Hoe fake news gecreëerd wordt

Rond de regeringsvorming zoemen al maandenlang verhalen als zouden er ‘spelletjes’ gespeeld worden —  vooral sp.a, Groen en Open Vld nemen die term graag in de mond. Zij achten zichzelf maagdelijk. Daar kwam recent de voor feitelijk bewezen stelling bij dat de zaak nu geblokkeerd wordt door Georges-Louis Bouchez, een lichtzinnige ijdeltuit die met belgicistische uitspraken de zaak helemaal hopeloos maakte.

Een van de kranten die in haar commentaren die positie steevast innam was Het Nieuwsblad. Daarom was het verhelderend dat uitgerekend dat blad op zaterdag 8 februari  een interview van Farid El Mabrouk publiceerde met de man. Bouchez zette een en ander recht, of alleszins gaf toch een afwijkende versie van wat als gemeengoed circuleert.

Pour la N-VA la même chose

Wat bleek? Doorheen het hele verhaal wijst Bouchez met een beschuldigende vinger naar de linkerzijde als oorzaak van de blokkering: ‘De groenen willen niet praten met N-VA, PS wil niet samenwerken met N-VA en CD&V wil per se dat N-VA er wel bij is.’ Waarom is dat volgens hem zo? ‘Het gaat enkel over symbolen (…).  De PS heeft N-VA om electorale redenen jarenlang gediaboliseerd. Nu samenwerken is dan ook moeilijk.’

Opmerkelijk is hoe Peter Mijlemans in zijn Commentaar dit bedrieglijk citeert: ‘Het gaat om symbolen. Het resultaat van de jarenlange diabolisering van de PS wat N-VA betreft. Die met evenveel Vlaamse furie door Bart De Wever tegen Paul Magnette werd gevoerd’. Maar die tweede zin wordt door Bouchez niet uitgesproken, die is louter uit de pen van Mijlemans, die door zijn framing wel de indruk wekt dat dit de mening is van Bouchez.

Zijn eigen agenda

Nog straffer is hoe Mijlemans onthult wat zijn eigen agenda is, maar deze in de schoenen probeert te schuiven van CD&V:  ‘Zo groeit de overtuiging dat België in zijn huidige vorm niet langer bestuurbaar is. Een geschenk dat alle partijen — maar vooral CD&V — N-VA cadeau doen. Het zou ironisch zijn dat de partij die het Belgisch model altijd gedepanneerd heeft, het nu de doodsteek zou geven’. Maar wat zegt Bouchez als hem gevraagd wordt of nieuwe verkiezingen een optie zijn?

‘Neen (…). Sommige partijen sturen er wel op aan en spelen zo met vuur. Kijk naar de PS die nu weer nieuwe eisen op tafel legt en de tax shift wil terugschroeven’. Het is weer naar de PS dat hij met de vinger wijst. Over CD&V daarentegen zegt hij, nadat hij heeft afgegeven op sp.a die volgens hem intern verdeeld is, verstoppertje speelt en oneerlijk reageert: ‘CD&V is tenminste duidelijk over wat ze wil, ook al helpt het de situatie niet’.  Opnieuw het omgekeerde dus dan wat Mijlemans hem probeert te doen zeggen.

It’s the economy, stupid!

Dat heet stemmingmakerij, en zo werkt de politieke journalistiek nu al enkele maanden: flarden van wat betrokkenen zeggen worden uit hun verband gerukt en uitvergroot om paarsgroen door te drukken, maar Bouchez dient hen van antwoord: ‘Wie zegt dat ik tegen paarsgeel ben heeft niet veel verstand van politiek (…). Over de toekomst van België denken wij anders, maar sociaaleconomisch is het makkelijker voor ons met N-VA erbij (…). Mocht Zweeds weer kunnen, ik zou meteen tekenen.’

Hij laat de mogelijkheid open dat de situatie hem in een coalitie zonder N-VA kan dwingen, maar ‘denkt er iemand dat ik blij ben dat ik met de socialisten en groenen moet samenwerken?’ Meteen is ook duidelijk waar de echte blokkering zit. Hij ontkent ten stelligste dat de MR het communautaire blokkeert: ‘Er is over het sociaaleconomische nog geen centimeter vooruitgang geboekt. En op communautair vlak is er niet over concrete maatregelen gesproken.’

Het is voor de goede verstaander dus duidelijk waarom Magnette plots een audit vraagt over de tax shift, wat hij ook volgens Mijlemans al maanden eerder had kunnen doen: het gesprek nadert de kern van de kwestie, de centen. En dan zal de PS kleur moeten bekennen. Daarom probeert zij de zwarte piet naar de vorige regering te schuiven. ‘De uitkomst van die audit zal vermoedelijk desastreus zijn,’  zegt Mijlemans, want ‘door bronnen die boven verdenking staan, heeft die ingreep vooral bedrijven en aandeelhouders gelukkig gemaakt, en het gat in de begroting serieus uitgediept.’

Van Overtveldt kon zijn taak niet aan

Terzake liet op vrijdag 7 februari zulk een ‘bron die boven verdenking staat’ aan het woord, André Decoster, professor begroting aan de KU Leuven. Hij oordeelde dat voor de twaalf miljard ontsporing de tax shift voor ongeveer drie en een half miljard verantwoordelijk was (vijf miljard tax cut, slechts gecompenseerd door een terugverdieneffect van gecreëerde werkgelegenheid voor anderhalf miljard).

Hij bevestigt dus dat Johan Van Overtveldt op Financiën duidelijk zijn taak niet aankon — het is wat anders om als financieel redacteur te zeggen hoe anderen het moeten doen, dan een weerbarstig en erg technisch departement te beheren vol recalcitrante ambtenaren die door voorgangers zijn benoemd. Hij werd dan ook terecht met zachte aandrang afgevoerd naar ‘Europa’.

De dorpspastoor aan het werk

Maar dan zit je natuurlijk nog met een bijkomend tekort van acht een half miljard, en daarover zegde Decoster niets. Hij zag een verklaring in hogere kosten voor medicijnen en medische zorgen. De put is evenwel gigantisch en de laatste die hem wil dempen is de PS. Dààr gaat de discussie over, en het is Magnette die deze wil vermijden. Desnoods door verkiezingen uit te lokken die N-VA kunnen decimeren ten opzichte van het Vlaams Belang.

Maar dat zou de volkomen stuurloosheid betekenen. Tenzij Koen Geens op tijd, met koninklijke steun, een konijn uit zijn hoed tovert. Ik acht hem ertoe in staat, hij heeft de zachtheid van een dorpspastoor en dit land is altijd al geregeerd door dorpspastoors.