Labour biedt duidelijkheid over brexit…of daar lijkt het op

Jeremy Corbyn de Britse oppositieleider, hield op maandag 26 februari een toespraak in de universiteit van Conventry. Op zich niks bijzonder, want de man houdt als partijleider regelmatig speeches. De woorden van de man kunnen echter het lot van het land bepalen. Of toch die van de regerende Conservatives.

Labour en brexit

De voorzitter van Labour is zijn politieke leven lang een euroscepticus. Een flink deel – zo’n 40% – van de socialistische achterban koos tijdens het brexitreferendum voor een brexit. Dat deel van de achterban woont in kiesgebieden waar de partij nipt de meerderheid wist te veroveren. Het geeft de brexit-achterban een grote impact. Tot frustratie van de grotere groep ‘Remainers’.

Nieuwe kiezers

Echter, Labour trok tijdens de verkiezingen van juni 2017 heel wat nieuwe kiezers aan. De grootste aanwinst sinds de overwinning van Labourpremier Clement Attlee…in 1945. Ook al behaalde de regerende Conservatives het grootste aandeel stemmen sinds Margaret Thatchers overwinning van 1983, de aangroei van de socialisten hielden de zittende premier van een volstrekte meerderheid. Intussen mogen de ministers van Theresa May openlijk liggen moddervechten. De Conservatieve partij houdt relatief stand in de peilingen en de Labouroppositie slaagt er niet in een significante voorsprong op te bouwen.

Zo duidelijk als een spelletje Twister

Die nieuwe kiezers verwachten van Labour een ‘softere’ aanpak van de brexit dan wat de regering voorschotelt. Dat leidt ertoe dat de oppositiepartij even onduidelijk communiceert over haar brexitstandpunt als die regering. Het wekt de indruk dat Labour wil excelleren in een spelletje politieke Twister. De ene keer betekent brexit een ‘harde’ brexit en de andere keer een ‘softe’ brexit. De ene keer hoor je een pleidooi voor een tweede referendum en de andere keer ontkent men dat. Doorgaans hangt het standpunt af van welk parlementslid voor de micro staat. Jeremy Corbyn liet vooral betijen.

Politieke strategie

De kersverse toespraak van Corbyn kan verandering brengen in het politieke landschap. Hij komt tegemoet aan de verwachtingen van de nieuwe kiezers. Labour gaat definitief voor een ‘soft’ brexit. De partijleider wil het land in een Europese tolunie houden en een zoveel mogelijk toegang tot de EU-markt.

Het is ook een staaltje politieke strategie van de betere soort. Binnen de regerende partij zijn er genoeg parlementsleden die de brexithouding van de regering te hard vinden. Wanneer Labour deze voorstellen indient in het parlement, riskeert Theresa May een nederlaag op te lopen door deze dissidente parlementariërs. Corbyns voorstellen kunnen het halen met hun steun.

Weinig verschil

En toch. Wanneer je de punten, opgesomd door Jeremy Corbyn, naast de positie van regering May legt dan valt het op dat er eigenlijk geen verschil is. De regering kondigde recent aan dat het land uit de Europese tolunie stapt. Labour wil een nieuwe tolunie onderhandelen. Maar Theresa May beweert hetzelfde: ‘we gaan onderhandelen over nieuwe tolakkoorden’. Het klinkt gewoon anders. Beiden willen de toestand met de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek zo ongewijzigd mogelijk zien. Jeremy Corbyn verklaarde duidelijk dat het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Markt stapt. Dat zegt de premier ook. Ze willen allebei een ‘bespoke deal’, een akkoord op maat van het land. Of de EU dit wel wil, dat is lang niet zo zeker. De Britse politieke klasse is inmiddels sterk geoefend in het luchtfietsen over de toekomstige band met EU.

Wat wil Jeremy Corbyn bereiken?

Zowel Corbyn als de regering doen hun uiterste best om de verschillen tussen hen te benadrukken. Dat hoort bij de politieke marketing. Sommigen denken dat Corbyn hoopt dat de parlementaire rebellen van de Tory’s verkiezingen zullen uitlokken. Anderen denken net het omgekeerde. Corbyn zou volgens hen geen verkiezingen willen, omdat de brexitbom dan in de schoot van de conservatieven ontploft.

En dan zijn er commentatoren die geloven dat Corbyn nog altijd even eurosceptisch is als vroeger, ook al beweert hij van niet. De socialist zou na een verkiezingsoverwinning naar Brussel trekken en vaststellen dat er geen akkoord valt te maken. Hij krijgt dan zijn ideologische gelijk.

‘Wat is uw plan B’, vroeg een BBC-verslaggever na de toespraak. ‘Onderhandelen tot ik plan A bereik’, klonk het antwoord van de oppositieleider. Zoiets zou Theresa May ook zeggen.