Genderneutraliteit of waar is het nultoilet?

De kledingketen Hema heeft beslist om de kinderrekken genderneutraal te maken, gelijk voor jongens en meisjes dus. Maar die woorden mag u eigenlijk ook niet meer gebruiken, hou het bij kids. Dat dit een mediastunt is, voelt de kleinste kid, het staat in alle kranten. Wees maar eens goed kwaad, Hema rolt over de tongen, opdracht geslaagd. Daarenboven betekent het ook een reële besparing voor het bedrijf: één aankoopstrategie m/v, één winkelsegment, één uniseks reclame-item, tel uit uw winst! Goedkoper zal een T-shirt of broek daarom niet worden.

Afgezien daarvan lopen jongens én meisjes graag in een makkelijke broek rond en maakt het niet uit van welk rek die geplukt wordt, zullen alle moeders u vertellen. Wat is dan het probleem? Er is geen probleem. Alleen: in de eindfase van de emancipatiegolf die vanuit de jaren 60 van vorige eeuw vertrok, dreigt een hoop welzijnssociologen werkloos te vallen en wordt het uitkijken naar issues. Het antidiscriminatiediscours is een voorbeeld van die doorgeslagen roep om aandacht. Ook het begrip ‘gender’ verliest zich nu in de wolligheid van een steeds abstracter wordende slachtoffermythe.

Freudiaanse fixaties

Het punt is dat de zogenaamde rolpatronen rond sekse in de opvoeding nauwelijks nog wat uitmaken. In een gemiddeld modern gezin althans. Meisjes voetballen, jongens babysitten. Ik ken ze persoonlijk als vader van een jonge puber. Mijn veertienjarige zoon is een echte gabber maar is tegelijk dol op kleine kinderen. En mijn moeder leerde me al breien. In tempore non suspecto. Ja, lach maar. Het woord ‘genderneutraliteit’ bestond toen nog niet, nu wel. Het is trouwens ronduit een akelig woord omdat het suggereert dat iets moet uitgewist worden of minstens gecamoufleerd, terwijl de penis en de vagina hun freudiaanse fixaties al lang te boven zijn gekomen.

Even wat statistieken erbij halen. Gemiddeld 67 procent van de geneeskundestudenten is vrouw, twee derde dus, een trend die al jaren aan de gang is. Ooit was het een oermannelijk beroep, nu is er een nijpend herentekort in de huisartsensector. Idem dito in het onderwijs. Men kan dat ‘zachte’ sectoren noemen, maar ik zie ook steeds meer truckchauffeurs, garagisten en bouwvakkers met borsten. Zijn ze ‘genderneutraal’ opgevoed? Bijlange niet, ze zijn gewoon het gevolg van een voortschrijdende historische evolutie die de Hema-marketingstunt lichtjaren achter zich laat.

Na de revolte, het flou

De term ‘genderneutraliteit’ is opgedoken aan het einde van de zogenaamde tweede feministische golf die begon rond de jaren ’60 van vorige eeuw. De eerste golf, te situeren aan het einde van de 19de eeuw, ging rond primaire vrouwenrechten zoals stemrecht, toegang tot het hoger onderwijs enzovoort. De tweede golf van Mei 68- golf draaide daarentegen vooral rond rolpatronen (baas-in-eigen-buik, het verzet tegen het fameuze huisvrouwensyndroom).

En nu vrouwen zich in onze 21ste-eeuwse samenleving — ik spreek uiteraard over West-Europa — sociaal helemaal kunnen ontplooien, wil een fanatieke voorhoede het man/vrouw-onderscheid zelf afschaffen. Nu ik eindelijk een vrouwelijke garagist heb, met kalenders van halfnaakte mannen aan de muur, moet ze naar een nultoilet. Nu ze eindelijk baas in eigen buik is, moet ze haar baarmoeder weer uitpissen. Of hoe werkloze emancipatiedenkers toch altijd weer een gat, excusez le mot, in de markt vinden. Moslims met gevoel voor humor lachen zich volgens mij een kriek met deze postmoderne karikaturen van het westerse emancipatiedenken, waardoor ook echte, actuele strijdpunten (de plaats van religie in onze samenleving bijvoorbeeld) ondergesneeuwd geraken. Of is dat de bedoeling?
Alle bevrijde homo’s, lesbo’s, hetero’s en andere o’s vallen nu in het zwart gat van de nieuwe neutraliteit. Het is bizar hoe sommige ‘progressieven’ de heilige Graal van de diversiteit — hét politiek-correcte codewoord — even graag weer dumpen om naar een soort mistcultuur te gaan waar alle identiteiten flou zijn. Dat heeft te maken, zoals gezegd, met een zachte sector in volle crisis, maar ook met pogingen om de ter ziele gegane multiculturaliteit te vervangen door een wrijvingsloze uniformiteit. Zie Godiva en zijn beslissing om alle pralines alcoholvrij te maken (gezonder voor iedereen!) of de oproep van de Franse filosoof Michel Onfray om alleen nog vegetarische maaltijden in de scholen te geven (halalprobleem opgelost).

Maar met de genderneutraliteit komen ze in de problemen, want de islam zweert bij seksistische patronen en een absoluut patriarchale hegemonie. Hier moet de eerste feministische golf nog beginnen, als ze ooit begint. Wij moeten vooral blijven wachten en geduld uitoefenen en ons ondertussen verliezen in belachelijke schijndebatten rond wc’s voor mensen die nog niet beslist hebben of ze man dan wel vrouw zijn.
Emancipatiedenken is goed, maar als er niet veel meer te emanciperen valt, gaat het over in een eindeloos zelfbeschuldigingsmechanisme waar een complete poco-lobby op draait. Noem het een amusante variant op de dialectiek van de Verlichting. Dat de islamcultuur een onwrikbaar seksegebonden rolpatroon naar voor schuift, met de nikab als toppunt (of dieptepunt), betekent nog niet dat wij het man- of vrouw-zijn gewoon moeten uitwissen.

Kan iemand hier eens wat bijlichten?