De bom van Belfius

Er is beroering ontstaan over het feit dat Belfius geen geld meer wil lenen aan een aantal Waalse steden. Dat is een goed moment om enige feiten op een rij te zetten en een paar vragen te stellen.

De staatsbank Belfius is volledig in handen van de federale overheid via de FPIM (Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij). Deze bank is niet beursgenoteerd. Ze is de historische voortzetting van de Dexia-bank (daarvóór Gemeentekrediet), en ze is er gekomen na het debacle tijdens de bankencrisis. De lezer zal zich ongetwijfeld ook de band herinneren tussen Dexia en het Arco-dossier. Belfius is er trouwens maar gekomen nadat de federale overheid bij de bancaire crisis van 2009 miljarden op tafel heeft gelegd om deze bank te redden en te laten herleven. Die operatie is geslaagd, Belfius is nog altijd op de Belgische markt een van de grote spelers.

Wallonië

Het centrumrechtse Waalse bestuur van MR en Les Engagés heeft met het plan ‘Oxygène’ geprobeerd om 356 miljoen op te halen voor 27 gemeenten/steden met zeer grote budgettaire problemen. Een groot succes was dat niet te noemen. ING (de huisbankier van de Vlaamse overheid) is bereid om 82 miljoen te lenen voor 20 van die 27 armlastige steden. De zeven met de grootste problemen (Ath, Charleroi, La Louvière, Luik, Bergen, Namen en Verviers) krijgen van ING niets.

Belfius was ultiem bereid 27 miljoen te lenen voor vier van die zeven probleemsteden: Ath, La Louvière, Namen en Verviers. Maar de drie grootste steden krijgen géén leningen: Charleroi, Luik en Bergen. Voor alle drie verwijst Belfius naar de belabberde lokale financiën. Bij Bergen komt er nog een politiek argument bij: het medebestuur door de PTB.

Brussel

Momenteel staan 11 van de 19 Brusselse gemeenten onder de budgettaire curatele van het Gewest. Dit Brussels Hoofdstedelijk Gewest is op zichzelf ook een gigantisch financieel probleem. Het Rekenhof weigert al jaren de Brusselse rekeningen goed te keuren.

Vragen?

Hoe lang gaat het duren voor deze Belfius-strategie op de tafel komt van de federale regering in lopende zaken? Want het is de federale overheid die deze bank in handen heeft. Of gaat de politiek zich weghouden van dit dossier? Misschien moet men het erop houden dat een bank kan en moet werken op basis van strikte economische parameters, anders komt haar eigen solvabiliteit en liquiditeit in geen tijd in de problemen. (Denk aan de rol van de slechte kredieten bij de bankencrisis.) Bovendien is ook deze bank zoals andere banken gevoelig voor internationale ratings.

Opvallend is ook dat de Waalse regering alleen Belfius, KBC, Fortis en ING aanschrijft voor haar leningen. Waarom zijn er geen Luxemburgse en/of Franse banken gecontacteerd ? Of weet men al langer dat die per definitie niet happig zijn op Waalse leningen?

Opmerkelijk is wel dat Belfius ook een politiek argument aanhaalt tegenover Bergen. Gaat Belfius dat argument ook toepassen ten aanzien van Brusselse gemeenten met communistisch medebestuur?

Lonen

Begin 2025 is er weer een indexering van de lonen van het overheidspersoneel. Benieuwd hoeveel steden en gemeenten hiervoor moeten gaan lenen, en of ze aan geld gaan geraken?

Gaan de twee betrokken gewesten, die verantwoordelijk zijn voor de financiën van entiteit III, zelf geld op tafel leggen om deze steden te helpen?

Als ze dat niet doen, komen de problemen op de tafel van de federale regering en dus ook op de tafel van de federale regeringsonderhandelingen. Meteen komt dan ook de BFW, de Bijzondere FinancieringsWet, op tafel. Wat gaat Vlaanderen in ruil vragen voor meer geld aan de twee andere gewesten ? Komt ook Arco dan weer op tafel?

Dit verhaal heeft veel kenmerken van een politieke atoombom onder de kerstboom van Arizona.