De Britse monarchie of The Happiness Business

Harry De Paepe20/5/2018Leestijd 3 minuten

De Happiness Business draait op volle toeren.

foto © Reporters

Wat is dat met die adoratie voor de Britse monarchie? Naast alle populaire idolatrie blijft het instituut ook voor de politiek ongenaakbaar.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Ik stond onlangs in het winkeltje vlak voor het koninklijke domein van Sandringham, bekend als ‘the country retreat of Her Majesty the Queen’ in Norfolk. De ‘Sandringham shop’ bood volop artikelen aan gelinkt met het aankomende huwelijk van prins Harry en de Amerikaanse Meghan Markle. ‘Look dear! A royal wedding bear!’ Een moeder hield de knuffel voor haar dochtertje. Het was me niet meteen duidelijk wie van de twee het meeste enthousiast was.

Zot van de Britse monarchie

Ik begeleidde een groep Vlaamse toeristen op het koninklijke landgoed. Sandringham is het winterverblijf van de Windsors. Het is de plek waar de koningen George V en VI stierven en waar Lady Diana werd gedoopt, net als later haar kleindochter Charlotte.

Een van de reizigers uit mijn groep had moeite met de verheerlijking van de royals. ‘Wat wil je? Je loopt rond op hun domein’, argumenteerde ik. ‘Maar iedereen is er hier zot van!’, antwoordde ze enigszins verbaasd. Gedurende onze driedaagse trip werden we inderdaad geconfronteerd met de idolatrie van de Engelsen voor hun koningshuis.

Traditionele memorabilia zoals een gedenkmunt, postzegels, boeken, thee, theekoppen en theedoeken zijn uiteraard van de partij bij zo’n gelegenheid. Maar ook een levensgrote cake die het koppel uitbeeldt. Je kunt zelfs condooms kopen, ‘Crown Jewels’ met een foto van Harry en Meghan op de verpakking. Inderdaad, je kunt het zo gek niet bedenken.

Het kostenplaatje van het huwelijk wordt geraamd op 32 miljoen pond. Dat is met bloemen inbegrepen. De traditie wil dat de vader van de bruid een groot deel van de kosten ophoest, maar de Windsors zullen ervoor instaan. Vader Markle mag op zijn twee oren slapen. De jurk betaalt naar verluidt Meghan Markle zelf. De belastingbetaler draait op voor de beveiligingskosten. De trouwerij zou de Britse economie zo’n 500 miljoen pond opleveren, althans volgens schattingen.

Brave republikeinen

Is er dan geen sprankeltje kritiek op het dure prinselijke huwelijk? Ja, er is de republikeinse beweging ‘Republic’ die aankondigde te zullen betogen in Windsor, waar de trouw plaatsvindt. Hoewel, echt protesteren wordt het niet. De strakke politiebeveiliging laat hen geen kans. Dus mailde de voorzitter van de republikeinen beleefd naar de korpschef van de Thames Valley Police om te vragen om mensen toe te laten een protestpancarte omhoog te houden. ‘Ten minste, zolang ze geen bedreiging voor de veiligheid betekenen’, schreef de bezorgde voorzitter. Er is ook die pub in Derby die een ‘Royal Wedding Free Zone‘ is. Al wie het koninklijke huwelijk vermeldt, betaalt er een boete. De opbrengst gaat naar een goed doel.

De Britten maken heden ruzie over alles: de brexit, het regeringsbeleid, Schotten tegenover Londen. Zelfs hoe je je scones besmeert – jam of ‘cream’ eerst? – verdeelt hen. Geloof me, dat laatste was even een topic toen Theresa May vorig jaar in volle kiescampagne liet verstaan dat ze haar scones eerst met cream en daarna met jam belegt.

Boven het gewoel blijven

Onlangs liet een vroegere hofdienaar weten dat de Queen het andersom doet, waarop Buckingham Palace meteen een bericht de wereld instuurde dat ‘Her Majesty’ zich aanpast aan de regio waar ze zich bevindt. Het koningshuis doet zijn uiterste best om boven elk soort gewoel te staan, zelfs als het over scones gaat.

Daarom is het instituut zowat het laatste dat de Britten niet lijkt te verdelen. De Queen geniet een brede steun onder de bevolking. De republikeinen van ‘Republic’ willen de republiek ook pas invoeren na haar dood. In het Schotse onafhankelijkheidsreferendum van 2014 durfden de Schotse nationalisten de monarchie niet in vraag stellen. Alex Salmond van de SNP zag de Queen verder regeren als de ‘Queen of Scots’. Ook de overtuigde republikein Jeremy Corbyn sprak zijn trouw aan de monarchie uit tijdens de verkiezingscampagne van 2017. Het instituut is vooralsnog ongenaakbaar.

Kinderachtig geluk

Gelegenheden zoals een ‘royal wedding’ zijn de ideale public relations voor de Windsors. Ze zijn de specialisten van ‘the happiness business’. Toen in volle Eerste Wereldoorlog een lid van de koninklijke familie zuchtte na een zoveelste bezoek aan een hospitaal dat hij het beu werd, antwoordde Queen Mary prompt: ‘You are a member of the British Royal Family. We are never tired, and we all love hospitals!‘

‘Geen gevoel kan als kinderachtiger worden beschouwd dan het enthousiasme van de Engelsen bij het huwelijk van de Prins van Wales’, schreef Walter Bagehot in 1865. In Sandringham staan de theekoppen en serviezen als aandenken aan vroegere koninklijke huwelijken in uitstalkasten te schitteren.

Er is sindsdien eigenlijk niet veel veranderd. Het Verenigd Koninkrijk is wel niet meer de wereldmacht van weleer en regeringsleider Theresa May slaat keer op keer een mal figuur. Maar de hele wereld gaapt toch mee naar het wel en wee van de Britse monarchie. Er keken naar verluidt 2 miljard mensen naar de trouwpartij.

Immer glimlachend. Immer wuivend. Happy and glorious. De media had het over de jurk, over de jetset van Hollywood in de huwelijkskapel, de opvallende preek van de zwarte bisschop en het ritje in de open koets door Windsor. Prince Henry en Rachel, de hertog en hertogin van Sussex, zoals ze officieel heetten, zijn -jawel – de nieuwe ‘Crown Jewels’ van de Windsors.

The happiness business goes on.

Deze tekst verscheen ook op vrtnws.be.