. Maar liefst 18 miljoen km2 groen kwam er op onze aarde bij de voorbije 33 jaar, dat is ongeveer tweee keer de oppervlakte van de VS. Verheugend is ook de vaststelling dat vooral China en India de dans leiden in herbebossing en vergroening van onze planeet. 

Meer groen wil natuurlijk niet automatisch zeggen, meer bossen. Hoe dramatisch is de afname van bos wereldwijd dan? Tussen 2010 en 2015 werden er jaarlijks 4,3 miljoen hectare bos bijgeplant op onze aarde, ondertussen werden er 7,6 miljoen hectare gekapt. Dat geeft een netto verlies van 0,08% per jaar 

Volgens de Verenigde Naties (FAO-food and Agriculture organization) is er nog 4 miljard hectare bos op onze planeet.  Voor het juiste perspectief, er is in totaal 14,8 miljard hectare land op onze planeet. Ongeveer 31% van al het land op onze planeet is dus bos. 

Volgens de FAO zijn 93% van die bossen, natuurlijk en niet aangelegd. De mens plant dus 7% bos om nadien te kappen en dit hout te gebruiken voor allerlei doeleinden. Zoals we ook aardappelen planten eigenlijk. Hout is de nummer één hernieuwbare energie op onze planeet.  

Nog volgens de FAO  worden jaarlijks 6,5 miljoen hectare gekapt in de natuurlijke wouden die dus 3,7 miljard hectare groot zijn in totaal. Vroeger werd er 10,6 miljoen hectare per jaar gekapt. Er is ook daar dus een opmerkelijke verbetering vast te stellen. 

Neem de palmolie en biobrandstoffen weg en de wereld zou er al beter uit zien. Europa nam daarin de juiste, doch niet ver genoeg gaande beslissing, om palmolie niet meer als biobrandstof te bestempelen. Europa gaat het niet verbieden echter, maar gewoon niet meer meetellen om die 10% biobrandstof te halen die ze nu verplichten.

Rijke landen zijn groene landen

De meest beboste landen zijn niet toevallig ook de grootste landen op aarde. Rusland, Canada, China, Brazilië en de Verenigde Staten. Maar ook in Europa mogen we ons de voorbije eeuw verheugen op een aardige toename van groen en bos. Zo is er in het Verenigd Koninkrijk meer dan een verdrievoudiging van bosareaal sinds 1919 Het zal niet lang meer duren vooraleer men daar aan het niveau zit van 1000 jaar geleden, toen dit werd beschreven in het Domesday book. 

Het is wellicht goed om er op te wijzen dat er in bepaalde landen een foute manier aan bosbeheer en bosvernietiging wordt bedreven, maar er is een eenvoudige oplossing. Economische vooruitgang, dát is de oplossing. Het is zoals Matt Ridley het zo mooi kan zeggen “ het is niet ondanks de economische vooruitgang dat  we meer herbebossing zien, maar juist dankzij die economische vooruitgang”. 

De rijkste regio’s van de wereld, zoals Noord Amerika en Europa, zien juist door de economische vooruitgang meer herbebossing. Er is in deze werelddelen nu meer bos dan vóór de industriële revolutie zelfs. 

De Kuznets-curve is een economische parameter die duidelijk laat zien dat wanneer landen zich economisch ontwikkelen, ze eerst schade toebrengen aan het milieu, maar na een economische groei, deze schade afneemt en zelfs zal omkeren. Wat we dus nu reeds in landen zoals China, Vietnam, India en Rusland kunnen vaststellen. Eenmaal een land de 4.500 euro per capita bereikt, begint de bevolking zich te bekommeren om hun leefomgeving en milieu. De herbebossing kan beginnen.  

Arme mensen hebben geen oog voor hun omgeving, die moeten dagelijks een gevecht leveren tegen de honger en een vijandige natuur. Ook zeldzame dieren gaan ze doden en opeten — tijdens de burgeroorlog in Mozambique verdween haast de volledige grootwildpopulatie. Het kan hun niets schelen immers. Overleven is de boodschap. Milieu is een luxegoed zegt Tim Worstall daarover. Als het inkomen hoger wordt, dan gaan mensen zich om dat milieu bekommeren.

Biodiversiteit 

Ook voor de biodiversiteit is de Kuznets curve een goede leidraad. Zie maar in Europa, waar dieren terugkeren die voordien soms eeuwen niet meer te zien waren in die streken. De wolf, de das, de bever, roofvogels enzovoort. De reden waarom leeuwen in aantal afnemen, is omdat Afrika economisch achterop hinkt. Zelfs het WWF moest toegeven dat tijgers het terug beter beginnen doen. Tijgers zitten voornamijk in India, en dat land is zich razendsnel aan het ontwikkelen. Landen die rijker worden zien een verschuiving van de bevolking, van het platteland naar beter betaalde jobs in de steden. 

In een recente Finse studie staat dat tussen 1990 en 2015 er in de landen met een gemiddeld tot hoog inkomen, er niet minder dan 0,5% en  1,31% bos bijkwam. Daartegenover staat wel dat in 22 landen met lage inkomens er een afname was met 0,72%

Onheil en slecht nieuws verkopen nog altijd zeer goed. Dat is betreurenswaardig allemaal. Maar het goede nieuws is dus wel dat er meer en meer groen op onze planeet is bijgekomen en en dat economische vooruitgang tot meer en niet minder bos zal leiden. 

Nu maar hopen dat de groene politiek van hernieuwbare energie er niet toe zal leiden dat er bossen en bomen worden gekapt om windmolens in de plaats te zetten. Zoals recent in Nederland al het geval was. Eigenaardig genoeg lees je over de milieuschade die windmolens en zonnepanelen veroorzaken niet zoveel in onze media…

Studie na studie wijst uit dat hernieuwbare energie tot exploderende energieprijzen, meer armoede en lagere inkomsten voor de gezinnen zal voeren. Dan gaan we toch gewoon terug hout stoken zeker? Groene logica, gemakkelijk is het niet.