De slag om de Dender is nog niet gestreden

Luttele uren scheiden ons vandaag, donderdag 3 januari, van de Mars voor Democratie, opgezet als protest tegen de manier hoe de grootste partij, Forza Ninove, buiten spel werd gezet middels een slinkse truc van een overgelopen N-VA-er.

Wie zich niet verdiept heeft in de Oost-Vlaamse mythologie, meer bepaald deze van de Denderstreek, zal maar weinig snappen van wat hier echt op het spel staat: het recht om de draak te steken met alles en iedereen, ongeacht de politiek-correcte spelregels. We weten allemaal hoe de ‘racistische’ chocomousse-grap van Guy D’haeseleer werd aangegrepen om Forza en zijn voorman als politisch unfähig te brandmerken, ongeschikt tot deelname aan de democratie. Daarmee raak je niet ongestraft aan de wortels van de lokale volksaard: de slag om de Dender is nog niet gestreden. Even een blik op de stafkaarten.

Flandria Illustrata

De Mars speelt zich af in de context van de oerrivaliteit tussen de drie Oost-Vlaamse zusters, Dendermonde-Aalst-Ninove, op een Noord-Zuid-lijn gelegen, telkens zo’n 15 km van elkaar, ook wel de Carnavalsroute genoemd. Al sinds de vroege middeleeuwen zit het er tegen, worden invasies beraamd, snode listen bedacht, en uiteraard ook allianties gesmeed tegen de uitgesloten derde.

Bij nader toezien gaat het uiteraard om volkshumor: deze in stoeten uitgebeelde stedenstrijd is eigenlijk één grote grap die het echte oorlogsgeweld mimetiseert en ridiculiseert, want er valt zelfs geen vlieg dood, enkel de scheldnamen tieren welig en inventief (Twitter bestond toen nog niet): weg met de Aalsterse Ajuinen (de windenverwekkende groente, aldaar geteeld), dood aan de Dendermondse kopvleesfretters (de ‘kop’, die zou zijn gemaakt van uit de Dender opgeviste hondenkrengen, vergeet het Ros Beiaard), en, last but not least: ten oorlog tegen de Ninoofse wortelkrabbers. Waar gaat dit laatste nu weer over?

Wel, toen Aalst Ninove weer al eens wilde binnenvallen, vonden de Ninovieters de sleutel van de stadspoort niet, en stopten dan maar een wortel in het sleutelgat, serieus waar. Er liep daar echter ook een hongerige ezel rond, die de wortel uit het slot knabbelde zodat de Aalstenaars de poort open kregen en de stad toch nog in triomf innamen. Meteen kreeg het Dendermondse Ros Beiaard zijn parodische repliek: de ezel. U begrijpt: dit gaat over zelfspot en hoe de oorlog die onze contreien al sinds het stenen tijdperk teistert, in dit soort groentefabels wordt verwerkt en gerelativeerd. Inclusief de schimpscheuten naar het gezag en het systeem, want oorlog wordt nu eenmaal van bovenuit gedicteerd, terwijl opstanden in regel van onderuit komen.

Hoe het verder met de reputatie van de metropool Ninove zit, mag blijken uit de beschrijving van de Antwerpse renaissance-humoroloog Antonius Sanderus (1586-1664), alias Antoon Sanders, die in zijn Flandria Illustrata –verre voorloper van Dag Allemaal– Ninove ‘…de oudste, dapperste én slimste stad van de beschaafde wereld’ noemde. Oud, omdat de naam maar één letter verschilt van de Assyrische stad Ninive, bekend van de bijbel; dapper omdat ze hun poorten laten open staan als de vijand komt (zie het wortelverhaal); en slim omdat ze geen stadsnar betalen. Geef toe: als satire kan dit tellen.

Hulp uit Dendermonde

Dat brengt ons onmiddellijk weer op het thema van de humor, en waarom hebben ze in Ninove geen officiële nar van doen? Simpel: omdat alle Ninovieters aanspraak mogen maken op deze titel. De man die dat ook echt openlijk durft bekennen en demonstreren, heet Guy D’haeseleer, die met foute volksgrappen 40% van de populatie achter zich kreeg. Oeps, en dit buiten carnavalstijd, daar heeft de openbare orde en de gedachtepolitie wel een probleem mee. Het gaat dus eigenlijk om humor, en de Mars voor Democratie is in de eerste plaats een Mars voor Humocratie waar ik, voor alle duidelijkheid, helemaal achter sta, helemaal los van de partijpolitieke bindingen van de Opperridder in de Wortelorde en Grootcommandeur van de Chocomousse.

Om maar te zeggen: de strijd in Ninive, pardon, Ninove, gaat tussen de onderbuiken en de punthoofden, de lach en de zuurte, de vrije mening en de pococratie, Charlie en de VRT. Het probleem van humor is –voor wie daar althans een probleem mee heeft- dat ze censuuroverschrijdend is, een inzicht dat niemand minder dan Sigmund Freud ons meegaf in zijn opstel ‘Der Witz und seine Beziehung zum Unbewußten’ (1905).

Terug naar de drie Denderzusters om af te sluiten. De Mars voor Democratie is een initiatief van Dries Van Langenhove, wiens Schild en Vrienden Ninove te hulp snellen. En vanwaar is Dries afkomstig? Juist: van Dendermonde. Aalst is nog een te nemen hindernis, daar extra opletten voor ajuingas, beter een brede boog rond de stad maken, ik geef het maar mee. Mijn besluit is dat dit niet enkel gaat over het recht van de Ninovieters op een chocomousse-coalitie, maar vooral het recht om met alles de spot te kunnen drijven, – ook met zichzelf,- en de afkeer van een systeem dat dit recht probeert te fnuiken.

Of dit nu rechts is of links, mij een zorg, het probleem in Vlaanderen is vooral dat poco-links het lachen heeft verleerd, meer bepaald sinds de ’68-ers serieus werden en voor de Langste Mars gingen. Dus opent de poorten, gij Ninovieters, gedenkt Ninive en eert uw narren. Wie de ezel is in het verhaal, dat is een voorwerp van speculatie. Tip: wortels trekken, rekenkunde, politiek. Tot morgen aan het station en dan op naar het stadhuis, voor het ezelsfeest, dit jaar iets vroeger dan normaal.

Mars voor Democratie: 3 januari, verzamelen om 18:30 aan het station van Ninove. Daarna optocht naar het stadhuis.