Een nieuw Wallonië

Als je ze aanspreekt over aanhechting van Wallonië bij Frankrijk, dan grinniken sommigen, en weer anderen trekken een minachtend mondje. Het betreft hier geen gewone burgers, maar politiek verkozenen, partijvoorzitters, ziekenfondsbestuurders, syndicale leiders, mediabazen en religieuze leiders die vrezen in een dergelijk scenario hun prerogatieven en voordelen kwijt te raken.
En het is waar dat in de Franse Assemblée en de Sénat een beperkt aantal Walen zouden zetelen. En het is waar dat de kans om in de Franse regering te raken gering zou zijn. En het is waar dat de rol van vakbonden en ziekenfondsen in Frankrijk anders ligt dan in België.

Budgettaire schipbreuk

Maar daar gaat het niet om. Belangrijk om in het oog te houden is dat een aan zichzelf overgeleverd Wallonië, in de confederale dynamiek die Vlaanderen duidelijk wil opleggen, voor een budgettair onhoudbare situatie komt te staan. Laten we niet vergeten dat de transfers vanuit Vlaanderen – zowat zeven miljard per jaar* – volgens plan op tien jaar zullen verdwijnen. En dit beeld zou er nog zwarter uitzien als Vlaanderen de trossen zou losgooien, en Wallonië de facto zou verplichten om zijn deel van de kolossale Belgische staatsschuld op zich te nemen! Volgens een RTL-Ipsos-Le Soir-peiling van 2013 zouden 61% van de Walen zich dan bij Brussel willen aansluiten. Maar 68% van de Brusselaars zelf verkiezen een onafhankelijk statuut.

Het valt te begrijpen dat de politiek verkozenen de hypothese van een verdwijning van België niet onder ogen willen zien, nochtans een hypothese waarover wijlen de wijze Xavier Mabille, voorzitter van het CRISP, zei dat men ze in geen geval mocht uitsluiten.

Stoutmoedigheid

In de toespraak die hij net hield ter gelegenheid van de Fêtes de Wallonie  heeft Waals minister-president Willy Borsus opgeroepen tot stoutmoedigheid, om een Wallonie nouvelle aan te durven. Maar de regering die hij sinds juin 2017 leidt mag dan besloten hebben een eind te stellen aan de deviante praktijken die kenmerkend waren voor een beleid dat dertig jaar een linkse stempel droeg, hij weet ook dat afgaand op de jongste peilingen dit links een flinke  kans maakt om na de verkiezingen van mei 2019 weer aan het roer te komen. Zo’n scenario zet de analyse van Bart De Wever kracht bij, toen die zei dat de Vlamingen en de Walen op twee verschillende planeten leven en twee democratieën vormen.

In 1983, in Pourquoi Pas had François Perin beschreven hoe Vlaanderen unilateraal zijn onafhankelijkheid kon uitroepen, en Jean Gol, die toen vicepremier was, had hem een handgeschreven briefje bezorgd: Ik ga 100% akkoord met uw artikel, maar de termijn zal ongetwijfeld langer uitvallen. Mijn huidige positie laat mij niet toe om mijn instemming publiek uit te spreken, maar ik werk elke dag aan de voorbereiding van die beslissende dag.

Met wijlen Jean Gol heb ik vele gesprekken gehad over de aanhechting bij Frankrijk, en ik mag hier bevestigen dat ook hij de toekomst in Frankrijk zag. Paul-Henry Gendebien** vertelde wat Gol hem had toevertrouwd over zijn liberale partijgenoten die dan een plekje zouden moeten vinden in de Assemblée: Ze zullen, zei hij, in elk geval fier zijn op hun tricolore sjerp, en enkele decoraties zorgen wel voor de rest.

Zo begrijpen we beter de tranen van François Perin toen hij in september 1995 in het funerarium van Robermont het maçonnieke eerbetoon aan Jean Gol uitsprak. Later zei hij: Jean Gol is dood, helaas! En het testament van de doden, dat weet je, wordt met voeten getreden…

Ook wijlen Lucien Outers van het FDF was dezelfde mening toegedaan, zoals u hier kon lezen, en al had hij grote invloed op Olivier Maingain, diens politieke overtuiging gaat een volstrekt andere richting uit.
Maar de toekomst van Wallonië  draait niet om de persoonlijke ambities van politieke mandatarissen, wel om het welzijn en de welvaart van de Walen.

De termijn waarop zal ongetwijfeld wat langer uitvallen?  Na de verkiezingen van mei 2019 zou de fatale dag wel eens kunnen aanbreken! En waarom zou Willy Borsus niet vandaag al een grensoverschrijdende (Waals-Franse) think tank op poten zetten om het terrein in gereedheid te brengen? Zich voor een voldongen feit geplaatst zien is nooit gunstig, want dan moet men in alle haast een reactie improviseren.

____________
* Er bestaan ook studies die over het dubbele en meer spreken.
** Voorzitter van het Rassemblement Wallon, als opvolger van Perin, toen die minister werd.

vertaling en noten Marc Vanfraechem