Egyptische president Hosni Moebarak sterft in stilte

Uiteindelijk is hij 91 jaar geworden, de gewezen Egyptische president Hosni Moebarak (jaargang 1928). Van 1981 tot 2011, 30 jaar lang dus, heerste hij met autoritaire hand over Egypte. Door velen werd hij ‘farao’ genoemd, niet alleen omdat er nu eenmaal een verband is tussen Egypte en de farao’s, maar ook omdat in de Koran de farao het typevoorbeeld is van de onrechtvaardige heerser.

Niet voorbereid op de taak

Onder Moebarak werd Egypte nog corrupter dan voorheen, de kloof tussen arm en rijk werd ondraaglijk breed, de infrastructuur van het land degradeerde, de overbevolking stak de ogen uit, islamitisch extremisme groeide. In 1981 werd voormalig president Anwar Sadat vermoord door islamitische radicalen. Omdat Moebarak toevallig vicepresident was, werd hij president, maar de man, gewezen luchtmachtgeneraal, was duidelijk niet voorbereid op de taak.

Net als zijn twee voorgangers Anwar Sadat (1918-1981) en third world hero Gamal Abdel Nasser (1918-1970) kwam hij uit een vrij bescheiden milieu. Wat is een van de manieren om hogerop te geraken? Inderdaad, je gaat in het leger en maakt daar carrière. De Arabisch-Israëlische oorlog van 1967 mag dan al een vernedering van jewelste zijn geweest voor Egyptenaren en Arabieren, in de oorlog van 1973 – door Arabieren en moslims de Ramadanoorlog genoemd, door Israël en het westen de Jom Kippoeroorlog – behaalde het Egyptische leger met luchtmachtman Moebarak een bescheiden overwinning op aartsvijand Israël.

Arabische Lente

Die werd in de Egyptische geschiedschrijving en op de Egyptische scholen aangedirkt tot heroïsche proporties, wat de man een zekere legitimiteit bezorgde. Ondertussen weten we dat het Israëlisch leger zich in 1973 relatief rustig heeft gedragen onder zware druk van de Verenigde Staten, zo niet werd van het Egyptisch leger ongetwijfeld fricassee gemaakt, maar dat is een ander verhaal.

Toen in 2011 de Arabische Lente uitbrak werd eerst de Tunesische president Ben Ali het land uitgejaagd. Moebarak was de tweede Arabische president die er de brui aan gaf. Niet zo zeer omwille van de dagenlange massabetogingen op Midan Tahrir (Plein van de Bevrijding), maar wel omdat het leger, en dat zijn de echte bazen in Egypte, vonden dat het nu welletjes was geweest met guid (grootvader) Hosni.

In de gevangenis

In 2012 belandde Moebarak, lichamelijk afgetakeld, in de gevangenis wegens verantwoordelijk voor de dood van honderden opstandelingen sedert 2011. De echte verantwoordelijke voor de bloedige repressie was voormalig minister van Binnenlandse Zaken Habib Al Adly, maar als president draag je natuurlijk de eindverantwoordelijkheid.

Nog voor de Arabische Lente van 2011 had Moebarak een plan klaar liggen om zijn zoon Gamal, een veramerikaniseerde businessman, aan de macht te brengen. Volgens de grondwet had Moebarak een vicepresident moeten aanduiden om hem op te volgen in het geval van dood of ontslag, maar dat weigerde hij steeds te doen.

Een militaire begrafenis in intieme kring

Na het ontslag van Moebarak werden er democratische verkiezingen georganiseerd die moslimbroeder Mohamed Morsi aan de macht brachten. Na een volksopstand verdween die in 2013 om plaats te ruimen voor huidig dictator Al Sissi, die Egypte met nog hardere hand regeert dan Moebarak.

Toen gewezen president Nasser overleed kwamen meer dan een miljoen Egyptenaren op straat in Cairo om hun medeleven te betuigen met de rais. Hosni Moebarak, door velen beschouwd als een lakei van de Verenigde Staten, krijgt een militaire begrafenis in intieme kring. Allah hebbe zijn ziel.