Het politieke dino-theater

Het zogenaamde ‘offer’ van Hilde Claes op het altaar van de Hasseltse dorpspolitiek toont alleen aan hoe traag die politiek reageert op signalen uit het echte leven. Want we wisten al lang dat de omhoog gevallen en door haar familienaam gekatapulteerde Claes niet deugt voor de job. Sinds de Hazodi-affaire wist zelfs de modale Hasselaar dat,- het braafste specimen van dit melkwegstelsel-, alleen haar partij moest nog diep nadenken over het strategisch nut van een exit, al dan niet met B-plan voor haar carrière.

“Constructieve journalistiek”

Dat heel dat zogenaamde afspiegelingscollege (alle partijen mee in het beleidsbad, behalve het VB) een pervers idee van Steve Stevaert was om de oppositie uit te schakelen, werd hier en daar gefluisterd, maar ook door ondergetekende met zoveel woorden geschreven, jaren geleden, namelijk in 2008.

De reguliere media schreven het niét: zij waren en zijn nog steeds sterk verweven met de partijpolitieke cenakels en respecteren rigoureus de ongeschreven communicatierichtlijnen, die zeggen dat je met een “democratische partij” en haar kopstukken goede vrienden blijft. Dus worden rijzende sterren persgewijs ook opgestuwd en zittende potentaten gefêteerd. Wie zich nog de mediatieke Stevaert-adoratie herinnert in de jaren rondom de millenniumwende, weet wat ik bedoel: God had eindelijk Vlaanderen terug omarmd.

Alleen als zo’n kopstuk in diskrediet geraakt, op weg is naar de uitgang of zelf de deur achter zich dichtslaat, komen de tongen los. Dus is het vandaag tijd om het doopceel van Hilde Claes te lichten. De Standaard spreekt over een ‘jarenlang brokkenparcours’, dat evenveel jaren door deze krant met de mantel der liefde werd toegedekt. Nu komen ineens de “analyses” uit de kast en kan Bart Eeckhout in De Morgen de ‘jaren van degeneratie’ overschouwen, als een patholoog die een lijk ontleedt. Het publiek krijgt de brokstukken, bij wijze van therapie en volksvermaak, de duivel hale haar ziel.

De media spelen dus een constructieve rol in de particratie en de uitbouw van een partij als machtsbastion. Ze hemelen op en breken af, op het ritme van de partijlogica. Dat is ook de reden waarom Hermes Sanctorum, eerst gepamperd door De Standaard, nu plots door politiek journalist Bart Brinckman twittergewijs wordt weggehoond: de krant wil vooral blijven goed staan met het politiek establishment, in casu de partij Groen, en demonstreert dat graag door uitdrukkelijk afstand te nemen van iemand die om principiële redenen zijn partijkaart inlevert. Vergeet Björn Soenens: wie wil weten wat “constructieve journalistiek” is, gelieve een krant als De Standaard ter hand te nemen.

Scheldfora

Terecht staat de gewone burger argwanend tegenover politiek én media, omdat hij intuïtief aanvoelt dat ze aan dezelfde kant staan. Wij hebben enkel facebook en soortgelijken: de zogenaamde “sociale media” zijn vooral symptomen van machteloosheid. De reguliere pers veracht hen, en laat niet na om ze als “beerputten” te kwalificeren , “scheldfora” waar de “ranzige kroegpraat” regeert. Dat is uiteraard omdat in die tot nader orde ongecensureerde scheldfora de waarheid soms wél vrij snel wordt geventileerd. Af en toe pikken ze er eens zo’n sociale-media-geluid uit, liefst iets emotioneel, zoals een vrouw die er zich over beklaagt dat ze door een stel pubers voor lelijk dik wijf wordt uitgescholden. Politiek-ongemakkelijke waarheden zijn een ander paar mouwen, want dan komt u op het terrein van “opiniërende hoofdredacteurs” zoals Bart Sturtewagen en Bart Eeckhout.

De stem van de bloggende, naar waarheid en objectiviteit zoekende burger ondergaat dus een wet van de ingebouwde vertraging: ja, u voelt, u weet dat het stinkt, maar toch zal het zijn tijd duren en moet u wachten tot ze ook binnen de sp.a vinden dat Claes mag gaan, mits een deal met de CD&V voor de komende verkiezingen.

De farce van de verkiezingen, zeker in Vlaanderen en België, bestaan erin dat wij macht delegeren aan partijen om hun eigen machtsevenwicht uit te bouwen en zo nodig te corrigeren. Ze doen dat traag, omdat macht nu eenmaal leeft van stabiliteit en continuïteit. Aan deze parallelle ‘democratie’ is sinds de 19^de eeuw haast geen jota veranderd,- de eeuw dus dat het socialisme zijn intrede deed in het partijpolitieke universum.

Dus neen, geen grote vreugde bij de exit van Hilde Claes, eerder een met droefheid vermengde verontwaardiging omdat ze überhaupt ooit aan de bak kwam, en de klokkenluiders nog jarenlang kon wegpesten tot in de zenuwinzinking. En omdat het een systeem is, een ijzersterke logica, geen exces of anomalie. Wij, kritische burgers, zijn de anomalie en het weg te spoelen zand in het raderwerk.

Ik heb het nu al gehad met de analyses post mortem van de achtbare pers. Vandaag maken we verder nog de politieke doodsstrijd mee van Daniël Termont en morgen die van Johan Vande Lanotte. U glimlacht: allemaal socialisten. Inderdaad: links heeft het spel perfect in de vingers, tot aan het koninginnenoffer. Maar ook de dagen van Liesbeth Homans (N-VA) zijn geteld, lees ik in Knack, alsof het een soap gold waarin personages in- en uitgeschreven worden.

De politiek staat niet in het leven maar stelt er zich tegenover, als een grotesk dino-theater dat er ook voor zorgt dat pijnpunten onder de mat worden geveegd en dat echte problemen niet opgelost geraken. En dat is een echt, onvervalst Belgisch fenomeen, dat ook te maken heeft met het onbestaande soortelijk gewicht van dit land. De ultieme horror voor een republikein komt weer iets dichter bij: Vlaamse politiek die als twee druppels water trekt op de Belgische.

Johan Sanctorum is filosoof, publicist en Doorbraak-columnist

Foto: (c) Reporters