Partijrecepties houden meestal weinig verrassingen in petto, gezien het strak geregisseerde we-zijn-goed-bezig-evenementen zijn, bedoeld om de achterban te knuffelen, ook al stort in de achtergrond het decor in. Dat was nu wel niet het geval op de puike receptie n.a.v. 20 jaar N-VA. In elke provincie is er eentje, maar de Antwerpse uitgave, afgelopen zondag, in het sjieke Hof Van Reyen te Boechout, was toch de kers op de verjaardagstaart, gezien de aanwezigheid van partijbonzen als Bart De Wever, Jan Jambon, Peter De Roover en Valerie Van Peel.

Het weer zat mee, maar dé gebeurtenis van de dag was uiteraard het WK wielrennen dat wel wat leden zal weerhouden hebben om af te zakken naar Boechout. Daarenboven doet de partij het in de peilingen niet zo goed, omdat ze in Vlaams-nationalistische kringen steeds meer als een koelkastpartij gepercipieerd wordt, die het communautaire thema eerst electoraal uitbuit, om het vervolgens in te ruilen voor een Belgische machtsdeelname, weliswaar met sociaal-economisch rechtse accenten. De kwinkslag ‘le nouveau cvp est arrivé’ blijft de partij achtervolgen, mede door de weinig begeesterende manier hoe de Vlaamse regering onder Jan Jambon maar wat kabbelt en kibbelt zonder groots verhaal.

Komt daar nog bij dat politicoloog Bart Maddens (KU Leuven) onlangs nog eens bevestigde dat ‘de N-VA communautair nog niets heeft verwezenlijkt’ en dat meesterstrateeg Bart De Wever himself nu toegeeft dat het Marrakesh-exit eind 2018 een strategische blunder was.

Veel leeuwenvlaggen maar geen winnaar

Fabienne Torfs

Jan Jambon: meer iemand die de winkel open houdt

Om maar te zeggen: er hing geen Titanic-sfeertje, maar de overwinningsroes van de grote dagen was het ook niet bepaald. Wat ons op de twee speeches van de dag brengt, deze van de Vlaamse Minister-President en eentje van ondervoorzitter Valerie Van Peel, mooi verdeeld dus over de rechter- en de linkerflank.

Valerie Van Peel illustreerde perfect waar de N-VA vandaag aan lijdt: teveel zelfgenoegzaamheid, neigend naar tunnelvisie. De historische overwinning van 2014, én het feit dat de door de dotaties rijkelijk gevulde partijkas een enorme propagandamachine draaiend houdt, heeft een bubbel van het grote gelijk opgeleverd. Die komt in alle partijen voor, maar de N-VA dreigt er het contact met de achterban door te verliezen. Zo raadde Van Peel onomwonden de leden aan om opiniestukken over de partij niét te lezen, omdat de schrijvers ervan ‘toch niet snappen waarover het gaat’. Sorry, dat is een woke-achtig standpunt dat alleen nog binnen de partij-elite leeft. Voorheen gingen N-VA-militanten nog in debat op de sociale fora, soms zelfs wat te ijverig, maar nu is stilte en negatie blijkbaar het devies. Het applaus klonk dan ook lauw.

Aan Jan Jambon is geen groot redenaarstalent verloren gegaan, dat wisten we op voorhand. Maar zelfs bij die wetenschap klonk de speech meer als van iemand die de winkel open houdt dan van een gedreven politicus. De steunmaatregelen voor het relanceplan, de Vlaamse vaccinatiecijfers (weliswaar na een desastreuze valse start van Wouter Beke), begroting in orde (min of meer, met een tekort van 2 miljard), meer Vlaamse autonomie met een rechts socio-economisch accent, het ebde allemaal weg als een boekhoudkundige opsomming waar niemand warm van werd. Dat verbeterde er niet op toen sommigen met één oog op hun GSM vernamen dat Julian Alaphilippe alleen weg was en wellicht wereldkampioen ging worden, ondanks de duizenden leeuwenvlaggen op het parcours. Maar daar konden noch Jambon noch Van Peel iets aan verhelpen.

De olifant op het gazon

Fabienne Torfs

Heeft de partijtop nog voeling met de basis?

Dan was het tijd voor Bart De Wever om een reuzentaart aan te snijden, een koelkastpartij waardig. Fotoshoots met de voorzitter leverden enige animositeit op, vooral bij de dames. Op dat vlak is het charisma van De Wever onaangetast, al tekende zich ook hier duidelijk enige vermoeidheid af. Na Plopsaland was dit nummertje er misschien wel teveel aan, maar een partij wordt maar één keer meerderjarig.

Ondertussen stond er als een onaangekondigde attractie wel een reuzenolifant tussen de nippende gasten te slenteren, die ei zo na een pootafdruk op de taart achterliet: quid het VB? Het wat? Welja,… Net dat dit vandaag vooral géén thema mocht worden, deed het gazon fluisteren. Een groeiend deel van de achterban wil zoals bekend samenwerking met het Vlaams Belang, om na 2024 een historische V-coalitie op de been te brengen. Tot frustratie van de partijtop voor wie deze piste taboe blijft, zie de recente uitspraken nog op VRT-Terzake van Geert Bourgeois.

Ook hier geeft mevrouw Van Peel blijk van enig ontkenningsgedrag: ‘We houden ons niet bezig met Vlaams Belang en we zwijgen er beter over’, zo werd ons aangemaand. Ik vrees dat de meerderheid van de genodigden er heimelijk anders over denkt. De stigmatisering van het Belang werkt niet meer, het geeft de N-VA integendeel steeds meer het uitzicht van een trado zoals alle andere. Het PFOS-schandaal en de jarenlange omerta rond de vervuiling op de Linkeroever is nog zo’n langer wordende slagschaduw.

Na twintig jaar is deze partij aan een grondige bezinning toe over waarden, visie en strategie, buiten de klassieke blabla en het monster van Loch Ness, genaamd ‘confederalisme’. Wat wordt het? Vlaamse natievorming? Een uitgeklede Belgische staat, waarbij men nog liever met de PS zoete broodjes bakt dan met het VB? En wil de N-VA nog iets meer zijn dan een machtspartij? Nu de taart op is, wenkt de afwas en misschien zelfs een grondige verbouwing van de keuken.