Karl Drabbe en het verraad van de intellectuelen

Na het ontslag van Karl Drabbe als uitgever blijft de goegemeente met vele vragen zitten. Is het zijn ‘Vlaams-nationalistische inborst’ die Drabbe zijn job heeft gekost? Of was het omdat hij de inmiddels afgelaste uitgave verdedigde van Waarover men niet spreekt. Bezonken gedachten over postmodernisme, Europa, islam van publicist Wim Van Rooy? Althans, zo stelt toch zijn zoon Sam Van Rooy.

Een Vlaams-nationalist in de klassieke zin van het woord is Drabbe zeker niet. Hij verdedigt het zelfbeschikkingsrecht van de volken vanuit het basisdemocratische inzicht dat kleine naties meer efficiënt zijn. Daarmee sluit hij aan bij de argumentatie die de Spaanse politicoloog Josep Colomer ontwikkelt in zijn boek Great Empires, Small Nations of eerder, die Spolaore en Allessini in hun The Size of Nations ontwikkelen. Voor het overige valt Drabbe niet in een hokje te plaatsen. Hij kan een boom opzetten over de theorieën van liberale denkers, maar evenzeer over het marxisme. Welke zelfverklaarde linkse kan van zichzelf zeggen dat hij/zij Lassalle, Bebel, Marx, Engels en Lenin even goed kent als Drabbe?

‘Bibberland België’

Vlaamsgezindheid mag dan wel schadelijk zijn voor je carrière in Bibberland België – er zijn genoeg gevallen bekend –, maar is als enige reden voor ontslag in deze zaak niet afdoend. Waarschijnlijk komt het bovenop andere factoren. Wanneer bedrijven samengaan, vliegt de baas van het oudere bedrijf vaak de laan uit omwille van de nieuwe, op kostenbesparing gerichte bedrijfscultuur. Frank Hellemans heeft daar in Knack op gewezen: ‘Twee hanen op één erf: dat kan nooit goed gaan.’

‘La trahison des clercs’

De ’trigger’ is wellicht ook de controverse over het reeds genoemde boek van Wim Van Rooy. Zijn zoon Sam noemt het boek een ‘eigentijdse Trahison des clercs‘. Een verwijzing naar het legendarische boek uit 1927 van de Franse filosoof Julien Benda (1867-1956). In het voorwoord bij de nieuwe uitgave van 1946 zette Benda nog eens de puntjes op de i. Het ‘verraad van de klerken’ gaat over die intellectuelen die eeuwige waarden zoals de rede, de gerechtigheid en de democratie verraden omwille van hun geloof in de ‘orde’. Benda doelde op de ‘ordeherstellende’ dictaturen en totalitaire regimes van zijn tijd, en als Franse jood wist hij maar al te goed hoe gevaarlijk ze voor lijf en leden waren. We zouden vandaag de dag onder ‘orde’ ook het politiek correct denken kunnen verstaan. De onvrijheid komt niet alleen op laarzen aangemarcheerd, maar sluipt ook als pensée unique binnen in onze maatschappij. Karl Drabbe verafschuwt elke vorm van eenzijdig en dwangmatig denken. Aan het ’trahison des clercs’ maakt hij zich niet schuldig. Drabbe houdt als vrije geest van het debat en de controverse. Als uitgever liet hij verschillende stemmen aan het woord. Hij zou zeker de woorden van Montesquieu onderschrijven die Benda in zijn boek aanhaalt: ‘Quand dans un état vous ne percevez le bruit d’aucun conflit, vous pouvez être sûr que la liberté n’y est pas.’

Foto Julien Benda @ www.archivesdefrance.culture.gouv.fr