De Britse verkiezingscampagne: stem voor hem en krijg die andere

Op donderdag 7 mei 2015 trekken de Britten naar de stembus. Hoe massaal ze dat zullen doen, is erg onzeker. In 2010 kwam zo’n  65 % van de bevolking zijn stem uitbrengen, een opkomst die een hernieuwde interesse aantoonde na de laatste verkiezingsoverwinningen van Tony Blair. Het publieke debat over de politieke wereld in het Verenigd Koninkrijk is alleszins intenser geworden de voorbije jaren. Dat is de verdienste van de kapers in de wateren van de macht: UKIP, SNP en de Greens. 

De citroen van Farage

UKIP (de UK-Independence Party, die het land uit de EU wil) kende een geslaagde campagnestart. De voorbije dagen haalde de partij vrijwel dagelijks de krantenkoppen. Of het nu over de tranen ging die Nigel Farage stortte om zijn gepeste kinderen, of over zijn ‘testikel met de grootte van een citroen’ (een klacht aan het adres van de staatsziekenhuizen, wegens de vermeende slechte behandeling van de teelbalkanker waarvan hij ondertussen genas) of over zijn voorstel voor een nieuwe coalitieregering: UKIP was alomtegenwoordig. Nigel Farage heeft de hand uitgestoken naar David Cameron. De Conservatieven komen waarschijnlijk als grootste partij uit de verkiezingsstrijd, al volstaat hun overwicht wellicht niet om een traditionele Tory-regering te vormen. Farage gaf te kennen dat UKIP alvast bereid is om hun regeringspartner te worden met als pasmunt een referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk. Op die manier hoopt UKIP de grote groep aan eurosceptici in de conservatieve partij naar zijn kamp te krijgen en meteen politiek zwaarder te wegen op het toekomstige beleid. Farage liet ook weten dat indien hij niet verkozen geraakt als parlementslid, hij ontslag neemt als partijvoorzitter. De Conservatives maakten in het verleden al duidelijk dat ze niet weigerig staan tegenover samenwerking met UKIP, zij het met zure tegenzin en als het niet anders kan.  

De Schotse ‘kracht van verandering’

Dat de Scottish National Party het politieke establishment op zijn grondvesten doet daveren, heeft u al kunnen lezen bij Doorbraak. Ondanks de op het eerste gezicht erg schamele 4 % van de stemmen in de peilingen zou de partij een veertigtal zetels kunnen veroveren in Westminster. De peilingen, voor wat ze waard zijn, wijzen in de richting van een verpletterende nederlaag ( a massacre, aldus de Britse pers) voor de Labourpartij in Schotland. De sociaaldemocraten doen daarom hun uiterste best om de Schotse kiezer ervan te overtuigen dat een SNP-stem alleen maar David Cameron versterkt. Met dezelfde soort waarschuwing zwaait ook eerste minister David Cameron tegen wie zich zou laten verleiden om op de UKIP te stemmen: zo brengen jullie alleen maar (Labour-voorman) Ed Miliband aan de macht. Ed Balls, de tweede man van Labour, liet intussen verstaan dat zijn partij niet wil samenwerken met de SNP om een nieuwe regering te vormen. Het argument klinkt ons verdacht bekend in de oren: ‘We werken niet samen met separatisten’. Hoewel, Miliband sprak zich intussen genuanceerder uit: een coalitie vormen met de SNP wil hij niet, maar samenwerken, ja waarom niet? Op naar een links minderheidskabinet, dan maar?

Nicola Sturgeon, de First Minister van Schotland, probeerde het scherpe beeld op maandag 16 maart 2015 bij te sturen in een toespraak in de London School of Economics. Daar ging ze vertellen dat de SNP vooral een motor van verandering is voor het hele land, omdat de Britse instellingen volgens haar aan het vermolmen zijn. ‘Indien we de kans krijgen’, betoogde ze,  ‘dan willen we een constructieve stem zijn in de komende maanden en jaren. Wij gaan niet alleen de Schotse belangen dienen, ook al komen die voor ons op de eerste plaats. (…) Wij willen een rol spelen in een positieve en progressieve verandering op de lange termijn en dit voor het hele Verenigd Koninkrijk’  Deze nieuwe boodschap van de SNP klinkt ons al even vertrouwd in de oren.

De republikeinse Greens, echte groentjes

De Greens zijn aan een opmerkelijke groei bezig in Groot-Brittannië. Ze kunnen wellicht rekenen op twee verkozenen na 7 mei 2015. Dat lijkt verwaarloosbaar,  maar ze snoepen vooral stemmen weg van Labour. Wat Ed Miliband  aanzette tot de uitspraak: ‘Vote Greens, get Tory’. Een intussen – zoals u al gemerkt heeft – klassieke retorische oefening in de Britse politiek. Tot nog toe slaagde de kleine partij erin consternatie te veroorzaken met uitspraken als ‘de Queen kan met ons aan de macht nog op een sociale woning rekenen’, waarbij ze haar republikeinse standpunt bekend maakte en zowat het hele koninkrijk op de achterste poten kregen. Niettemin slaagde partijleidster Natalie Bennett er in een radio-interview niet in uit te leggen waar ze het geld zou vandaan halen voor de 500 000 nieuwe sociale woningen die de partij belooft te bouwen. En toch. De partij telt meer leden dan UKIP of zelfs meer dan de regerende Liberal Democrats. Een teken aan de wand?

Een bom onder de gevestigde macht

De traditionele partijen sidderen niet alleen omwille van de oprukkende kleintjes, maar ook omwille van een dossier dat als een slapende vulkaan op elk moment dreigt uit te barsten. De Londense politie kondigde op 16 maart aan dat ze volop bezig is met een onderzoek naar een pedofilieschandaal in de eigen rangen en in het Britse parlement en ook over het toedekken hiervan. De zaak doet denken aan de Roze Balletten van bij ons in de late jaren ’70. De Britse feiten zouden eveneens dateren uit de jaren 1970 en ’80 en volgens sommige bronnen zelfs gaan tot het einde van de jaren 1990. Het BBC-journaal wist te melden dat er high profile politicians uit die jaren bij betrokken zouden zijn en sprak zelfs over dodelijke slachtoffers. Stel dat deze politiek-gevoelige bom barst op de vooravond van de verkiezingen van 7 mei 2015 … wie weet wat de kiezer dan doet?

Hoeft het te verwonderen dat het oorspronkelijke House of Cards over de Britse politiek ging?

 © Reporters