De EU dreigt een Vierde Republiek te worden

‘Zullen we een hapje eten?’ Derk Jan Eppink beleeft drukke dagen nu zijn boek Het rijk der kleine koningen gelanceerd wordt, maar hij maakte met plezier tijd vrij om met Doorbraak in gesprek te gaan.

In de knusse Antwerpse brasserie bestelt hij stoofvlees met friet. ‘Het is in België een zonde om honger te hebben’, glimlacht de zelfverklaarde Nederbelg. Zijn Bourgondische kant mag dan uit het zuiden van de Nederlanden komen, zijn calvinistisch scherpe analyses worden verwoord in de klare taal van de Hollander.

Doorbraak: In mijn recensie van je boek heb ik je vergeleken met Alice in Wonderland. Je maakt deel uit van een wereld die je maar wat vaak als absurd en vreemd op je overkomt.

Derk Jan Eppink: ‘Ja. Het Europees Parlement kent heel wat absurditeiten, maar ik heb die jaren ook heel interessant gevonden. Dat het parlement een mozaïek is van 28 nationaliteiten en nog meer culturen vind ik leuk. Daarbij zijn een goede talenkennis en wat inlevingsvermogen erg nuttig. Ik heb er alleszins van genoten.’

Nochtans is het besluit van je boek nogal streng voor dat Europees Parlement. Als het niet verandert, dan is het gedoemd om ten onder te gaan.

‘Het probleem is dat het Europees Parlement bezig is zijn representativiteit  te verliezen.  In staten met een sterke parlementaire democratie is het Europees Parlement ook veel minder populair.’

Zoals in het VK of in Nederland.

‘Het valt op dat landen met een protestantse traditie een veel sterkere parlementaire democratie kennen, dan landen met een katholieke achtergrond. In Nederland moet een minister aftreden omdat hij zich in het parlement vergiste over een “bonnetje”. De Tweede Kamer verkeerd inlichten, daar kom je niet zomaar mee weg! Dat zie ik in België niet meteen gebeuren. De pers is ook een belangrijke factor in die democratie. In het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië is de pers veel militanter. Voor Duitsland gaat dat maar gedeeltelijk op. Zij zijn er nogal braaf voor de Europese Unie en geven er maar weinig kritiek op. Dat is de last van hun verleden. ’

In heel je boek ben je scherp voor wat je ‘de eurobubbel’ noemt, maar je verliest duidelijk de hoop niet voor de EU.

‘Dat is zo. Ik hecht geen geloof aan scenario’s die het einde der tijden aankondigen. Daarvoor ken ik het verleden te goed. Europa heeft het potentieel in huis om zich te herpakken, maar dan moet het anders. Ik wil vooral aantonen waar de schoen wringt, maar dat betekent niet dat ik het EU-parlement wil afschaffen.’

Je was in Vlaanderen op zich de eerste die een kritisch geluid ten aanzien van Europa liet horen, nog voor de N-VA en als ik me niet vergis, zelfs voor het Vlaams Belang.

‘Toen in ik 2009 mocht opkomen bij LDD kreeg ik er carte blanche om een Europees programma uit te schrijven. Toen werkte ik het pamflet De eurorealisten komen! uit. Dat deed ik vlak na de crisis van 2008 in de VS. Ik heb het boekje in New York geschreven en ik zat er dus middenin. Op dat moment was men er in Europa van overtuigd dat de euro Europa zou redden, wat natuurlijk onzin was. Daarom ontwikkelde ik de gedachte dat Europa zich moet bezighouden met een aantal kerntaken en dus ook macht moet kunnen teruggeven aan de lidstaten. Dat idee werd in de campagne van 2009 weggelachen, totdat de crisis dieper en dieper werd en Europa een gevaarlijk pad opging. Bart De Wever, die een intelligente kerel is, pikte mijn ideeën op. Het Vlaams Belang is eurosceptisch geworden, zoals UKIP. Nu kan Gerolf Annemans volop samenwerken met Marine Le Pen, die een enorme troefkaart is voor de nationalistische strekking in het Europees Parlement. Annemans zit heel dicht op dat fenomeen. Die dame zal de presidentsverkiezingen in Frankrijk misschien wel winnen. Ze wordt ook steeds meer geaccepteerd in de bourgeoiskringen van Frankrijk. De Fransen zijn op Hollande uitgekeken en de linkse krachten in Frankrijk zouden misschien wel durven opteren voor een extreemlinkse kandidaat. Daarnaast heb je ook een heleboel mensen die het beu zijn en wegblijven van die verkiezingen. Ja, Annemans zit daar goed bij Le Pen.’

En de N-VA bij de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR)?

‘Het ziet er naar uit dat David Cameron het ook niet zo slecht zal doen in de Britse verkiezingen. Het austerity beleid van zijn regering heeft de Britse economie zuurstof gegeven. De Britten hebben veel meer de traditie van een aanpakeconomie, de Fransen hebben dan weer een afpakeconomie. Het invoeren van de 35 urenwerkweek en het verlagen van de pensioenleeftijd zijn slecht geweest voor de Franse economie. Frankrijk heeft nu een heel zwakke concurrentiekracht. Nederland exporteert meer dan het grote Frankrijk. Stel je voor!’

Je maakt regelmatig in je boeken een voor eurofielen pijnlijke verwijzing met de Sovjet-Unie.

‘Ik wil af en toe op de pijnlijke spier drukken om de EU-elite wakker te maken. Die elite werkt immers met een coöptatiesysteem. Nu hebben we Juncker gekregen, een man die al jaren deel uitmaakt van die elite, die de leider van de vernieuwing van Europa moet zijn. Eén van de kaderleden van de Chinese Communistische Partij raadde de Britse Conservatieven af om de EVP te verlaten. “Het is een goede fractie”, zei hij. “Ze lijken op ons.” En dat klopt, want net als de Chinese communisten coöpteert de EVP-top haar elite. Kijk naar wat die Juncker zei tegen de Griekse bevolking. “Zorg er maar voor dat ik bekende gezichten terug zie na die verkiezing.” Dat moet je nou net niet zeggen tegen de obstinate Grieken. Ze kozen ook voor de tegenkandidaten van de vertrouwde politici. Die politici zitten in het Europees Parlement te veel namens hun partij en te weinig namens hun burgers. De CDU, de CDA, de FDP, de VVD enzovoort zijn allemaal in hetzelfde bedje ziek. In de vorige mandaatsperiode van het Europees Parlement had de Nederlandse VVD drie verkozenen en heel vaak stemde er eentje voor, eentje tegen en eentje onthield zich. Gelukkig heeft de VVD daar nu een einde aan gemaakt en beheert Hans van Baalen zelf de stemlijst. Die verbale dubbelzinnigheid tussen een grote broek aantrekken met kritische taal aan het thuisfront en de platbroek uithangen tijdens de stemmingen in Brussel en Straatsburg is heel gevaarlijk. Thuis pleit men dan voor een lagere EU-begroting en in Straatsburg stemt men steevast voor een hogere begroting. De bevolking kan dat niet volgen en wendt zich van Europa af. Men zegt:we worden bedonderd.’

Generaal De Gaulle sprak destijds over Straatsburg als over l’Europe du foie gras.

‘Hij had als zo vaak gelijk. Hij zag wat er ging komen. Dat deed hij ook voor de Tweede Wereldoorlog toen niemand, net als bij Churchill, naar hem wilde luisteren. De EU dreigt een soort Vierde Republiek te worden dat wegzinkt in een moeras van eigenbelang. Bij de eurocrisis hadden ze geen plan klaar, voor de volkswoede die daaruit opstak hadden ze ook geen plan klaar. Het zijn net comical Ali’s; “alles gaat goed” beweren ze en het is niet zo. Ik heb nog als verslaggever in de DDR gewerkt, kort na de val van de Muur. Een maand voor de val van de Muur waren er nog grote parades in Berlijn die het socialisme bejubelden. Honecker en zijn kompanen zagen dat niet komen! Een maand later zakte het hele systeem als een plumpudding in elkaar. Er zijn zo’n aantal tipping points die Europa hiervoor waarschuwen. Het afwijzen van de EU-grondwet in 2005, dat afwijzen van het volk was er zo één.  Maar men dacht in Brussel: we gaan wel door zonder volk. Toen in 2009 de eurocrisis uitbrak, durfde Barroso nog beweren dat de EU-economie een model was voor de wereldeconomie.’

Waarom is er dan zo weinig kritiek hierop in onze pers?

‘Omdat de pers nu in een symbiose leeft met de politieke wereld. Toen Angela Merkel een persconferentie hield in Brussel zong de hele verzamelde Duitse pers Happy birthday voor haar. Men noemt dat in Duitsland “das Meinungskartell”. Het perswezen zit er potdicht. De meeste journalisten, ook bij ons, zijn te eenzijdig links georiënteerd en gedragen zich als propagandisten van de unie. Maar de gewone man laat zich niet meer bevoogden zoals vroeger. Je ziet dat ook aan de daling van het aantal verkochte kranten en de daling van de kijkcijfers voor de journaals. De pers delft haar eigen graf. In Vlaanderen is De Morgen vandaag perfect inwisselbaar voor De Standaard. Toen ik voor De Standaard werkte zaten mijn concurrenten bij De Morgen, vandaag werken velen van hen voor De Standaard. De pers neigt naar uniformiteit, terwijl het lezerspubliek nog nooit zo pluriform is geweest. In de Verenigde Staten zie je dat de enige andere stem, Fox News, enorm populair is. Een publiek debat is alleen maar mogelijk wanneer er een pluformiteit van meningen bestaat. De sociale media nemen die rol van de media stilaan over van veel kranten. Willen die overleven dan zullen ze iets speciaals moeten kunnen bieden, want nu maken ze elkaar, en vooral zichzelf, stuk.’

Meer lezen? Bestel hier uw exemplaar van Derk Jan Eppinks nieuwste boek ‘Het rijk der kleine koningen’. U steunt er meteen ook Doorbraak mee.

Foto: (c) Pelckmans uitgeverij.