‘Het feestje is voorbij, Boris!’

Het ontbijt in Downing Street zal minder smaken deze morgen. De kiezers van North Shropshire, een op-en-top Tory bastion kozen in een tussentijdse verkiezing voor de kandidaat van de Liberal Democrats. De Conservative Party diende een verlies van 31,1% te verwerken. Zoiets noemen ze een vernedering.

Het probleem Johnson

In de aanloop naar de verkiezing leek het almaar duidelijk dat de Tory’s een pandoering gingen krijgen. De plaatselijke partij-activisten gingen – zoals dat gaat in het VK – van deur naar deur om mensen te overtuigen om voor hun kandidaat te stemmen. In North Shropshire verliep dat altijd als een fluitje van een cent voor de conservatieven. De regio stuurt al zo’n slordige 200 jaar een Tory naar het Lagerhuis.

Owen Paterson – het parlementslid dat diende terug te treden omdat hij zich te rijkelijk liet betalen als consultant voor bedrijven die overheidscontracten wilden binnenhalen – kwam in het Lagerhuis op het moment dat New Labour van Tony Blair een totale overwinning behaalde in 1997. Deze keer kregen de Tory-militanten deuren tegen de neus. Mensen zijn teleurgesteld in de manier waarop de partij het land leidt. ‘Ja, er hangt een poster van jullie kandidaat aan ons vensterraam. Mijn man hing die op, maar die lijdt voor alle duidelijkheid aan dementie.’ Keer op keer gaven de kiezers aan dat het grote probleem voor hen ‘Boris Johnson’ heet.

De Tory’s hebben ervaring met het ‘toxisch-zijn’ van een partijleider. Zij gebruikten immers dat argument heel succesvol in de verkiezingen van 2019. Toen was Jeremy Corbyn het probleem voor Labour, veel kiezers moesten hem niet en de Tory’s zetten volop in op die afkeer. Die tactiek keert nu als een boemerang terug in het gezicht. Het nieuwe parlementslid voor de Liberal Democrats, Helen Morgan, bedankte uitdrukkelijk de Labourkiezers voor hun steun aan haar kandidatuur. De afkeer van de Tory’s en hun leider zorgde ervoor dat de kiezers van de oppositie strategisch stemden, met resultaat. Morgan gaf de regeringspartij een flinke prik in haar overwinningsrede: ‘Boris, the party is over!’

Een pijnlijk referendum

Binnen Tory-rangen groeit de rebellie. Deze week nog stemden zo’n 100 parlementsleden tegen de nieuwe covidmaatregelen van het kabinet. De rebellen kwamen uit verschillende regio’s en strekkingen binnen de partij. Dat toont aan dat de onmin diep zit. Volgens een van de parlementsleden wordt deze nederlaag gezien als ‘een referendum over de positie van de premier’. Het is klaar als pompwater dat ‘BoJo’ dit referendum verloor. De kandidaat-premiers lopen zich alvast warm.