Gisteren werd de wereld een beetje saaier

Sinéad O’Connor is gisteren plots overleden. De 56-jarige zangeres verzorgde met haar unieke en prachtige stem een belangrijk deel van de soundtrack van de jaren ’80 en ’90. Naast haar onmiskenbare muzikale troeven had de Ierse een talent voor drama en controverse. De wereld is een beetje saaier geworden.

Jong talent

O’Connor werd al op jonge leeftijd opgemerkt. Op vijftienjarige leeftijd ontdekte Paul Byrne, de drummer van de Ierse band In Tua Nua. Ze namen samen een song op maar besloten dat ze te jong was om bij de groep aan te sluiten. In 1984 richtte ze samen met producer Colm Farrely Ton Ton Macoute op, wat de aandacht trok van de muziekindustrie en haar een contract opleverde bij Ensign Records.

Haar stem wekte de interesse van The Edge (de gitarist van U2). Hij verzorgde in 1986 de soundtrack van de film Captive en schreef samen met O’Connor het nummer Heroine, waarin haar tegelijk krachtige en fragiele stem het hoogtepunt opleverde van een verder onopgemerkt gebleven cultplaat.

Doorbraak

Echt doorbreken doet O’Connor in 1987 met haar eerste solo-album The Lion and the Cobra. De hits Mandinka en Troy scheren hoge toppen in de hitparades. O’Connor scoort meteen een Grammy als beste vrouwelijke rockstem.

In 1990 herhaalt ze haar succes met een tweede album, getiteld I Do Not Want What I Haven’t Got.Daarop staat haar grootste hit Nothing Compares 2 U, een cover van een tot dan toe onbekend nummer van Prince. Met haar derde album Universal Mother uit 1994 kende niet het succes van haar eerste twee platen. Ondertussen had ze ook al heel wat publiek tegen de haren gestreken met haar controversiële gedrag en uitspraken. Haar initiële succes wist ze met haar latere werk nooit nog te herhalen.

Belga

In 2008 trad O’Connor nog op in het Palau de la Musica in Barcelona .

Andere wegen

Toch volgden er nog een aantal platen die aantonen dat ze van vele muzikale markten thuis was. Zo bracht ze in 2002 Sean-Nós Nua uit, een album met geheel eigen bewerkingen van Ierse traditionele folksongs. In 2005 volgde het reggae-album Throw Down Your Arms en in 2007 verscheen Theology met Rastafari Spiritual songs. Haar laatste twee albums, How About I Be Me (and You Be You)?en I’m Not Bossy, I’m the Boss bracht ze uit in 2012en 2014. Maar de successen uit haar beginjaren bleven uit.

Dat betekende niet dat ze geen erkenning kreeg. O’Connor heeft tijdens haar carrière samengewerkt met de groten der aarde: naast de eerder vernoemde samenwerking met The Edge speelde ze ook samen met Wycleff Jean van The Fugees, Dave Stewart van de Eurythmics, Mary J. Blige, Peter Gabriel, Massive Attack, Jah Wobble, Terry hall, Moby, Bomb the Bass, The The en U2.

Drama en controverse

O’Connor was een gevoelige en getormenteerde ziel, in de beste Ierse traditie. Met haar opvallend kortgeschoren kapsel en geheel eigen, wat slordige, kledingstijl leek ze zich niet veel aan te trekken van wat de wereld van haar dacht. Dat ze de controverse niet schuwde zal diezelfde wereld ook geweten hebben. Zo haalde ze de wereldpers toen ze in 1992 tijdens een uitzending van Saturday Night Live uit protest tegen het seksueel kindermisbruik binnen de Katholieke Kerk een foto van paus Johannes Paulus II verscheurde. O’Connor was gevoelig voor de problematiek omdat ze naar eigen zeggen zelf in haar jeugd door haar moeder fysiek werd misbruikt. Ze bleef zich herhaaldelijk uitspreken voor de slachtoffers van seksueel misbruik en verklaarde later in een interview geen spijt te hebben van haar actie tijdens haar SNL-optreden.

O’Connor bleef haar leven lang worstelen met haar katholieke geloof. Ze vroeg herhaaldelijk publiek om excommunicatie, een oproep die ze richtte aan zowel paus Johannes Paulus II, Benedictus XVI als de huidige paus Franciscus. In 2018 bekeerde ze zich tot de islam, waarna ze zei dat ze niets meer te maken wou hebben met ‘witte’ mensen. Ze noemde niet-moslims ‘disgusting’, een uitspraak die ze later weer zou intrekken en waarvoor ze haar excuses aanbood. Volgens haar had ze de uitspraken op Twitter gedaan omwille van de vele islamofobe bagger die ze over haar heen had gekregen.

O’Connor’s controversiële gedrag kan verklaard worden door haar wankele mentale gezondheid. Zo werd bij haar een bipolaire stoornis vastgesteld en ook een post traumatische stressstoornis en borderline persoonlijkheid. De zwaarste klap kreeg O’Connor in 2022. Toen stapte haar dertienjarige zoon uit het leven. Ze had herhaaldelijk laten weten dat ze zelf worstelde met zelfmoordgedachten en werd kort na het overlijden van haar zoon opgenomen in de psychiatrie. De oorzaak van haar plotse overlijden werd niet meegedeeld. Het vermoeden bestaat dat ze zelf een einde maakte aan haar aards bestaan.

Adieu

Met het heengaan van Sinéad O’Connor verliest de muziekwereld een kleurrijke en uitzonderlijk getalenteerde persoonlijkheid en een onovertroffen stem. Ik heb vannacht nog een wandeling gemaakt op de tonen van haar hits uit mijn jonge jaren als adolescent. Tot een regenbui me overviel, samen met de gedachte ‘’t is toch altijd iets met die O’Connor’. Ik kon een glimlach niet onderdrukken. Want ondanks de regen blijft het genieten van haar stem. En de wereld is al droef genoeg. Zeker nu hij sinds gisteren weer een beetje saaier is geworden.