Heden week van de steak-friet

Sinds zaterdag bevinden we ons in de ‘week van de steak-friet’, zo heeft het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (kortweg VLAM) beslist. ‘Een klassieker, die graag gesmaakt wordt met béarnaise, pepersaus of gewoon natuur maar zich ook uitstekend leent voor de bereiding van gerechten in de buitenlandse keuken, bijvoorbeeld de Italiaanse, de Aziatische of Marokkaanse keuken’, zo luidt de aanbeveling, dat laatste om het ook een multicultureel cachet te geven. Niettegenstaande die steak-friet als een onvervreemdbaar deel van de Vlaamse (of Belgische?) identiteit wordt beschouwd, jawel,- zijn alle argumenten goed om de slagerswinkel te laten draaien.

Het is vooreerst toch een raadsel waarom de biefstuk friet van overheidswege moet gepromoot worden, gezien het een vaste waarde op de Vlaamse eettafels is, zoals ook blijkt uit de tweet van Theo Francken. Hebben roestvaste tradities nood aan overheidspropaganda? Om dezelfde reden hoeft die overheid ook geen reclame te maken voor bier drinken, TV kijken of auto rijden: deze bezigheden worden tussen Maas en Noordzee in ruime mate beoefend, los van de vraag of ze wel deugen voor onze fysieke en mentale gezondheid.

Joke wikt, de Boerenbond beschikt

Reporters

Wat die gezondheid betreft: dat het eten van rood vlees het risico op darmkanker verhoogt, daar zijn alle specialisten het over eens. Overeenkomstig het Vlaamse spreekwoord dat je ‘van iets dood moet gaan’ willen we graag enige geneugten des levens beoefenen en wél gaan voor die steak, dat glas bier, de kluit boter en eventueel zelfs de sigaret. De vraag is, of de overheid die Boergondische trage zelfmoord ook moet aanmoedigen. Of veeleer toch maar ontraden?

Temeer daar ze zich in de afdeling van Maggie suf piekeren over hoe er op de ziekteverzekering kan bezuinigd worden. Elke week pakt ze wel met zo’n besparingsmaatregel uit, maar op het Vlaamse niveau moeten we dus meer darmkanker krijgen, brei het maar aan mekaar. In de limiet zou er even goed een VLABAK (Vlaams Centrum voor de promotie van Tabaksproducten) of een VLANTI (Vlaams Centrum ter bevordering van het gebruik van Antidepressiva) kunnen opgericht worden, want tabaksindustrie en farmaceutica zijn ook sectoren die deel uitmaken van onze economie, en waar mensen te werk gesteld worden.

Voor alle duidelijkheid: de VLAM, organisator van de biefstukweek, valt onder de bevoegdheid van Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege. Ik hoor Noël Devisch, voormalig voorzitter van de Belgische Boerenbond, nog steeds lispelen dat wij ‘dagelijks een stukje vlees moeten eten’. Dat is al een tijdje geleden, maar Schauvliege (zo nevenbij ook bevoegd voor milieu, maar soit) is niet toevallig iemand met diepe wortels in de christelijke landbouwerskringen, met name de Boerenbond, een succesrijke lobbyvereniging die er tot op vandaag altijd in slaagt om een minister op de juiste plek te laten droppen. De puzzel past perfect: niet toevallig is VLAM-voorzitter Guy Vandepoel een Boerenbondman. Voor de BB kunnen er niet genoeg runderen en varkens de stallen zo snel mogelijk verlaten richting slachthuis, om te eindigen in de rekken van topslager Hendrik Dierendonck –what ’s in a name-, iemand die hevig te keer gaat tegen elk kritisch geluid richting steakweek. Geef hem eens ongelijk, de kassa moet rinkelen.

Want dat is die VLAM, als zgn. verzelfstandigd agentschap natuurlijk: de perfecte keukenrobot waarlangs zuilvaste ministers als Schauvliege beleidsopties ongestoord kunnen mixen met de belangen van een privé-sector. Daardoor ontloopt ze de kritiek van partijdigheid, en kunnen toch budgetten gedraineerd worden naar promotiecampagnes voor bijvoorbeeld de vleesindustrie.

Biefstukflamingantisme

Foto Animal Rights

Men spreekt wel eens geringschattend over het biefstuksocialisme, zijnde de manier hoe de sociaaldemocratische partijen de ‘kleine man’ klein willen houden door hem de wortel van de verslavende consumptiecultuur voor te houden. Welnu ziehier het biefstukflamingantisme dat ons voorhoudt dat rundersteak eten iets met onze waarden zou te maken hebben.

De waarheid is dat de industriële veekweek  wereldwijd voor meer uitstoot van broeikasgassen zorgt dan de uitlaatgassen van alle auto’s, schepen, treinen en vliegtuigen bij elkaar. En dat de schaarse landbouwruimte die we nog hebben voor betere doeleinden kan gebruikt worden dan het kweken van voedergewassen voor  kalveren en koeien. De vleesindustrie zoals VLAM ze promoot is maatschappelijk gewoon passé. Binnen 20 jaar eten we allemaal insecten en steak tartare op basis van wormen, zelfs topkoks zijn ermee bezig, ondanks Joke en haar mestoverschotten producerende koeien.

Door van die rundsteak-friet een erfgoedkwestie te maken, blazen we elke ambitie op om een 21ste eeuws Vlaanderen op de kaart te zetten, o.m. op vlak van milieu, gezondheid en welzijn. Het Aalsters carnaval is een stuk erfgoed, het verorberen van grote hoeveelheden rund of varken is dat niet, evenmin als de 4×4 op onze oprit of het zich lazarus zuipen in studentenmiddens. En als dat wel tradities zouden zijn, mogen ze in vraag gesteld worden.

En dan is er het aspect van dierenwelzijn, en nu moet ik met twee woorden spreken want dat is de favoriete materie van mijn zoon Hermes Sanctorum, voorheen Groen en nu onafhankelijk Vlaams parlementslid. Telkens er gruwelbeelden opduiken van slachthuizen puilen Twitter en Facebook uit van de verontwaardiging, stuurt de minister van dierenwelzijn een inspectieteam uit, en na drie dagen gaat het weer zijn gewone gang.

Natuurlijk willen we niet weten waar dat proper lapje biefstuk of die varkenshaas vandaan komt. We zien het levende dier niet, en nog minder de industriële slachtlijn, en wie het wel gezien heeft laat gegarandeerd die steak op zijn bord liggen. Consumptie compleet losgekoppeld van productie: hier klopt iets niet. Dierenwelzijn wordt door rechts wel gebruikt om het onverdoofd slachten door moslims aan te klagen, maar van onze steak moeten ze afblijven. Helaas, het vleesverbruik gaat achteruit, en dat is voor de volksgezondheid een vooruitgang, hoe jammer de Boerenbond dat ook mag vinden.

Naast de Nationale Bank hebben we dus in één week tijd een tweede overheidsinstelling gevonden die geruisloos en zonder de minste schade voor het algemeen belang kan opgedoekt worden: de VLAM. De eerste een Belgisch instituut, de tweede van Vlaamse signatuur. Ik heb het gevoel dat er nog een pak van die overjaarse koeien een pijnloos einde tegemoet kunnen gaan. Ideaal voor de volgende barbecue, of in het Vlaams ‘braai’, tot dan.