JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Aan de juiste kant van de geschiedenis

Op alle politieke niveau’s is competentie zelden het eerste criterium voor een topfunctie.

Johan Sanctorum5/7/2019Leestijd 3 minuten

Of ze de stoel warm hield voor Bart De Wever? ‘Ik hou alleen de stoel voor mezelf warm’, was het niet zeer gevatte antwoord van Liesbeth Homans. Dan was er nog iets met een Belgische vod die niet op de foto mocht, iets wat natuurlijk heel de verzamelde pers had opgevangen. ‘Een grapje’, verontschuldigde ze zich, ‘we waren allemaal in …

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Of ze de stoel warm hield voor Bart De Wever? ‘Ik hou alleen de stoel voor mezelf warm’, was het niet zeer gevatte antwoord van Liesbeth Homans. Dan was er nog iets met een Belgische vod die niet op de foto mocht, iets wat natuurlijk heel de verzamelde pers had opgevangen. ‘Een grapje’, verontschuldigde ze zich, ‘we waren allemaal in feeststemming’. Natuurlijk is dat niet zomaar een grapje, in old school flamingante middens is het zeer gebruikelijk om die vlag als vod te betitelen, maar Liesbeth had vermoedelijk al wat op, je wordt niet elke dag Minister-President van deze deelstaat, ook al is het maar als stoelopwarming.

Verder bracht ze op die mooie 2de julidag eigenlijk alleen maar onnozeliteiten uit, zoals het feit dat ze er als historica trots op was de eerste vrouwelijke Vlaamse M.P. te zijn. Dat brengt ons meteen op een teer punt: hoe relevant is dat? Zonder het te beseffen stelt ze daarmee zelf meteen haar competentie in vraag, alsof ze haar aanstelling te danken had aan een gynaecologische kwestie. Neen, dat is natuurlijk niet zo: ze behoort ook tot de juiste partij, is een intieme vriendin/strijdmakker van Bart De Wever, misschien was ze als gewoon minister net niet goed genoeg en moest er voor haar toch een mooie bloempotfunctie gezocht worden. Een topbenoeming is de resultante van een aantal situationele factoren, de kaarten moeten gewoon juist vallen. Dat geldt natuurlijk algemeen in de politiek, niet alleen voor mevrouw Homans.

Positieve discriminatie

Reporters

Meteen komen we ook bij het dure circus dat Europa heet, en het gesjacher rond de verdeling van de topjobs die vacant waren. Toen de post van voorzitter van de Europese Raad bij de Europese liberalen belandde, lag één figuur meteen in pole position: Charles Michel, een gladde, afgeborstelde Macron-adept, zo goed als uitgerangeerd in België, maar heeft zich internationaal goed in de markt gezet tijdens de Marrakesh-affaire waarin hij vaststelde dat hij aan de goede kant van de geschiedenis stond. Handig als je dat zelf kunt.

De Fransen wilden natuurlijk nog iets extra, en schoten IMF-baas Christine Lagarde op de voorzittersstoel van de Europese Centrale Bank. De EU-buitenlandpost viel dan weer na veel bikkelen in de handen van de socialist Josep Borrell, Spaans minister van Buitenlandse Zaken. En dan is er nog Ursula von der Leyen voorgedragen als de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Wie?

Met alle evenwichten is rekening gehouden, zo verzekerde men ons, en Ursula is zonder twijfel het sluitstuk van een enorme oefening in hogere wiskunde. Ze is Duits, een Merkel-getrouwe en dus behorend tot de grootste fractie in het Europees Parlement, heeft zich met pro-EU-liefdesverklaringen binnen dat establishment populair gemaakt, maar vooral: het clubje mankeerde nog een vrouw voor de dubbele tango. Twee mannen, twee vrouwen aan de top, dat was een politiek-correct evenwicht waar niet aan mocht getornd worden. Haar seksegenote en IMF-topvrouw Christine Lagarde werd in 2016 door een rechtbank veroordeeld wegens nalatigheid als minister, dat is toch al een referentie, maar von der Leyen is buiten haar heimat een nobele onbekende, een kat die politiek wel altijd op haar pootjes valt maar als Duits minister van defensie toch een tamelijk belabberd parcours heeft afgelegd.

Reporters

Ursula von der Leyen

En zo ruikt de aanstelling van zowel Ursula von der Leyen op Europees vlak, als deze van Liesbeth Homans op Vlaams niveau, naar enige positieve discriminatie waar rechtgeaarde feministen volgens mij zo hun bedenkingen bij hebben. Er prat op gaan dat je als vrouw een benoeming krijgt, is in se even ridicuul als uitroepen dat je aan de juiste kant van de geschiedenis staat. Is het nu echt zo moeilijk om competentie als enige norm te hanteren en daar ook voor uit te komen?

Heel eerlijk, en zonder nu al die petites histoires rond amourettes en openbare dronkenschap terug op te diepen: objectief is Homans niet de geschiktste persoon om een Vlaamse regering te leiden. Ze is emotioneel tamelijk instabiel, heeft moeite met het scheiden van werk en privé-leven, heeft als Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Wonen, Steden, Inburgering, Gelijke Kansen, Armoedebestrijding en Sociale Economie nogal wat steken laten vallen, toont zich onzeker in debatten, en steekt haar gebrekkige dossierkennis iets te graag weg achter een dosis Antwerpse humor. Quotering: een zes, en dan is het nog vooral uit compassie.

Die vaststelling heeft niets met vrouw(on)vriendelijkheid te maken, het is wat het is, maar ondertussen maak ik me toch de bedenking dat er in Vlaanderen minstens een paar honderd mensen rondlopen die intrinsiek geschikter zijn voor die job, maar niet tot de juiste partij behoren, of tot geen partij, of geen vriend(in) van, of aan de foute kant van de geschiedenis, of gewoon van het verkeerde geslacht.

Vooral dat laatste maakt het allemaal tot een farce. In tijden waar het genderonderscheid meer en meer vervaagt, en vrouwen in de professionele sfeer niet paternalistisch willen beknuffeld worden, komt dat seksisme langs de achterdeur toch terug binnen in de vorm van positieve discriminatie, ritsprincipes, en de eer om een stoel warm te houden. Ook op politiek topniveau. Ja, maak er nu maar moppen van rond warme zitvlakken, broedinstinct en het feit dat de lichaamstemperatuur van vrouwen gemiddeld hoger is dan deze van mannen. Antwerpse humor, een miskend genre, Sam Van Rooy kan ervan mee spreken.

Johan Sanctorum (°1954) studeerde filosofie en kunstgeschiedenis aan de VUB. Achtereenvolgens docent filosofie, tijdschriftuitgever, theaterdramaturg, communicatieconsultant en auteur/columnist ontpopte hij zich tot een van de scherpste pennen in Vlaanderen en veel gevraagd lezinggever. Cultuur, politiek en media zijn de uitverkoren domeinen. Sanctorum schuwt de controverse niet. Humor, ironie en sarcasme zijn nooit ver weg.

Commentaren en reacties