Een ‘verlichte flamingant’ én Netanyahu-adept

Het is al een paar keer desastreus afgelopen: de CD&V die probeerde een notoir lid van de Antwerpse Joodse gemeenschap op haar kieslijsten te krijgen. Het bleken ongeleide projectielen met een schimmige staat van dienst, die zich snel tot uitspraken lieten verleiden waar een aanhanger van de democratische rechtstaat de wenkbrauwen van fronst. Maar nu was het de beurt aan de N-VA om een grote vis binnen te rijven: Michael Freilich, uitgever-hoofdredacteur van Joods Actueel krijgt de vijfde plaats op de Antwerpse Kamerlijst.

‘Antisemitisme’

Een naam die klinkt als een klok, maar eigenlijk is Freilich een minstens even ongeleid projectiel. Met de zowat éénkoppige redactie van Joods Actueel als uitvalsbasis, bestrijkt hij het brede Vlaamse opinieveld, is een vaste gast op VRT-panels, en bestookt met tonnen mails en persberichten al wie in zijn vizier komt. Dat doorgeslagen pro-zionistische lobbywerk is niet illegaal, al is het soms hinderlijk voor wie niet helemaal op zijn lijn zit en met haatmails af te rekenen krijgt. De man is een geboren roeptoeter die zich incontournable maakt door een volgehouden overkill aan communicatie die niet iedereen gegeven is. En alles is zwart-wit: je bent een medestander of tegenstander, niks ertussen.

Vooral de eeuwige riedel dat het antisemitisme weer opduikt, als er ook maar één kritisch woord over de staat Israël valt, werkt op de duur op de zenuwen en wordt ervaren als een poging om de Joodse slachtofferrol uit te spelen in elk mogelijk debat. Ook in een DS-interview van 22/1 kon hij het niet laten, daar waar hij de kritiek op het Israëlische militaire optreden in Gaza en de vergrendeling van het gebied wegwuifde: ‘Ik zeg dat als vertegenwoordiger van een gemeenschap die weet wat het is om vervolgd te worden’. Zo heb je natuurlijk altijd gelijk, wie zal de jodenvervolging door de nazi’s durven relativeren? Maar dat hun nakomelingen zich daarop blijven beroepen als excuus voor om het even wat, is een andere kwestie.

Het opvrijen door de N-VA van de Joodse gemeenschap is uiteraard de uitkomst van een puur electorale rekensom: net door de cruciale positie van Freilich als woordvoerder/hardliner van de Antwerpse Joden, rekent men op een maximaal Freilich-effect: het sterke groepsgevoel van deze gemeenschap is legendarisch, en er zullen directieven gegeven worden. De veel bezadigdere Open-VLD-Jood Claude Marinower, die zich uitermate seculier opstelt zoals het een liberaal betaamt, zal het moeilijk krijgen.

Uw vaste gids

Het probleem is evenwel niet zozeer dat de N-VA rabiate Joden op haar lijst zet, andere partijen zoeken ook moslims op als potentiële stemkanonnen. Het probleem is dat Freilich er bijzonder goede contacten met de Netanyahu-administratie op na houdt, en in geval van een N-VA regeringsdeelname op Vlaams of federaal niveau als een informele vertegenwoordiger van Tel-Aviv (of moeten we zeggen Jeruzalem) kan optreden, en zelfs als rechtstreekse leverancier van inside-informatie ten behoeve van het Netanyahu-regime.

Spoken? Op een driedaagse wapenbeurs van de Israëlische defensie-industrie in Tel Aviv noteerde men een aandachtige minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon, met als officiële gids…  Michael Freilich. Die daar achteraf in Joods Actueel ook geen geheim van maakte. Maar als de N-VA na 26 mei bijvoorbeeld het ministerie van landsverdediging toegewezen krijgt, hebben ze met kamerlid Freilich meteen ook een vertrouweling van het Israëlische staatsapparaat in huis, die toegang heeft tot allerlei grote en kleine partijcenakels. In de limiet ook de partijraad waar Bart de Wever de instructies geeft, en waar de echte beslissingen genomen worden.

Dat klinkt allemaal niet kosjer. Onze (terechte) achterdocht voor openlijk Erdogangezinde Turken op kieslijsten kan evenzeer van toepassing zijn op Netanyahu-getrouwen, zeker op een moment dat de seculiere rechtstaat in het geding is en Israël met zijn natiestaatwet de facto het religieus en politiek pluralisme heeft afgezworen.

‘Joods-christelijke wortels’

Gaza 2012

Dat brengt ons op de principiële beweegredenen van Michaël Freilich, die zich in één adem een ‘fiere flamingant’ noemt én een ‘aanhanger van de Verlichtingsidealen’. Deze laatste zijn werkelijk een passe-partout geworden voor al wie zich legitimiteit wil kopen: als men Voltaire en Rousseau leest (maar wie doet dat nog?) merkt men geen spoor van sympathie voor het religieuze denken. Voltaire geloofde wel in een Dieu Horlogier –hoewel naar het einde van zijn leven toe steeds minder-, een Almacht die het heelal heeft geschapen maar verder niet ingrijpt: de mens moet zijn plan trekken, we zijn tot vrijheid veroordeeld.

Het appèl van Freilich aan de ‘Joods-christelijke’ wortels van onze cultuur is anderzijds penibel. Het alludeert op een gedeeld patriarchaal-monotheïstische wereldbeeld, waartoe overigens ook de islam behoort, dat in onze maatschappij wel een plaats kan hebben in het kader van de godsdienstvrijheid, maar zeker niet als dragend fundament. Als vrijdenker wil ik helemaal geen grondwet die op een Joods-christelijke leest zou geschoeid zijn. Religie is en blijft een privé-zaak, en de Kerk van het Spaghettimonster mag zich met recht en reden een plaatsje opeisen in de grote diversiteit der meningen en wereldbeelden.

Het zionistisch extremisme is op zijn manier even nefast voor het handhaven van de seculiere rechtstaat als het moslimfundamentalisme. Het eerste werkt vooral bovenaan de maatschappelijke ladder, door lobbywerk en infiltratie, het tweede verkiest de strategie van terreur en intimidatie. Beide opereren onder, naast of tegen de democratische instellingen en hun besluitvorming. Het door de Vlaamse regering en Ben Weyts bewerkstelligde verbod op het onverdoofd slachten, waarvoor in Vlaanderen een breed publiek draagvlak bestaat, is een doorn in het oog van de Joodse gemeenschap, en het zal ons benieuwen hoe Michael Freilich dat heikel thema binnen de N-VA aanpakt.

Praktijktesten

Blijft natuurlijk de historische affiniteit van de Vlaamse beweging (behalve de extreem-rechtse fractie) met de Palestijnse onafhankelijkheidsstrijd. Voor de gelegenheid profileert Michael Freilich zich als een ‘fiere flamingant’ –dat doen ze allemaal als ze langs de grote deur bij de N-VA terecht komen-, maar fundamenteel staat onze sympathie voor onafhankelijkheidsbewegingen wereldwijd (Catalanen, Basken, Koerden,…) haaks op het blokkeren van de tweestatenoplossing in de Israëlisch-Palestijnse kwestie. Natuurlijk is er Hamas en het extremisme, wij hebben ook ons collaboratieverleden, waarvoor Bart De Wever zich overigens uitvoerig verontschuldigde. Niettemin moet het hedendaagse nationalisme, als het zichzelf serieus neemt, wereldwijd het zelfbeschikkingsrecht van volkeren verdedigen, eventueel tegen het staatsraison in van regimes die dat recht fnuiken.

Dat Freilich ronduit verklaart vooral op de avances van de N-VA te zijn ingegaan om de instroom van Palestijnse asielzoekers een halt toe te roepen, vind ik veelzeggend. Asielaanvragen dienen objectief beoordeeld, daar bestaan criteria én reguliere kanalen voor, en wat een politisering daarvan betekent hebben we de laatste weken ondervonden.

De strijd om de Joodse kiezer draait altijd weer uit op een flirt met het militante zionisme. Dat kan ook niet anders, seculiere Joden (die bestaan ook) willen helemaal niet met de Thora in de ene hand en het Netanyahu-programma in de andere hand aan politiek doen. Naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van de Israëlische staat en de inhuldiging van de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem, kwam Michael Freilich met het idee op de proppen om Belgische troepen naar Gaza te sturen teneinde ‘Hamas uit te schakelen’. Stel het u maar eens voor. En zopas werd het ballonnetje opgelaten om op straat ‘praktijktesten tegen Jodenhaat’ uit te voeren. Kan de racistische Vlaming weer eens ontmaskerd worden via de verborgen camera, misschien iets voor een volgende Panoreportage. Kuis uw moppentrommel alvast grondig uit, de pococratische gedachtepolitie heeft er een eminente vaandeldrager bij.