De voordelen van een mobiele moskee zijn talloos
Omotenashi, of de ironie achter Japanse gastvrijheid
De mobiele moskee die Japan tijdens de Olympische Spelen in Tokio zal gebruiken.
foto © VRT Sporza
Hoe een rijdend gebedshuis voor moslimtoeristen in Tokio subtiel toont dat moskeeën er ten gronde niet thuis horen.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementInzake de vraag ‘wat doen we met de islam?’ heb ik me al jaar en dag toegelegd op het uitdenken van humane outside-the-box oplossingen, voorbij het klassieke straatje van de deradicalisering die toch niet werkt voor een totalitaire ideologie. In mijn nieuw te verschijnen boek bij Doorbraak, Politiek incorrect getiteld, ga ik daar verder op in.
Op naar Mars
Een van de pistes is de astronautische: een verhuis van het kalifaat en al zijn bewoners naar bijvoorbeeld Mars, een puur aan Allah gewijd hemellichaam waar moslims helemaal moslim kunnen zijn zonder zich aan anderen te ergeren en waar ze ongestoord krijgertje kunnen spelen. Eventueel sjiieten en soennieten apart, dat valt nog te bezien. Een visionaire industrieel als Elon Musk, waar ik grote bewondering voor heb, zou wel eens de sleutel in handen kunnen hebben van heel de fundamentalistische molensteen rond onze nek.
Het feit dat de Ka’aba, het kubusvormig monument in Mekka, vrijwel zeker een meteoriet bevat, en ook in de Koran als een hemelsteen wordt beschreven, kan door een goede islamtheoloog zeker uitgelegd worden als een uitnodiging tot de grote exodus ofte hemelvaart. Misschien kunnen we er een prijs voor uitschrijven. Laten we niet krenterig zijn, het universum is groot genoeg, en de islam is dan alleen nog met een straffe telescoop waarneembaar.
Het gaat dus om elegante, creatieve oplossingen tegenover een middeleeuwse denkstijl die wij al lang achter ons hebben gelaten, maar waar we met onze doordeweekse rationaliteit toch tegen aan lopen, letterlijk. Verbeelding gevraagd, en daarvan vind ik de Japanse mobiele moskee toch wel een straf staaltje.
Discreet
Het betreft een uitvouwbare truck die men voor de komende Olympische Spelen in Tokio wil gebruiken voor de moslimbezoekers en atleten die zo nodig naar Mekka willen bidden. De vrachtwagen wordt gewoon geplaatst waar er zich tijdelijk moslims bevinden, zonder dat er ook maar één moskee hoeft gebouwd te worden, zelfs geen tijdelijke constructie.
Het idee is op zich niet onaardig, en best wel subtiel. De Japanners verpakken het als een uiting van hun geroemde gastvrijheid. Dat is het ook, zie verder. Maar het is tegelijk een slimme truc om moslimbezoekers tijdens sportmanifestaties uit het zicht te houden terwijl ze hun ‘ding’ doen. Discreet, we hoeven er visueel niet mee geconfronteerd te worden want anders doen ze het gewoon op de grasmat. De truck laat zich ook snel verplaatsen en opbergen. Grappenmakers zullen zeggen: misschien wel met inhoud en al, uit te kieperen in een ravijn, maar dat laat ik voor hun rekening.
Shintoïsme
Japan heeft dan ook heel weinig op met de islam. Het shintoïsme, de belangrijkste godsdienst naast het boeddhisme, is overigens veeleer een natuurreligie met vele goden en godjes, iets wat Mohammed zoals bekend haatte. Ik zou zelfs durven zeggen dat de mobiele moskee is ontsproten uit de shintoïstische geest, en verwijst naar de Kaäba van vóór Mohammed, toen het nog een polytheïstisch heiligdom was. Dat zegt de ontwerper er uiteraard niet bij.
De ironie van het construct is bijgevolg vooral voor Japanners zelf begrijpelijk. De mobiele moskee zal na de Olympische Spelen in een grote hangar verdwijnen, tot een volgende gelegenheid zich voordoet. Of niet. Iets als openbare toiletten dus, een hygiënische kwestie in een land dat gesteld is op netheid. Wat als onze Minister van Samenleven het eens in die richting ging zoeken?
Johan Sanctorum (°1954) studeerde filosofie en kunstgeschiedenis aan de VUB. Achtereenvolgens docent filosofie, tijdschriftuitgever, theaterdramaturg, communicatieconsultant en auteur/columnist ontpopte hij zich tot een van de scherpste pennen in Vlaanderen en veel gevraagd lezinggever. Cultuur, politiek en media zijn de uitverkoren domeinen. Sanctorum schuwt de controverse niet. Humor, ironie en sarcasme zijn nooit ver weg.
Leuke speeltjes, die stemtesten, maar ook niets meer. Dankzij een hersenkronkel van prof. Walgrave weert de VRT-test nieuwkomers.
Het draagvlak voor Vlaamse onafhankelijk blijkt groter dan verwacht. Dominic Potters, politiek secretaris van de VVB, is tevreden.