JavaScript is required for this website to work.
post

Corona, gezelligheid en de Belgische driekleur

Mijmeringen bij de Kerststal

ColumnJohan Sanctorum1/12/2020Leestijd 3 minuten

foto © Johan Sanctorum

De dictatuur van de gezelligheid, we leggen ze onszelf op. De jacht op alleenstaanden is geopend…

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

24 of 25 december (niet allebei) mogen alleenstaanden een ‘knuffelcontact’ én een ‘gewone’ kennis uitnodigen. Een boeiend perspectief, ik noem ze meteen Maria en Jozef. Zij mag dichterbij komen, de andere moet minimaal 150 cm afstand bewaren. Dat zijn zware privacy-bemoeienissen, maar het zijn ook speciale tijden. Ik wacht nog op instructies over welk soort gewenste intimiteiten (met Maria dan welteverstaan) de Veiligheidsraad aanbeveelt, want ik wil zeker de regels respecteren.

Discriminatie, bij de wet bepaald

Sociaal wordt het hoe dan ook een hele evenwichtsoefening, welke combinaties ook uit de bus komen. Met M. mag ik klinken, met J. niet. Bij de ene mag ik de soep uitscheppen en tersluiks een blik gooien in het brede decolleté, of misschien zelfs eens een verloren hand op de schouder, de andere mag zichzelf bedienen in de keuken, liefst met mondmasker. Discriminatie, bij de wet bepaald. Zit er een trio in? Neen, de Veiligheidsraad laat maar één lijfelijk contact toe, Platonisch discussiëren kan wel. Ik voel het, Jefke is de pineut, niet toevallig is het woord tsjeef ervan afgeleid. Wie altijd in het midden van het bed wil, eindigt ernaast. Hij is er op voorhand teveel, Maria weet dat ook wel en bereidt zich voor op nog een onbevlekte ontvangenis.

Als alleenstaande heb ik er dan maar voor gekozen, al deze dilemma’s en valstrikken uit de weg te gaan: ik nodig gewoon niemand uit, en doe het met de kalkoen. Dat is niet uit misantropie, ik ben dol op feestjes en aangename gezelschappen, maar Kerstavond is, los van heel de commerciële reutemeteut en de daaraan verbonden pakjeswaanzin, een avond zoals een ander. Vooral het confronterende motto ‘Niemand mag Kerst alleen doorbrengen’ getuigt van zo’n sentimentaliserende opdringerigheid, dat enig tegengewicht geboden is.

‘Eenzaamheid’ is grotendeels een probleem omdat de media en de mainstreamideologie er een probleem van maken, niet te vergeten de psychologen en allerlei welzijnsspecialisten voor wie menselijke ‘problemen’ een broodwinning uitmaken. Wie vijf minuten alleen is, moét zich eenzaam voelen, kwestie van niet teveel eigen veerkracht te ontwikkelen.

Happiness met grote brokken

Federale overheid

En dan zijn er de grote volkstoelopen, de shoppingzondagen, zich vergapen aan stedelijk georganiseerde (!) klank- en lichtspektakels, en zelfs migraties over de grens om toch maar aan de Kerstdrukte te kunnen deelnemen. De mens is een kuddedier, als nertsen hokken we bij elkaar, om toch maar die eenzaamheid te kunnen ontlopen. Terwijl in tijden van pandemie nu net isolement de beste overlevingsstrategie is. Helaas, we hebben het overleven verleerd en zoeken de massa, ook als die naar de afgrond drijft.

De paradox van onze samenleving is, dat ze nauwelijks nog een organische samenhang kent, geïndividualiseerd en zelfs geatomiseerd is, maar tegelijk echte individualiteit niet toelaat, want dat is bijna politiek incorrect. De censuur en de druk om zich aan te passen loeren overal. Wie zich op Facebook wat teveel als enkeling profileert, vliegt eruit. De liberaal Quickie bepaalt wat we mogen zeggen en schrijven. Je mag zachte, afgeronde meningen uiten, anders is het polariserende haattaal. Individualisme wordt aangemoedigd, individualiteit en eigenzinnigheid ten zeerste afgeraden.

Happiness

Net om die paradox te verhullen, is de ideologie van de verbondenheid ontstaan, tot en met overheidsinstructies rond Kerst en hoe we de gezelligheid moeten/mogen organiseren. Het Brusselse gebakken-lucht-bureau Happiness mocht aan die verbondenheidsideologie de onvermijdelijke Belgische driekleur hangen, met de raad aan 11 miljoen Belgen om deze te afficheren, ten bewijze van goed burgerschap.

De stilzwijgende boodschap is, dat heel het coronablunderboek van de Maggie’s en de Wouters, het globale wanbeheer van deze falende staat, als een fait divers worden geklasseerd. Weest gelukkig, samenhorig, staakt het ongenoegen, zingt het volkslied, volgt uw leiders en hang die affiche uit. Of hoe het virus de bubbelgrootte bepaalt én de vaderlandsliefde met zachte hand door de keel ramt.

Tijden van pestilentie

Ondertussen blijft er wel die rare versoepeling van de twee contacten per alleenstaande, en alleen op de heilige avond. De hamvraag is, hoe het afloopt tussen de gastheer en zijn contacten. Wat doen we met de schijnheilige Jozef? Een slaapdrankje in zijn pousse café? De leugen van de onbevlekte ontvangenis als symbool van politieke correctheid? Maria en de Geilige Geest (West-Vlaamse uitspraak), stilletjes weggeslopen na een sneltest uit de Belgische kerststal? Wie zal het zeggen. Alleszins mogen we de originele christelijke betekenis van deze viering niet veronachtzamen, juist in tijden van pestilentie.

Waarom nu weer die prachtige sculptuur van Bernini, De Extase van Theresa me voor de geest komt, Jozef mag het weten. Zalig kerstfeest gewenst, nu al, om de grote toeloop te vermijden.

Johan Sanctorum (°1954) studeerde filosofie en kunstgeschiedenis aan de VUB. Achtereenvolgens docent filosofie, tijdschriftuitgever, theaterdramaturg, communicatieconsultant en auteur/columnist ontpopte hij zich tot een van de scherpste pennen in Vlaanderen en veel gevraagd lezinggever. Cultuur, politiek en media zijn de uitverkoren domeinen. Sanctorum schuwt de controverse niet. Humor, ironie en sarcasme zijn nooit ver weg.

Commentaren en reacties