Is Tesla een zeepbel?
Tesla komt met nieuwe modellen en dromen, maar de vorige werden ook niet waargemaakt.
Tesla Semi electric truck
foto © Reporters
Tesla is een bedrijf waar het gezegde “veel beloven en weinig geven doet de zotten in vreugde leven” heel erg van toepassing lijkt.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementMet de lancering van een nieuwe sportwagen die ongeveer $200 000 kost en en semitruck (klasse 8 truck) hoopt Musk het zinkende schip Tesla drijvende te houden. Eigenlijk is het weer een zoveelste poging van Musk om aan een rondje geld ophalen te doen. Crowdfunding door voorschotten te vragen. Winst maken dat kunnen ze bij Tesla niet, maar geld ophalen gaat nog altijd vlot.
Tesla First limited Founders Edition
Van de sportwagen worden blijkbaar 1000 First limited founders edition modellen gebouwd aan een slordige $250.000. Voorwaarde voor de miljonair met meer geld dan gezond verstand is wel dat hij het bedrag onmiddellijk op de rekening van Tesla stort. Levering binnen enkele jaren. Misschien. Wie het gewone modelletje wil, moet slechts $50 000 voorschot ophoesten. Als Musk 1 000 gekken kan vinden voor beide modellen, is er weer 300 miljoen in kas om verder te verbranden. Aan het huidige tempo komt Tesla 1 maand toe alvorens ook dat geld verdwenen is in het gapende gat zonder bodem.
Alles kan natuurlijk, bij ruimtevluchten is voorafbetalen ook verplicht. Krijg je ook zo een mooie blauwe jumpsuit met indrukwekkende stiksels en emblemen. Met $150 000 is het dan meteen het duurste kledingstuk dat uw walk-in kleerkast kan sieren. Kan je wel mee uitpakken op de jetset feestjes en in tv programma’s natuurlijk. Je geraakt zeker van de grond bij bewonderaarsters, maar tot nader order geraakte nog geen toerist in het luchtledige ermee. Kijk ik ben gerold door XCOR Space Expeditions, oh wat fijn.
Tesla Semitruck
De semitruck is blijkbaar een wonder van techniek, waarvoor de wetten van de fysica zijn herschreven. Want of die prestaties die Elon Musk aankondigde ook daadwerkelijk gehaald gaan worden. Dat weet nog niemand en heeft nog niemand kunnen of mogen testen. Waar die truck gemaakt gaat worden? Een raadsel. In het beste geval zullen de eerste trucks in 2021 beschikbaar zijn.
Dit terwijl de concurrenten zoals Daimler nu al elektrische trucks ter beschikking hebben. Die totale markt voor trucks is 17 maal kleiner dan die voor personenwagens. en de concurrenten zijn niet min. In de VS zijn Freightliner, Peterbilt, Volvo, Kenworth, Mack en International de grote spelers op een markt waarin slechts 1 miljoen voertuigen per jaar worden verkocht en slechts 200 000 zijn klasse 8 modellen. Welk deel gaat Tesla daarvan afsnoepen?
Winst?
Al die merken hebben uitgebreide netwerken en service centers. Na 5 jaar en miljarden subsidies kon Tesla model S slechts 0,5% van de totale automarkt in de VS veroveren. Hoeveel gaat die truck dan halen? Aan 1% marktaandeel is dat 2 000 trucks per jaar. Hoe gaat Tesla daar geld aan verdienen? Ze maken nu al geen winst op de S en X modellen.
Musk zijn bewering dat de truck op 30 minuten 550 km rijbereik kan laden is op zijn zachts gezegd toch wat ongeloofwaardig. Als die truck zijn stekker in dat soort laders steekt gaat het licht in de hele buurt uit. Vragen stellen aan Musk was niet toegelaten bij de voorstelling. Wellicht waren er toch genoeg goedgelovige journalistengroupies aanwezig die in rabiate bewondering het sprookje letterlijk brachten aan hun lezers.
Ook de concurrentie van Nikola motors is blijkbaar over het hoofd gekeken. Die haalden al 7 000 klanten binnen en kregen 2,3 miljard aan voorschotten binnen.
Tesla is overgewaardeerd
Tesla zit in problemen, na een grondige analyse, is het vrijwel onmogelijk om niet tot deze conclusie te komen. Musk is een fantast en zeer goed marketeer. Of hij een visionair is, dat valt toch sterk te betwijfelen. Ongetwijfeld is hij een geslaagd zakenman en met Paypall bewees hij alleszins een neus voor de juiste zaken te bezitten. Maar het Tesla avontuur zal hij ongetwijfeld ook anders hebben ingeschat. Het verhaal van Icarus komt voor de geest.
Beleggers kunnen slechts op twee manieren geld verdienen met hun aandelen. Of ze krijgen dividend of ze speculeren dat ze een aandeel later kunnen doorverkopen met winst. Vermits Tesla geen winst maakt en dat wellicht in de toekomst ook niet zal doen, is dividend opstrijken alvast uitgesloten. Rest de speculatie op een hogere aandeelwaarde. Dat aandeel staat momenteel rond de $300 en kreeg deze maand een flinke tik, met een verlies van $85 per aandeel. Dat het aandeel overgewaardeerd is, was ook Musk niet ontgaan. Ook na de grote Musk show steeg het aandeel nauwelijks.
De kans dat het aandeel ongekende groei zal zien, is dus hoogst onzeker. Grootste onmiddellijke bedreiging daarvoor, is het terugschroeven van overheidssubsidies. Waar de subsidies opdrogen, stort de verkoop in elkaar. Tweede grootste bedreiging zijn de gevestigde autogiganten die volop elektrische auto’s moeten produceren vanwege stringente milieuwetgevingen. Ook al geloven de automerken niet in de elektrische wagen, ze zijn vrijwel verplicht door politieke beslissingen en wetgeving onder druk van milieulobbyisten om er toch in productie te nemen. Nadat Obama in 2013 zijn nieuwe visie en politiek inzake energie ontvouwde, steeg Tesla snel. De kans is dus reëel dat de andere energie- en vooral subsidiepolitiek van Trump een omgekeerd effect kan resulteren.
Onverkochte stock.
Ondanks dat Musk beweert dat de productie de vraag niet kan volgen is er toch iets eigenaardig aan de hand. Sinds januari 2013 produceerde Tesla 271,131 wagens, daarvan werden er 254,206 verkocht en ingeschreven. Er staan dus nog 16,925 of te wel 6,25% van alle geproduceerde wagens in stock. Dat zijn verouderde auto’s die niet over de laatste upgrade beschikken. Hoe geraak je dat kwijt? Dat is een stock van bijna 1,5 miljard $ niet gehaalde omzet. Productie die de vraag niet kan volgen lijkt uitgesloten. De S en X modellen zijn ondertussen ook van 2 000 naar 1 800 stuks per week teruggeschroefd. Wat meteen een bevestiging is van de analyse dat er inderdaad niet genoeg vraag is.
Gezien de precaire toestand van het bedrijf overwegen Moody’s en Standard & Poors om de respectievelijke B3 en B- ratings te verlagen. Op dit ogenblik heeft Tesla al junk bonds aan 6,72% interesten uitstaan. Een verlaging naar en C-rating zou de interesten op 8,75% brengen. Dat is al volle 3% meer dan in augustus. Dan komen we in default modus terecht en is dit alleen nog weggelegd voor dromers of zware speculanten. 80% van de opgehaalde cash dit jaar, is al opgebrand. Hoe de FOMO en TINA beleggers daarop gaan reageren is voorlopig koffiedik kijken. Stel u een renteverhoging van 3% op de uitstaande Belgische schuld voor, dit op drie maanden tijd. Maar misschien is Tesla ondertussen al too big to fail? Overname en doorstart na faillissement is ook mogelijk. Alleen de aandeelhouders staan dan in de kou. Brr.
Een teken aan de wand is wellicht ook dat de institutionele beleggers op 4 jaar tijd hun aandeel van 73% naar 58% hebben teruggeschroefd. Morgan Stanley dumpte al 60% van hun Tesla aandelen en Goldman-Sachs dumpte er 24% .
Tesla haalt bijna 90% van al zijn inkomsten uit verkoop van auto’s. Inderdaad, de powerwall en de dakpannen zijn respectievelijk nooit van de grond gekomen of nog verre van een verdienmodel. Solar city is ook al een ramp en laat u niets wijsmaken, ook het bedrijf SpaceX (niet beursgenoteerd) is niet winstgevend. Wie toch aandelen wil kopen in dat bedrijf kan dit doen via Google, dat via Alphabet 7,5% van de aandelen in spaceX bezit. Volgens onderzoek van de Motley Fool haalde dat bedrijf ongeveer 650 miljoen dollar omzet (72 miljoen per lancering) maar waren er 1,5 miljard uitgaven. Geen winst en geen positieve cashflow aldus. Alphabet gaat daar niet aan tenonder gaan. Dat bedrijf is 542 miljard waard en investeerde 1 miljard.
Deadlines.
De gigafactory had vorige maand al af moeten zijn, maar dat is nog lang niet het geval. Het model 3 zou nu al aan een productie van 5 000 per week moeten zitten, maar het totaal is amper 400 met de hand in elkaar geschroefde modellen, op twee maanden tijd. Tegen maart 2018 zouden er nu 5 000 per week van de band moeten rollen. Wat ook weer ver onder de vooropgestelde 10 000 per week is. Maar dat kon u in augustus al lezen toen ik Tesla, hype of echte gamechanger schreef
Tesla zal nog wel een tijdje de gemoederen bedaren. De gelovers en de niet-gelovers hebben, denk ik toch, hiermee weer genoeg stof om te debatteren. Wat vast staat is dat elk ander merk nu al kapotgeschreven zou zijn door in vitriool gedoopte perspennen. It’s good to be the king of hope I guess.
Jan Jacobs is journalist, generalist en serieel ondernemer. Kortom 'Jack of all trades, master of none'. Bezeten om alles te weten over klimaat- en energiepolitiek, omdat dit het belangrijkste politiek feit van de voorbije 15 jaar is en dat voor de volgende generaties welvaart bepalend zal blijken.
In zijn gastcollege zegt Maarten Boudry dat de oliemaatschappijen zich verzetten tegen de klimaatconsensus. Dat is een aantoonbare dwaling.
‘Het bloed dat vloeit kleeft aan de handen van Hamas’, zegt de Israëlische ambassadeur in België. Maar hoe moet het verder? Een gesprek.