De ‘zelfbeminning’ van Eva Daeleman

De mediatieke gaarkeuken draaide de voorbije week overuren, dankzij de belangrijkste gebeurtenis na de Big Bang en de echtscheiding van Helmut Lotti en Jelle Van Riet: het eerste orgasme van Eva Daeleman. Dat had ze toen ze al 25 was, onthult ze in haar boek ‘Omdat het kan’, waarna ook de tweede openbaring volgt: middenin haar burn-out gaf een osteopaat haar de opdracht om dagelijks te masturberen. Een advies dat ze ook opvolgde, en nu doorgeeft aan alle vrouwen die een Groter Zelfbewustzijn nastreven. Werkelijk overal schoof Daeleman aan om dat boek te promoten, damesbladen en boekskens, maar ook de zelfverklaarde kwaliteitspers zoals De Standaard, en uiteraard alle mogelijke talkshows, onze VRT inbegrepen: de orgasmes van Daeleman waren wereldnieuws in Vlaanderen. Lang hebben we weerstand geboden, maar zinnen waar de woorden bewust en bewustzijn in voorkomen triggeren nu eenmaal mijn frontale kwabben, en alzo, daar gaan we.

Warm water

‘Ik schreef een boek over bewustzijn. bewust worden en groeien. Bewustzijn in alle aspecten van het leven: voeding, werk, gezondheid, vrienden, wonen, denken, leven, voelen, zijn, … Seksualiteit kon daar niet in ontbreken. een thema dat ons allemaal aangaat. de manier om intiem te verbinden, intens te genieten, de wereld buiten te sluiten. ‘… jawadde, is er nog iets meer dan dat? Plato, Kant, Freud en Sartre mogen wel inpakken, gooi hun boeken in de papiermolen, want hier is Eva Daeleman, ook uitbaatster van een yoga-studio, met een receptenboek voor het complete geluk, vertrekkende van een intieme vingersessie, in het boek als ‘zelfbeminning’ aangeduid.

Ooit zelfbevlekking genoemd, is soloseks bij jong en oud, m/v en alles daartussen, tamelijk normaal en mainstream geworden, denk maar aan de talloze speeltjes die je zelfs in de Colruyt kan kopen. Niettemin doet Daeleman nu alsof ze het warm water uitvindt, en wel op een slimme manier, door er een hele therapeutische rimram aan te hangen waarvan zij uiteraard het charismatische middelpunt is. Dat is vanuit zakelijk standpunt goed bekeken (de Antwerpse Boekenbeurs is weerom nakend), maar het zegt ook waar de menslievende boodschap van Eva echt rond draait: rond zichzelf. Het narcistisch narratief van deze mediatroela, gepokt en gemazeld in de ondraaglijke lichtheid van FM Brussel, XL Air en MNM, hoort bij een Ik-cultuur die uiteraard prima gedijt in het BV-wereldje van mensen die zich allemaal belangrijk vinden, maar die bij Daeleman bijna pathologische dimensies krijgt. Anders gezegd: haar ode aan de zelfbeminning is vooral een ode aan zichzelf, haar eigen onmetelijk boeiende persoonlijkheid, de manier hoe ze het gezegd krijgt en ‘taboes doorbreekt’, haar seksuele ontbolstering als model voor al onze illuminaties vandaag, morgen en overmorgen.

Met onnavolgbare Wittgensteiniaanse one-liners van het genre ‘Als je twijfelt of je al een orgasme hebt gehad, dan heb je er nog geen gehad’, wordt haar expertise nu collectief erfgoed, en kan het navelstaren van de goeroe-therapeute overgezet worden op alle lezeressen die ook hun breiwerkjes laten vallen om het betere vingerspel te beoefenen. U begrijpt de consequenties: wat ooit een onschuldig tijdverdrijf was, wordt via de metafoor ‘zelfbeminning’ een uitnodiging om het egocentrisme tot levenshouding te promoveren. Bemin u zelf, zo bemint u God, en die God dat bent u, na aftrek van alle kosten. Eva heeft niet alleen het warm water maar ook het hedonisme heruitgevonden, en dan zitten we helemaal in de sfeer van ‘De Langste Mars’, waar ik het spoor van de de post ’68-ideologie volg tot in onze huidige lifestylecultuur.

Heilige Graal

‘We moéten gelukkig zijn, het is een verplichting, we hebben er een volle dagtaak aan. Een uitgebreid leger van seksuologen, psychologen, relatietherapeuten, plus al hun journalistieke aanhangsels, onderhoudt zorgvuldig de observatie van het dopaminepeil,- het gelukshormoon, aangemaakt door onze hersenen.’ (*)

Deze passage staat ergens in De Langste Mars, en Eva Daeleman belichaamt zodanig die obsessieve gelukscultuur dat ze mijn boek, horresco referens, bijna overbodig maakt. Te midden van alle burn-outs, depressies en uit de pan swingende zelfmoordstatistieken komt daar zo iemand af met een totaaloplossing die niets verandert aan de oorzaak van het grote onbehagen (het jachtige leven, de prestatiemaatschappij, de vervreemding, onveiligheid), maar die het orgasme propageert als ultieme remedie, en liefst nog via zelfbediening. Het reactionaire karakter van die gelukscultuur is duidelijk: we moeten niet proberen de wereld te veranderen, kritiek is impertinent en dwaas, focus je op het eigen lichaam en zet streepjes bij elke climax. Eva: ‘Ik snapte eindelijk de heilige graal die men orgasme noemt.’ Vrouwen die over seks schrijven: het overtreft op zijn manier soms de banaliteit van porno.

Geef mij dan maar de Kama Sutra, de handboeken in de liefde, zelfs de naar de menopauze aanlopende goeie ouwe Goedele Liekens had het nog over seks met twee (of soms al eens met meer volk), maar de postmoderne Daeleman zit duidelijk een statie verder, namelijk in de totale leegte en eenzaamheid van het versplinterde Ik, omzwachteld door de illusie van een solipsistische heilsleer, en via het grote webfotoboek Instagram viraal verspreid.

Blijft het raadsel waarom de media zich zo euforisch laten meeslepen door deze pathologie, en waarom daar geen kritisch geluid over te bespeuren valt. Omdat de journalistiek, zeker bij ons in Vlaanderen, door de politieke correctheid afgesleten is tot een hype- en trendjournalistiek. Wie daar tegen in gaat, is verzuurd, ongelukkig, misantroop, en moet dringend meer masturberen.

Voor de rest is deze carrièreswitch van Eva Daeleman, na de afschaffing van het beroep van omroepster, compleet geslaagd en verdient ze onze bewondering. My guess: haar volgende boek wordt een bekentenis over hoe die seksuoloog-osteopaat de daad bij het woord voegde, en zo grensoverschrijdend tot het zoveelste #MeToo-verhaal inspireerde. Maar dat is dan iets voor de Boekenbeurs van 2019. Flauw van me om nu al het vervolg te verklappen.

(*) Het onderwerp van de geluks- en genotscultuur behandel ik in mijn lezing ‘Mei ‘68, 50 jaar later’, en uiteraard in ‘De Langste Mars’ zelf. Organisatoren kunnen de lezing nog boeken tot eind 2018.