Gevaarlijk, die oude boeken

De ambtenaar was zich van geen kwaad bewust. Misschien was hij naïef? Of had hij toch moeten weten dat de lectuur van dat ene boek hem zijn baan zou kosten? Maar het boek was niet eens verboden! Goed, de regering van de deelstaat Beieren had als rechtsopvolger van de uitgever 70 jaar lang de toestemming geweigerd om een nieuwe uitgave van het boek in kwestie te laten drukken. Als het overlijden van de auteur 70 jaar terug lag in de tijd, kwamen de auteursrechten echter vrij en kon eender wie het boek nadrukken. Verboden was het boek dus niet geweest, wel had een nieuwe druk zeven decennia lang omwille van een beleidsbeslissing het licht niet kunnen zien. Tenminste, in het land dat die auteur naar de ‘Untergang’ had geleid. In het buitenland en op het internet kon iedereen altijd al een exemplaar op de kop tikken. In sommige islamitische landen was het boek zelfs een bestseller.

Swastika

Wat had de ambtenaar dan fout gedaan? Wel, in plaats van de wetenschappelijke, becommentarieerde uitgave van Mein Kampf door het gerenommeerde Institut für Zeitgeschichte had de man een antiquarisch exemplaar van het boek mee genomen naar zijn werk en er tijdens de lunchpauze in zitten lezen. Probleem …  op de cover prijkte een swastika. Het in het openbaar tonen van nationaalsocialistische symbolen is verboden in Duitsland. De plicht van de man om de ‘freiheitlich-demokratische Grundordnung’ van de Bondsrepubliek te respecteren en te beschermen woog volgens het Landesarbeitsgericht van Berlin-Brandenburg des te zwaarder omdat hij ambtenaar was. Door zijn gedrag – het tonen van een hakenkruis – had hij volgens de rechter tegen deze plicht gezondigd. Dat hij op staande voet ontslagen was zonder voorafgaande waarschuwing, was – nogmaals volgens de rechter – niet meer dan juist.

Nietzsche