Waalse regering: een cijferbijter, een lockdowncriticus en een landbouwactiviste

De ministerkeuze van Georges-Louis Bouchez en Maxime Prévot voor de nieuwe Waalse regering oogt op het eerste gezicht excentriek, maar is bij nader inzien logisch. Een coalitie van MR en Les Engagés zonder de PS behoeft flink wat nieuw bloed. Om het vertrouwen in de politiek herstellen. En dan krijg je een covid-criticus en een landbouwactiviste die minister worden, onder leiding van een ingenieur-cijferbijter als minister-president.

De 35-jarige Adrien Dolimont wordt de nieuwe Waalse minister-president. De jongste ooit. Dolimont was van 2022 tot nu wel al Waals minister van Financiën. Hij reed tot nu toe een eerder onopgemerkt parcours.

Dolimont is een absolute vertrouweling van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. Bouchez zelf bedankte voor het minister-presidentschap, liet zich met 96% van de stemmen herverkiezen als partijvoorzitter, en blijft vanuit Brussel aan de touwtjes trekken. Of vanuit Mons, waar verwacht wordt dat hij in oktober kandidaat-burgemeester is. Een beetje een Bart De Wever-scenario.

Samen met Dolimont zijn er nog twee andere nieuwelingen minister in de Waalse regering. Een voorstelling.

Adrien Dolimont, Waals minister-president

Adrien Dolimont. (Belga)

Wie is Adrien Dolimont? Dolimont groeide op in Ham-sur-Heure-Nalinnes, net onder Charleroi, als kleinzoon van de lokale oud-burgemeester Marcel Nicaise. Dolimont was er onder meer schepen van Jeugd. Hij is doctor in de ingenieurswetenschappen en richtte na zijn studies een consultancybedrijfje op.

Toen Georges-Louis Bouchez hem in 2022 polste om Jean-Luc Crucke op te volgen, aarzelde Dolimont niet te lang, ook al had hij geen brede politieke bekendheid. Crucke viel als Waals minister van Financiën in ongenade omdat hij een minder rechtse financiële koers voorstond dan Bouchez.

Maar eigenlijk was het niet alleen toeval dat Dolimont de gemeentepolitiek kon inruilen voor het ministerschap. Dolimont zou een probleem zijn geworden in Ham-sur-Heure omdat hem de burgemeesterssjerp was beloofd, maar oud-MR-burgemeester Yves Binon wilde er geen plaats ruimen voor een snotneus.

Door hem minister te maken, loste Bouchez dus een driedubbel probleem op: hij zette een vertrouweling op een belangrijke ministerpost, loste een etterend probleem in een MR-bastion op, en zorgde voor vernieuwing op een gevaarlijk departement als de Waalse financiën.

Valsemunter

Of Dolimont de Waalse financiën dan gedurende de voorbije twee jaar op orde wist te zetten? Hangt ervan af hoe je het bekijkt. Ja, de Waalse schuld bleef financierbaar, toch op de korte termijn, en zolang dat het geval was, was er eigenlijk weinig aan de hand. Dat was althans de draai die Dolimont er zelf aan gaf.

Dolimont zette ook het traject verder dat onder impuls van voormalig minister-president Elio Di Rupo (PS) was opgestart: tien jaar lang zou Wallonië cumulatief 150 miljoen euro besparen. Voor de bühne van het Waals parlement keerde Dolimont zich wel steeds openlijker af van Di Rupo en diens socialistische logica van zoveel mogelijk schulden aangaan. Dolimont noemde Di Rupo vorig jaar nog een ‘valsemunter van overheidsfinanciën‘. Niet mis voor collega-ministers.

Maar dat betekent natuurlijk niet dat de Waalse financiële problemen als vanzelf verdwenen. In 2025 loopt de Waalse staatsschuld op tot 41 miljard euro. Zelfs al begint Wallonië vanaf 2025 duchtig te besparen, dan nog zal het een tijdje duren eer de resultaten daar zichtbaar van zullen zijn. Zeker wanneer de nieuwe regering in Wallonië enkele belastingen verlaagt, zoals de registratierechten. Lees: er zal meer dan één ambtstermijn nodig zijn om de situatie recht te trekken.

Anne-Catherine Dalcq, Waals minister van Landbouw

Anne-Catherine Dalcq. (Belga)

Eigenlijk is de Waals-Brabantse Anne-Catherine Dalcq dé revelatie van de nieuwe Waalse regering. Deze 32-jarige agronome en boerin uit Jodoigne leidde tot begin dit jaar nog de Fédération des Jeunes Agriculteurs, de tegenhanger van de Vlaamse Groene Kring.

Dalcq was eigenlijk de aanvoerder van het Waalse boerenprotest. In februari nog reed zij met een grote delegatie tractoren naar een MR-congres dat werd georganiseerd in het Luxemburgse Marche-en-Famenne. Georges-Louis Bouchez was toen zo slim om een deel van zijn podiumtijd af te staan aan deze boze Waalse boeren. De boodschap van de delegatie was duidelijk: het is vijf voor twaalf voor de landbouw. En blijkbaar bleef die boodschap hangen bij Bouchez, want amper vijf maanden later is Dalcq minister van landbouw voor de MR.

Daar moet natuurlijk worden bij gezegd dat de MR altijd min of meer goede relaties met de Waalse boerenstand heeft onderhouden. En toch. Het nieuwe Waalse regeerakkoord ademt boerenprotest. En wie al met Anne-Catherine Dalcq heeft gesproken, die weet: organisatorisch heel sterk, koppig, to the point en lichtjes dreigend. Als met zulke mensen geen degelijk landbouwbeleid wordt uitgevoerd in Wallonië, dan is er geen Europees landbouwbeleid meer mogelijk.

Yves Coppieters, Waals minister van Volksgezondheid

Yves Coppieters. (Belga)

‘Rationeel en geruststellend’, zo omschreef de populaire Franstalige krant La Dernière Heure de 55-jarige ULB-epidemioloog Yves Coppieters, toen vorig jaar bekend werd dat de man de lijst van Les Engagés zou trekken in Waals-Brabant.

Dat sloeg niet op ’s mans politieke stellingnames, maar op zijn rol als epidemioloog tijdens de covidcrisis. En Franstalig België voerde tijdens de covidcrisis dan nog een eerder gematigd covidbeleid, zeker als je het vergelijkt met Vlaanderen.

Coppieters was van alle bekende Franstalige epidemiologen diegene die het meest twijfelde aan de lockdowns, de mondmaskers en de strenge lijn van federaal volksgezondheidsminister Frank Vandenbroucke (Vooruit). Al in februari 2021 verklaarde Coppieters: ‘Op deze manier kunnen we niet lang meer voort blijven doen’.

En dat was nadat hij in het najaar van 2020 – tijdens de ergste covidgolf – al had gezegd dat Belgisch covidbeleid op Belgische gegevens moest worden gebaseerd, en niet op epidemiologische gegevens uit het buitenland. Coppieters leek toen zelfs te twijfelen aan de sluiting van de horeca.

PFAS

Maar epidemioloog zijn, verschilt natuurlijk radicaal van zelf beleid voeren. Coppieters is niet alleen minister van Volksgezondheid, maar ook van Leefmilieu. Hij volgt in die hoedanigheid Ecolo-minister Céline Tellier op.

Tellier kreeg tijdens de laatste maanden van haar ministerschap af te rekenen met het Waalse PFAS-dossier. In Henegouwen werden op verschillende plaatsen in de regio rond Ath te hoge concentraties poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) in het drinkwater aangetroffen. Over deze mogelijk kankerverwekkende en hormoonverstorende chemische groep is weinig geweten. De vraag is of Coppieters in dit sterk gemediatiseerde dossier ook ‘rationeel en geruststellend’ zal zijn. De maatschappelijk druk om “iets” te doen is ook hier behoorlijk groot.