Covidmaatregelen versterken autoritaire regimes in de Arabische wereld

De Arab Barometer is een website waarop men de resultaten kan vinden van enquêtes naar de opinies van de Arabische bevolkingen over heel diverse thema’s. Dat is interessant, want de meeste Arabische regimes zijn autoritaire, soms zelfs dictatoriale staten. Het recht op vrije meningsuiting beperkt is er beperkt en vrije verkiezingen eerder een zeldzaamheid. Daarom zijn de onderzoeken van de Arab Barometer zo’n belangrijke bron van informatie.

Enquete over coronamaatregelen

In een recente enquête ging de Arab Barometer na wat de mening is van de inwoners van Algerije, Jordanië, Libanon, Marokko en Tunesië over de diverse coronamaatregelen die de regeringen van die vijf landen hebben genomen. In naam van de strijd tegen corona hebben deze landen grenzen gesloten, lockdowns  georganiseerd, verplaatsingen tussen steden beperkt en de digitale controle op de bewoners versterkt. Voor het team achter de Arab Barometer is het duidelijk dat autoritaire regimes misbruik maken van de coronacrisis om zich nog autoritairder op te stellen.

De meerderheid aanvaardt

Wat zijn de algemene conclusies uit de enquête ? Jongere Arabieren uit de vijf landen aanvaarden de restricties beter dan de oudere generatie. Vrouwen aanvaarden de beperkingen op de bewegingsvrijheid gemakkelijker dan mannen. En diegenen die de overheid vertrouwen, aanvaarden de beperkingen al sneller dan degenen die de overheid wantrouwen. Beperkingen op vrije meningsuiting en media, in naam van de strijd tegen corona, worden eigenlijk door een ruime meerderheid van de bevolking aanvaard, ook al hebben de jongeren het er wat moeilijker mee dan de ouderen.

Toch opvallende verschillen

Maar laten we een aantal cijfers in detail bekijken. We nemen telkens de twee extremen, maximum en minimum. 66% van de Algerijnen begrijpt de beperkingen op vrije meningsuiting, tegenover 47% bij de Libanezen. 80% van de Algerijnen heeft begrip voor de bewegingsbeperkingen, bij de Libanezen is dat slechts 67%. De censuur van media kan op begrip rekenen van 71% van de Jordaniërs, en 56% van de Libanezen. Nog veel meer cijfermateriaal in dezelfde sfeer vindt u terug op de website.

Libanon het meest liberaal

Waarom Libanezen kritischer zijn dan de rest, zegt de enquete niet. Een mogelijke verklaring kan zijn dat Libanon het meest liberale land is van de hele Arabische wereld. Het is ook inzake religies het meest pluriforme land. Het gevolg zou kunnen zijn dat er meer verzet is tegen een zeker autoritair eenheidsdenken. In reeds vrij autoritaire landen zoals Algerije, Jordanië, Marokko en Tunesië, worden verdere beperkingen op vrije meningsuiting en beweging gemakkelijk aanvaard. Ook al voeren deze landen een weinig efficiënte strijd tegen corona. Dat roept vragen op. Het zet eigenlijk een rem op eventuele toekomstige democratiseringstendensen in de regio.