De paasboodschap komt dit jaar uit Baskenland

Met het inleveren van het volledige wapenarsenaal heeft de Baskische afscheidingsbeweging ETA (Euskadi Ta Askatasuna – Baskenland en vrijheid) zaterdag een pagina omgedraaid.

In een wereld die gedomineerd lijkt door oorlogsgruwel en barbaarsheid, en dat in een groeiend aantal gewapende conflicten, zijn de recente ontwikkelingen in Baskenland een ware verademing. Het is dus nog mogelijk om conflicten effectief te beëindigen en vrede te stichten. 
Een sterke vredesboodschap komt dit jaar vanuit Baiona (Bayonne) waar afgelopen weekend meer dan 20.000 mensen de ontwapening van ETA vierden. De strijders kondigden jaren geleden reeds de beëindiging van hun gewapende strijd aan, maar vonden niemand om die wapens in ontvangst te nemen. Frankrijk noch Spanje hadden de moed om te praten met de radicale separatisten en voluit te gaan voor een definitieve einde van een van de laatste gewapende conflicten op Europese bodem. Vooral de regering in Madrid leek meer gediend met een verderzetting van het conflict, als een afleidingsmanoeuvre voor zaken die grondig fout gaan in Spanje.

Wanneer beleidsmakers en regeringen geen verantwoordelijkheid opnemen, springen burgers op de barricade. Het zijn de middenveldorganisaties, vredesbewegingen en vrije burgers die de ETA sinds 2011 gidsten naar de volledige ontwapening. Vredesactivisten van het burgerplatform #artisansdepaix brachten de Franse autoriteiten afgelopen weekend naar het wapenarsenaal, dat op verschillende plaatsen achtergelaten was. 

Het engagement van die vele duizenden vredesactivisten is ronduit indrukwekkend. En niet zonder enig risico. Enkele maanden geleden werden enkelen van hen opgesloten. Maar omdat vrede stichten geen misdaad kan zijn, werden ze al even gauw weer vrijgelaten. Repressie heeft geen enkele zin wanneer je op die manier  op een overgrote meerderheid van de samenleving botst. Dat besef sijpelt stilaan binnen in Parijs en Madrid. Niemand wil de kans op vrede laten liggen; de steun voor de ontwapening is in de Baskische Autonome Regio en in Frans-Baskenland (Ipparalde) algemeen. Op uitzondering van de Spaanse Volkspartij die niet wenst deel te nemen aan de “goednieuwsshow van de terroristen”. De vraag is dan in welk verhaal Madrid zich wél wil inschrijven. Op een dag moet de Spaanse regering aanschuiven aan de vredestafel. Na ontwapenen volgt onderhandelen. Met als doel te verzoenen.

Iers vredesproces als voorbeeld
Ontwapenen- onderhandelen – opbouwen. Dat traject naar vrede werd enkele decennia geleden met succes gevolgd in Ierland. Zij die destijds betrokken waren bij de vredesonderhandelingen wijzen op de ontwapening als cruciaal keerpunt. Nadien startten intensieve onderhandelingen tussen de strijders van het IRA, de Britse en Ierse regeringen, de VS en de Europese Unie die tot het Goede Vrijdagakkoord leidden.  Volgens onderhandelaars van toen is het van doorslaggevend belang dat àlles op tafel komt. Dat betekent geen taboes meer over het lot van de Baskische politieke gevangenen, erkenning van het leed van de slachtoffers en concrete plannen met het oog op verzoening en samenleven.

Mijn verschillende bezoeken aan het land en intense contacten met tal van relevante partners leren me dat de wil om ook moeilijke thema’s te behandelen aanwezig is. 

De euforie om de ontwapening moet een dynamiek op gang brengen die snel voor concrete vooruitgang zorgt.  Op humanitair vlak moet een oplossing worden gevonden voor de problematische opsluiting van de Baskische politieke gevangenen. Zo blijft de Spaanse staat kiezen voor de erg omstreden geïsoleerde en verspreide opsluiting die enkel dient om militanten en hun naaste omgeving fysiek en mentaal te breken.  Erg dringend wordt het voor de tientallen (soms terminaal) zieke gevangenen die onnodig vastgehouden worden en wiens waardigheid elke dag opnieuw op de proef wordt gesteld. Een grove mensenrechtenschending waartegen ik me ook in de toekomst zal blijven verzetten. Mijn werk als lid van de Baskische Vriendschapsgroep in het Europees Parlement is dus allesbehalve afgerond.

Pasen is het feest van hoop en heropstanding. Op dezelfde dag vieren de Basken hun nationale feestdag “Aberri Aguna”. Dat kan geen toeval zijn. De “Aberri Aguna” van dit jaar, komende zondag, is de eerste in een nieuw Baskenland. Ik wens al die creatieve, optimistische en verantwoordelijke Basken een prachtige feestdag!

Gora Euskal Herria
Leve Baskenland

De auteur is Europees Parlementslid voor de N-VA en prominent lid van de Basikische Vriendschapsgroep.

Foto: (c) Reporters