De Vlaamse Beweging komt eventjes uit de ‘ijs’kast

De veertiende editie van de Driekoningengesprekken van prof. em. Frans-Jos Verdoodt kende een grote opkomst en mondde uit in een interessante gedachtewisseling tussen Johan Velghe (woordvoerder Vlinks) enerzijds en Peter De Roover (N-VA) anderzijds.

Verdoodt hield traditiegetrouw de inleiding waarin hij het discussiethema kadert en de sprekers voorstelt. Dat thema: ‘Zit de Vlaamse Beweging in stiltemodus tot 2019?’ zit volop in de actualiteit, ‘heet van de naald’ en Verdoodt vraagt zich zelfs grappend af of men in de media niet heeft ‘gespiekt’? De avond kadert in een breed gesprek over de breedte van de Vlaamse Beweging, dus niet over het Vlaams-nationalisme alleen. Het lijkt overigens een ijzeren wet volgens Verdoodt dat een buitenparlementaire beweging zwakker wordt naarmate die een grotere aanhang wint in het parlement. ‘Intern leeft ook de indruk dat de Beweging te introvert wordt en zich te weinig met spitante onderwerpen bezighoudt’, aldus de organisator. De rechtstreekse vraag aan de sprekers is duidelijk: in welke frigo wordt de Vlaamse Beweging de komende twee jaar bewaard? Met welke thema’s wordt het bewaard, ‘zoals voedsel fris bewaard’?

Het lot duidde aan wie als eerste twintig minuten zijn betoog mocht houden. Velghe beet de spits af , omdat Albert II niet meewerkte voor De Roover, nochtans de man ‘het dichtst bij het koningshuis’ merkte de moderator fijntjes op, verwijzend naar de nieuwe parlementaire functie van de N-VA’er.

De peulvruchten van Johan Velghe

‘Er zijn meer mensen in armoede in Vlaanderen dan Vlaams-nationalisten’, opende Velghe prikkelend. ‘Links staat voor de zwakkeren sterker maken en rechts staat voor ongelijkheid is een natuurlijk gegeven en herverdeling maakt de mensen lui.’

Velghe bood het publiek drie gordiaanse knopen aan.

De eerste knoop is dat de Vlaamse Beweging in gesprek moet gaan zonder vooroordelen. Hij verwees onder meer naar de boodschap van Geert Bourgeois om de hand te reiken naar nieuwe Vlamingen, maar ook bijvoorbeeld naar de vakbonden. Velghe vindt dat men voorbij de V-partijen moet durven kijken en waarschuwt ook: ‘Staar je niet blind op een academische werkgroep en stap daarmee de koelkast niet binnen.’

De tweede knoop is de Lazarusrol van de Vlaamse Beweging: ‘Sta op en verzet u!’ Velghe wil dat de Vlaamse Beweging niet kiest voor twee versnellingen en verwijst naar het daensisme en de kracht van verbroedering tegen de ongelijkheid.

De derde knoop van Gordias is het volk aan de zijde van de Vlaamse Beweging krijgen. Links zijn betekent voor Velghe niet kiezen voor een pamperbeleid, maar voor een eigenzinnige kijk op armoedebestrijding, verwijzend naar het tienpuntenplan van Vlinks.

‘2015 was het jaar van de bodem en de Vlaamse Beweging heeft die bereikt. 2016 is het jaar van de peulvruchten. Laat de Vlaamse Beweging er niet voor spek en bonen bij zitten.’

De groenten van Peter De Roover

Peter De Roover spreekt de analyse van Johan Velghe over de Vlaamse Beweging op zich niet tegen. ‘Ik zou de Vlaamse Beweging graag gedefinieerd zien van wat er leeft in Vlaanderen. Zonder die component heb je een geamputeerde Vlaamse Beweging.’

De Vlaamse democratie moet de essentie zijn van die Beweging en de bron van het beleid. De Roover noemde ooit – als reactie op een opiniestuk van Mark Eyskens – het Vlaams-nationalisme ‘een onderbroek’. Je kan niet zonder, maar daarom moet het niet voortdurend domineren.  Hij daagt de linkerzijde in Vlaanderen ook uit om een aantrekkelijk project te bieden, want op dit moment ontbreekt dat. Electoraal dan toch. ‘Het streven naar Vlaamse autonomie moet in de volle breedte plaatsvinden.’  Daarin slaagt de N-VA volgens de kersverse fractieleider net wel in. De Vlaamse Beweging is immers voor die partij slechts een onderdeel van het brede discussieveld in Vlaanderen.

De Roover begrijpt ook het frigo-idee niet. Zijn partij heeft dit zelf nooit naar voren gebracht, het regeerakkoord biedt gewoon geen ruimte voor institutionele hervormingen. Dat belet het debat en het denken errond geenszins. De Roover vergelijkt het met winkelen in een supermarkt, op zoek naar groenten en fruit heeft de N-VA op zich al het fruit kunnen meenemen – een centrumrechtse regering – maar moet de groenten nog even laten liggen, maar komt er morgen voor terug. Want die zijn essentieel voor een volwaardige maaltijd.

De Roover roept, net als Velghe, de Vlaamse Beweging op om een kritische begeleider te zijn en mee actief na te denken over de toekomst. Wie denkt het autonomiestreven sneller te kunnen verwezenlijken dan wat de N-VA tot nog toe heeft voorgesteld, wordt uitgenodigd door Peter De Roover. ‘Maar het denkwerk van de Vlaamse Beweging is tot nog toe niet overtuigend genoeg’, plaagt de N-VA’er.

Er werd nog de ruimte geboden om in debat te gaan. Eerst tussen de twee sprekers en ten slotte tussen het publiek en de sprekers.

Voor een uitgebreid relaas van de avond verwijzen we graag naar onze Twittertijdlijn en naar het videoverslag dat eerstdaags op onze pagina’s verschijnt.