Hongkong en de ondergaande democratie

‘Aan het einde van de verschrikkelijke vertoning in Sovjetstijl moesten we toezien hoe Chinese soldaten in ganzenpas het podium opkwamen en de Union Jack neerhaalden om dan de ultieme vlag te hijsen.’

Prins Charles noteerde het in 1997 in zijn dagboek na afloop van de Britse overdracht van de soevereiniteit van Hongkong naar China. Charles’ dagboek kreeg de ironische titel ‘The Great Chinese Takeaway‘. De democratie wordt er stelselmatig ontnomen.

Datzelfde Hongkong staat vandaag in rep en roer. Duizenden studenten verzetten zich tegen de wijze waarop de regering in Peking de gouvernementele verkiezingen van de regio organiseert, of beter gezegd oplegt. Die verkiezingen vinden pas plaats in 2017, maar de aangekondigde voorbereidingen lokten massaal protest uit. Peking kondigde aan dat het volk dan wel het recht krijgt haar bestuur te kiezen, de kandidaten zullen gescreend worden door de centrale overheid.

Terwijl Hongkong zich opmaakte voor grote demonstraties op de Chinese nationale feestdag (1 oktober) riep de huidige Chinese Hongkong bestuurder, Chun-ying Luen, om gesprekken te starten met Peking. Luen, zoon van een politieofficier gespeend door een opvoeding in colleges, werd in 2012 Chief Executive van Hongkong ondanks de beschuldigingen van corruptie en wordt als een poppetje van de communistische machthebbers beschouwd.

Wanneer de nationaal uitgezonden vlaggenceremonie plaatsvond op het centrale plein van Hongkong om de geboorte van de Volksrepubliek te vieren, keerden mensen in de buurt van het plein hun rug naar de geel besterde rode vlag van China. Op het ‘Democracy Square‘, het obligate plein waar de protestbeweging verzamelt, is geen Chinese vlag te bespeuren, wel paraplu’s, gsm’s en de oude koloniale vlag van Hongkong. Een eigenaarde cocktail van vrijheidssymbolen.

De lichtstad aan de Zuid-Chinese Zee kijkt reikhalzend uit naar steun van het Westen. Maar dat Westen, dat de handen vol heeft met ISIS, reageert voorzichtig.

Er gaat in Hongkong een petitie met meer dan 100.000 handtekeningen rond, waarin gevraagd wordt aan de Amerikaanse president Barack Obama om de roep om democratische verkiezingen te steunen. Meer dan het eens vriendelijk vragen zal de president niet kunnen doen. Buitenlandminister John Kerry ontmoet in de loop van woensdag 1 oktober zijn Chinese collega Wang Yi en zal eens beleefd polsen naar het verloop van de zaak. China is immers een te kostbare economische partner geworden.

In 2047 zullen de bestaande democratische rechten opgesteld in het Brits-Chinees akkoord van 1984 vervallen. De Britse troonopvolger stond in 1997 op het dek van de koninklijke jacht HMS Britannia droefgeestig naar de kustlijn van Hongkong te staren. ‘Such is the end of Empire, I sighed to myself‘, schreef hij. Vreemd genoeg betekende in dit deel van de wereld het einde van het kolonialisme het einde van de vrijheid.

Deze tekst verscheen als vrije tribune op Knack.be

(c) Reuters