Ed in de Himalaya

‘Labour is als de wandelaar die ik in de Himalaya ontmoette, totaal onvoorbereid en niet fit’. Die boodschap gaf een van de peilinggoeroes uit het V.K. niet lang geleden aan de linkse denktank Progress. ‘De kiezer vindt de partij wel sympathiek, maar haar leider wordt bekeken als te onbekwaam om doorslaggevende beslissingen te nemen.’ Partijleider Ed Miliband zat er op de eerste rij beteuterd naar te luisteren. Hoewel Labour in de lokale verkiezingen van 2 mei met haar 29% wel als grootste eindigde, was er geen hoerastemming te bespeuren in de hoofdkwartieren in het Londense Brewers Green. Bij de vorige lokale verkiezingen in 2009 verloor de partij zo’n 291 zitjes en nu herwon het er daarvan slechts 260. Zelfs de opmerking dat er minder zitjes te verdelen waren en de grenzen van sommige kiesdistricten wijzigden, brachten geen soelaas. De partij scoorde in de nationale kiesstrijd in 2010 eveneens 29%. Op zich is er nog niets verloren, maar evenmin is er iets gewonnen.

Ed en Dave

Miliband erfde, ietwat verrassend, in september 2010 een moe geregeerde partij. Iedereen had wel een Miliband verwacht, maar niet Ed. De oudere broer David, minister van buitenlandse zaken in de regering van de vorige premier voor Labour Gordon Brown, stond bekend als charismatischer en populair bij de kiezer. Beiden stelden zich kandidaat voor het voorzitterschap. De linksere Ed haalde het in de tweede stemronde nipt (1,3% verschil!) van zijn broer. Hij was de favoriet van Neil Kinnock (leider in de Thatcherjaren) en de vakbonden. Hiermee gaf de achterban het signaal dat de partij weg moest van de centrumkoers, gevaren onder Blair en Brown. David kon rekenen op de steun van de parlementsfracties en de linkse Daily Mirrorn die zijn verlies in de race ‘het weggooien van een enorm talent’ noemde. Hij stapte in maart dit jaar uit de politiek om een ngo te leiden.

‘The upper class rules England’

Het is ironisch dat met de keuze voor Miliband een triumviraat van kostschooljongens is ontstaan. Zowel de zittende premier (David Cameron, Conservatives), de vicepremier (Nick Clegg, Lib Dem) als de schaduwpremier (Ed Miliband, Labour) genoten een privéschoolopleiding en studeerden in Oxford of Cambridge. In het klasse-gevoelige Groot-Brittannië is dat wel degelijk een politieke kwestie. De resultaten van de lokale verkiezingen worden door verschillende analisten beschreven als een neus van de kiezer naar de politieke upper class. De grote twee, Tories en Labour, behaalden samen hun slechtste score ooit (54%) en het werd ook duidelijk dat  ontevreden zijn met de regerende partij niet meteen leidt tot een stem voor de grootste oppositiepartij, in dit geval Labour. De working class kiezer keerde niet massaal naar haar vertrouwde stal, maar voelde zich aangesproken door een rechts libertaire eurosceptische partij die de Thatcherjaren bewierookt. Ukip slaagde erin 23 % van de stemmen te halen en veelal bij de midden- en arbeidersklasse, voorheen de gedeelde visvijver van de Tories en New Labour. Onder Ed is ‘New’ weg en zoekt Labour haar weg terug naar die kiezer.

One nation under Ed

Miliband is niet de meest inspirerende persoonlijkheid en drie op de vier kiezers vindt hem niet meteen geschikt om premier te worden. Maar de man is intelligent en werkt hard om de partij op het overwinningsspoor naar 2015 te brengen. Hij wil zich profileren als een andere soort  Labourbaas dan de gladde Blair of de stugge Brown.  Zijn strategie is nogal academisch. Ed gelooft in het one nation-principe. Een idee dat ooit werd gelinkt aan de brede beweging bij Conservatives waar Benjamin Disraeli de geestelijke vader van was. Het toeval wil dat Miliband Joodse wortels deelt met 19^de eeuwse premier Disraeli, maar deelt hij het succes? Het one nation-idee is op zich eenvoudig samen te vatten tot ‘we trekken allen aan hetzelfde zeel’. Arm tot rijk behoren tot één natie en allen beschermen elkaar en werken met elkaar. Maar de vraag rijst keer op keer wat het verschil zou zijn met Ed Miliband aan het hoofd van Hare Majesteits regering? Zoals in de linkse Guardian te lezen was: ‘What do one nation Labour schools and hospitals look like?’ Miliband lijkt de echte regeringsvragen te ontwijken en dat bewees hij pijnlijk toen hij op één dag tien keer de vraag ontweek hoe Labour haar beleidsplannen zou bekostigen. Het antwoord bleek even pijnlijk te zijn: ‘we zullen geld moeten lenen’.

‘Wake up, Ed!’

De 29% van 2 mei was, uiteraard, het resultaat van lokale thema’s, maar evengoed een keuze tegen de coalitieregering in Westminster. De Labourkiezer is nog altijd anti-Tory en de peilingen wijzen op een mogelijke nationale overwinning in 2015. Hoewel, de opkomst van Nigel Farage en de zijnen (Ukip) dreigt roet in het eten te gooien. De backbenchers (fractieleden die geen deel uitmaken van het oppositionele schaduwkabinet) roeren zich en eisen daarom concrete taal van Miliband. Eén van hen merkte op dat te veel prominente Labourkopstukken ‘niets van de echte wereld afweten’. De nieuwe stijl van Ed levert volgens die fractieleden te weinig op en ze bepleiten een terugkeer van ervaren kopstukken in Hare Majesteits Schaduwkabinet. Een andere parlementslid riep de leider op om rekening te houden met de verzuchtingen van de Ukip-kiezer en duidelijke standpunten in te nemen in verband met immigratie. ‘Te veel Britse arbeiders worden onderbetaald en moeten opboksen tegen goedkope werkkrachten uit het buitenland’, klonk het.

Ook, hoe kan het anders, Europa is een thema waar men van de partij een krachtig signaal verwacht. Voorlopig komt Miliband niet verder dan ‘We zijn voor de EU, maar het V.K. moet een betere positie krijgen’. Lord Sainsbury (die van de winkelketen), ooit een topfinancier van Labour, noemde Miliband een ‘middelmatig man, net als Cameron en Clegg’. Dat blijkt ook de perceptie te zijn bij de kiezer over het kostschooljongentriumviraat: één pot nat. De partijachterban verlangt dat Ed van zijn berg afkomt en duidelijk zegt waar hij voor staat. Alleen op die manier kan hij het vooruitzicht van regeringsmacht in 2015 verzilveren.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>