Herman De Dijn over de publicatiedruk

‘Ook aan de scholen, universiteiten en ziekenhuizen verdwijnt de oude symbolische orde die deze instellingen hun betekenis gaf betoogde hij {De Dijn}. Hij nam zorg en onderwijs niet toevallig als voorbeeld. Dit zijn bij uitstek terreinen waar de ratio botst met de redelijkheid van het hart. De ratio dicteert een organisatiemodel waarin alles gemeten en gecontroleerd wordt, opdat het zich zo efficiënt mogelijk voltrekt. De niet-rationele redelijkheid vergt juist een concentratie op zinvolle en waardevolle menselijke relaties, ook als ze niet aan de eis van efficiency en effectiviteit voldoen.’

‘Het gevolg is dat de controlerende afdelingen in zorg- en onderwijsorganisaties allengs groter worden, soms zelfs ten koste van de kerntaken en –diensten van de instelling. Een andere omkering van de oude realiteit is volgens De Dijn dat de eigenlijke doelen, dus zorg en onderwijs, middelen worden gericht op de “output” van meetbare resultaten. Daardoor boeten ze in op hun ethische en menselijke betekenis, hun intrinsieke waarde. Tot slot bestaat het risico dat de schijn over de realiteit gaat heersen. In de concurrentieslag is het imago, de perceptie van doorslaggevend belang. Daarom bevordert het management resultaten die de organisatie aan de “excellente” top brengen en stoot het af wat niet voldoende oplevert, ook al zijn dat activiteiten die de werkelijke waarde van zorg en onderwijs bepalen.’

‘Een goede professor, dat is tegenwoordig de docent die zoveel mogelijk studenten aan een diploma helpt en daartoe gehoorzaamt aan de regels die het management stelt. De intellectueel die maar zit te piekeren en te lezen gehoorzaamt niet aan die regels. Hij heeft niet zoveel kans meer op een professoraat. Het is eigenlijk een mirakel dat hier nog wordt nagedacht. Meestal gebeurt dat dan ook in wat vrije tijd heet. Een boek schrijven is tegenwoordig een hobby. Niet van belang. Men heeft liever een zo hoog mogelijke productie van artikelen om de hoogste citatiescore.’

‘Toch ben ik geen pessimist. Ik ben geneigd te denken dat de verandering van onderaf zal komen, van individuen, niet van organisaties. Het heil kan alleen komen van der Einzelne, zou Kierkegaard zeggen. Van de weerstander die medestanders zoekt. Zullen ze sterk genoeg zijn om tegen het systeem op te tornen, of zullen zij roependen in de woestijn zijn? Nu, in een woestijn zijn er oases waar van alles groeit en bloeit en waar het goed toeven is. De zaadjes die daar ontkiemen zullen ooit iets veranderen? De toekomst begint in die oases.’

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>