Op 31 mei kreeg in Duitsland een 28-jarige vrouw tot vijf jaar en drie maanden gevangenisstraf wegens geweldpleging en het oprichten van een criminele organisatie. Drie medeverdachten zullen de komende twee jaar en negen maanden tot drie jaar en negen maanden eveneens in een penitentiaire inrichting moeten verblijven.

Aanvoerder tegen rechts

Begin november 2020 werd de studente Lina E. gearresteerd. Het rechercheteam van de politie in Leipzig verdachten de activiste ervan vanaf 2018 ‘aanvoerder van een extreemlinkse criminele organisatie te zijn die deel zou hebben genomen aan meerdere aanvallen op leden uit het rechtse milieu’. Een van de acties van de groepering zou een overval op een café in Eisenach in oktober 2019 zijn geweest. Daarbij bewerkten zij gasten en de waard met ijzeren staven, pepperspray en vuistslagen.

Het proces voor het Oberlandesgericht in Dresden was in september 2021 onder hoge veiligheidsmaatregelen begonnen. Naast de 28-jarige studente moesten drie mannen uit Leipzig en Berlijn zich verantwoorden voor hun daden. De verdachten noemden tijdens het proces alleen hun persoonlijke gegevens, maar verder zwegen zij vooral gedurende de 100 dagen durende zittingen. Alleen Lina E. maakte van de gelegenheid gebruik om tijdens het laatste woord haar ouders en andere familieleden, alle medestanders en de advocaten van de verdediging te bedanken voor hun steun. Ze hield echter voortdurend een map voor haar gezicht om niet herkend te worden.

Nooit bereid tot een gesprek

De tactiek van het zwijgen tegenover justitie is er een die in een speciaal gedrukte brochure van de website 129a wordt aangeraden. Al in 1987 bedachten autonomen deze strategie in hun ‘strijd met repressieve overheidsorganen’. ‘Als je het niet aankan om te zwijgen, herhaal je de de zin: “Ik weiger te getuigen!” keer op keer en anders leid je jezelf af door aan iets anders te denken, zing of draag kookrecepten voor, maar begin niet met ze te praten… Toon nooit bereidheid tot een een gesprek’, aldus de raadgevingen in het infomateriaal van de Rote Hilfe.

Vrijheid voor Lina E.

Lina E. liet deze vuistregel — ook bekend als ‘Anna und Arthur halten’s Maul!‘ — niet alleen voor ‘repressieve overheidsorganen’ gelden. Ook in linkse activistische kringen schenen slechts enkelen haar te kennen. Dit veranderde op slag na haar arrestatie in november 2020. De studente — die inmiddels al meer dan twee en een half jaar vastzat in vooronderzoek — werd een boegbeeld van de beweging. Onder het motto ‘Freiheit für Lina‘ zamelden activisten wereldwijd donaties in. ‘Wij spreken ons uit tegen de criminalisering van antifascistisch werk en willen niet zwijgend toezien hoe de politie en de pers een luguber construct van beschuldigingen tegen een jonge antifascist opbouwen’, aldus 129a.

De cijfer-lettercombinatie is een verwijzing naar artikel 129a van het Duitse wetboek van strafrecht, dat de vorming, het lidmaatschap en de ondersteuning van een terroristische organisatie strafbaar stelt. Volgens de medewerkers van het rechercheteam zou Lina E. behoren tot een kleine gewelddadige cel die bestond uit ongeveer tien linkse extremisten. De cel zou volgens strenge geheimhouding zijn georganiseerd: de leden vermomden zich, wisselden steeds weer mobiele telefoons en simkaarten en schroefden gestolen kentekenplaten aan hun auto’s.

Reacties politiek

De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser, toonde begrip voor het oordeel van de rechter in Dresden. ‘In een democratische rechtsstaat mag er geen plaats zijn voor eigenrichting’, aldus de SPD-politica tegenover de zender ARD. Ze sprak eveneens van een geweldsspiraal binnen de autonome beweging die gestopt moet worden.

Timon Dzienus, woordvoerder van Grüne Jugend — jongerenorganisatie van de partij Bündnis90/Die Grünen — was daarentegen verbolgen: ‘Met een volkomen overdreven proces op basis van dubieuze getuigenverklaringen wordt alles op alles gezet tegen #LinaE en andere linkse mensen. Wat een onzin — daarom #FreeLina!’

Getuigenverklaringen

De zaak tegen Lina E. berust inderdaad hoofdzakelijk op verklaringen van getuigen. Een hoofdrol was daarbij weggelegd voor Johannes D., een voormalige medestrijder. De kroongetuige vertelde voor de rechtbank over zijn rol als ‘verkenner’. Hij zou onder leiding van Lina E. bij extreemrechtse demonstraties nauwkeurig alle deelnemers hebben geobserveerd en onopvallend meegereisd zijn om te kijken wie op welk station de trein verliet. Ook ging hij in detail de gangen na van afzonderlijke personen uit het extreemrechtse milieu. Hij zou passief hebben deelgenomen aan de aanval op de cafégangers in Eisenach. ‘Ik vond onze acties destijds zeer gepast. We gingen niet helemaal los zoals de RAF, maar we voerden ook geen klungelige acties uit volgens dogmatische ideeën en zonder inhoud’, aldus D.

Vanuit de getuigenbank vertelde D. ook dat hij zijn eerste uitnodiging voor een vechttraining kreeg van Johann G., een lid van de cel. Zelf had hij vroeger aan thaiboksen gedaan. ‘De training in de zogenaamde “Black Triangle” bestond echter niet uit man-tegen-mangevechten, maar meer uit het oefenen van bewegingen tijdens gezamenlijke acties’, aldus de voormalige activist. Tot maar liefst 40 mensen uit verschillende delen van Duitsland zouden hebben deelgenomen aan de trainingen. Daarbij waren volgens D. steeds ook Lina E. en Johann G. aanwezig. ‘De trainingen waren vooral bedoeld om ons netwerk uit te breiden en te oefenen voor aanvallen op extreemrechtse personen’, aldus Johannes D.

Voorlopig vrij

Lina E. kwam na het oordeel van 31 mei voorlopig op vrije voeten te staan. De woordvoerder van het Oberlandesgericht in Dresden verklaarde tegenover Doorbraak: ‘Het bevel tot voorlopige hechtenis is onder strikte voorwaarden opgeschort, totdat de beslissing definitief wordt na een mogelijk beroep bij het Bundesgerichtshof, de hoogste rechterlijke instantie in Duitsland. Ook de andere drie verdachten blijven in vrijheid, totdat een definitieve beslissing is genomen. Over eventuele toekomstige detentievoorwaarden kan momenteel geen informatie worden verstrekt.’

Linkse groeperingen hielden op de avond van 31 mei in verschillende grote steden demonstraties tegen het oordeel. In Leipzig gooiden demonstranten vuurwerk, stenen en flessen naar de politie.