Het kabinet van Vlaams N-VA minister voor Milieu Zuhal Demir ‘ziet de relevantie voor Vlaanderen niet’ van de eclatante overwinning van de Nederlandse BBB-boerenpartij tijdens de provinciale verkiezingen aldaar. Demirs collega op landbouw Jo Brouns (CD&V) ziet het signaal uit het noorden daarentegen als een uitnodiging om ‘meer gezond boerenverstand’ te gebruiken.

In Nederland wint de BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas de provinciale verkiezingen, zoals voorspeld. Hoewel de partij tijdens de laatste parlementsverkiezingen slechts één zetel behaalde in de Nederlandse Tweede Kamer (het parlement, red), werd ze afgelopen woensdag in alle Nederlandse provincies de grootste partij. De provinciale verkiezingen kennen hun weerslag in de Nederlandse senaat wanneer de nieuwe provinciale verkozenen eind mei senaatskandidaten zullen aanstellen.

Verwacht wordt dat de Nederlandse minister president Mark Rutte – zijn liberale VVD verloor terrein tijdens de verkiezingen – zijn strenge stikstofbeleid zal moeten bijsturen. Ook al lieten de linksliberale coalitiepartners van D66 weten dat er daarvan helemaal geen sprake kan zijn.

‘FvD heeft verloren’

De verkiezingen in Nederland worden met argusogen gevolg in Vlaanderen. Vlaanderen heeft officieel dan wel een stikstofakkoord dat een vergunningencrisis zoals in Nederland heeft vermeden, maar regeringspartijen N-VA en CD&V blijven er wel een radicaal andere lezing van dat akkoord op nahouden. Dat blijkt nog maar eens bij navraag binnen de Vlaamse regering.

‘Het positieve signaal van de Nederlandse verkiezingen is vooral dat het extreemrechtse Forum voor Democratie (FvD) de verkiezingen heeft verloren’, zo reageert Andy Pieters, woordvoerder van Vlaams leefmilieuminister Zuhal Demir (N-VA). ‘We zien de relevantie van de Nederlandse verkiezingen voor Vlaanderen niet in. Hier is er een stikstofakkoord, in Nederland niet’, zo houdt Pieters het kort.

Gezond verstand en een pint

Collega-minister van landbouw Jo Brouns (CD&V) verwijst op twitter echter naar een open brief die hij zelf schreef, met als titel ‘Meer gezond boerenverstand graag’. Brouns ziet de verkiezingsresultaten in Nederland net wél als een duidelijk signaal van de bevolking, waarmee ook de Vlaamse politiek verder aan de slag moet.

‘Het verkiezingsresultaat bevestigt wat ik al geruime tijd aanvoel in Vlaanderen. Ja, wij gaan stikstof reduceren maar dit laten we hand in hand gaan met een duidelijk toekomstperspectief voor landbouw en het platteland. Ik ben zeer benieuwd hoe het stikstofbeleid in Nederland zal evolueren’, zegt Brouns.

‘Wij politici moeten stoppen alles in onuitlegbare regels te gieten. Alles te willen controleren. Op deze manier nemen we het geloof in de politiek weg. Politici moeten bereikbaar zijn en opnieuw leren spreken met boeren, burgers en bedrijven, in plaats van over hen. Als Vlaming, trotse Limburger en plattelandsjongen houd ik een pleidooi voor meer gezond verstand in de politiek: hard werken, normaal doen, en regelmatig een frisse pint drinken. Dat gaat ons al heel ver brengen in het bieden van toekomstperspectief en het herwinnen van het vertrouwen. De Vlaming zal die houding waarderen, want onze landbouw zit in de ziel van Vlaanderen’, zegt Brouns.

Conservatieve onderstroom

Volgens socioloog Mark Elchardus, auteur van het veelgelezen boek Reset, dat deels gaat over de kloof tussen burger en politiek, toont het succes van BBB in Nederland twee zaken aan. ‘Politiek is Nederland enorm versnipperd, al sinds Pim Fortuyn’, zegt Elchardus. ‘De stabiliteit in het Nederlandse politieke systeem is al een tijdje zoek. Maar de bevolking uit zich al twee decennia als voorstander van een eerder conservatief politiek programma. De grondstroom vindt al geruime tijd dat meer gezond verstand aan de orde is om het land te besturen. Noem het een wisdom of the crowds, de bevolking die op enkele thema’s vindt dat er meer nuance moet zijn, nuance die de bestuurlijke elite niet ziet. Er is een kloof tussen wat flink wat mensen belangrijk vinden, en wat de elite belangrijk vindt. Dát is de hoofdoorzaak van het succes van Caroline van der Plas.’

‘Het pleit voor de Nederlanders dat ze afhaken van Thierry Baudet, die na zijn succes onzin begon uit te kramen. van der Plas is politiek slimmer en heeft er strategisch voor gekozen om volop in te zetten in verkiezingen die voor haar voordeel konden opleveren. Ik zie BBB als een stabielere nieuwe factor voor de Nederlandse politiek. Het probleem is dat een deel van het middenkader van de traditionele politieke partijen in Nederland bang wordt van de democratie, en zich als een bedreigde minderheid begint te gedragen.’

‘Het verschil met Vlaanderen is dat diezelfde conservatieve grondstroom hier politiek veel stabieler wordt gecapteerd door N-VA en Vlaams Belang. Moet het stikstofakkoord in Vlaanderen worden aangepast? Mijn positie daarover staat los van de politieke gebeurtenissen in Nederland. Ikzelf heb de Vlaamse stikstofaanpak altijd een beetje té streng gevonden. Er mag wat meer aandacht voor de boeren en hun toekomst zijn’, aldus Elchardus.